گفتمان‌سازی به سبک سلام فرمانده

قرار بود برنامه رونمایی از سرود «سلام فرمانده 2‌» ساعت 9 صبح شروع شود اما از ساعتی قبل جمعیت در شبستان‌های مصلی جمع شده بود؛ جمعیتی که شور و نشاط در میان‌شان موج می‌زد. برخی لباس‌های محلی به تن کرده بودند. دختر‌بچه‌ها و پسر‌بچه‌ها اما اغلب لباس‌های شادی بر تن داشتند. برخی هم لباس فرم مدرسه را پوشیده‌بودند.

فضای مصلی از صدای بچه‌ها پر شده بود. بوی اسپند و کندری مشام را نوازش می‌داد. اسپند برای دوری چشم زخم از این همه دهه هشتادی و دهه‌نودی که برای تجدید‌بیعت در اینجا جمع شده‌اند. شاید هم در پیش قدم‌های مولای‌مان اسپند دود می‌کرد؛ مولای غایب از نظری که این محفل به عشق او برپا شده بود. پرچم ایران و پرچم‌های زرد‌رنگی که با قلم سبز روی آن «یا مهدی ادرکنی» نوشته شده بود در دست بچه‌ها خودنمایی می‌کرد و تصاویر حاج‌قاسم در دستان کودکان و نوجوانان، ‌پیر و جوان می‌درخشید؛ تصویری که حتی از دل قاب عکس با همان نگاه مهربان همیشگی‌اش دختران و پسرانش را نگاه می‌کرد و در خلال این نگاه مهربان، انگار صدایش در گوش همه می‌یپچید که می‌گوید«این دختر کم‌حجاب هم دختر منه؛ دختر ما و شماست.»
هر کس به شکلی خودش را به مصلی رسانده بود. ‌برخی با مترو، برخی با اتوبوس و گروهی هم با خودروی شخصی‌. شبستان مصلی به یمن قدوم سربازان فرمانده با چراغ‌های رنگی و بادکنک‌های رنگارنگ تزیین شده بود.  در میان جمعیت حتی می‌توانستید متولدان 1400 را هم ببینید که در کالسکه یا در آغوش پدر و مادرشان آمده بودند برای عرض سلام به فرمانده و بیعت دوباره.
   
 رونمایی از سلام فرمانده 2
دوازدهم اسفند‌، قسمت دوم سرود سلام فرمانده با عنوان «سلام فرمانده ۲» منتشر شد. بخش اول این سرود در سال ۱۴۰۰ ساعاتی پیش از تحویل سال منتشر شد و در ادامه در سال ۱۴۰۱ با استقبال گسترده‌ای در داخل و خارج از کشور مواجهه شد. در سلام فرمانده ابتدایی به اسامی شخصیت‌هایی همچون شهید حاج‌قاسم سلیمانی، علی بن مهزیار، آیت‌ا... بهجت و میرزا کوچک‌خان جنگلی اشاره می‌شود.
در سلام فرمانده ۲، اسامی شهید آرمان علی‌وردی، شهید همت و شیخ احمد کافی نیز اضافه شده‌‌است.
سرود سلام فرمانده ۲ در آستانه نیمه‌شعبان سالروز میلاد امام زمان‌(عج) به‌عنوان اثر جدید گروه ماح «ملت امام حسین(ع)» رونمایی شد. این سرود‌ با نوای ابوذر روحی و همراهی گروه‌های سرود تهیه شد که نما‌آهنگ آن با حضور ۱۰ هزار کودک و نوجوان از سراسر کشور در مسجد مقدس جمکران ضبط شد.
     
#سلام _ فرمانده 2
انتشار این سرود واکنش‌های بسیاری را به‌دنبال داشت، طوری‌که در ۲۴ ساعت نخست هشتگ #سلام _ فرمانده ۲ در توییتر فارسی ترند نخست‌شد‌. برای تولید نماآهنگ سلام فرمانده ۲، 10 هزار نوجوان و جوان دهه نودی و دهه هشتادی با لباس‌های بومی و محلی در مسجد مقدس جمکران حضور پیدا کرده و همراه با ابوذر روحی این سرود را همخوانی کردند.
رونمایی از سرود سلام فرمانده ۲ با حضور عبدالرضا هلالی و حاج‌ابوذر روحی روز چهارشنبه ۱۷ اسفند در مصلی تهران برگزار شد. همچنین اجتماع خانوادگی سلام فرمانده ۲ در شب نیمه‌شعبان سه‌شنبه ۱۶ اسفند در گیلان، لنگرود، سالن ورزشی ۲۲ بهمن برگزار برپا شد. روز نیمه‌شعبان سالروز میلاد امام زمان(عج)، اجتماع خانوادگی قم در مسجد مقدس جمکران با حضور ابوذر روحی با حضور بیش از ۱۰ هزار جوان و نوجوان دهه هشتادی و نودی برگزار شد.
     
واکنش‌های ملی و بین‌المللی به سلام فرمانده
سرود سلام فرمانده در مرحله نخست مورد توجه ویژه داخلی و خارجی قرار گرفت و در کشورهای مختلف مسلمان نسخه‌های متعددی از این سرود ساخته شد. صد‌البته که برخی رسانه‌ها هم واکنش مثبتی به این سرود نداشتند که این مسأله خود گویای اثرگذار بودن سرود سلام فرمانده است. نسخه‌های متعدد سرود سلام فرمانده در کشورهای اسلامی و همچنین تولید نماآهنگ‌هایی به زبان‌های اردو، انگلیسی و عربی در کشورهای متعدد نشان‌دهنده موفقیت این کار تمیز فرهنگی در برقراری ارتباط با مخاطب خود، آن هم در سطح جهانی بود و نمونه‌ای از به‌کارگیری ابزار هنر و فرهنگ به‌منظور گفتمان‌سازی و ارتباط‌گیری با طیف گسترده‌ای از مخاطبان. بدیهی است که این کار خالی از اشکال نبود و برخی از ایرادهای مفهومی این سرود در نسخه دوم آن مورد توجه قرار گرفته و برطرف شد اما در عین‌حال نمی‌توان از اثرگذاری این نماآهنگ و انتقال پیامش به مخاطب چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بین‌الملل چشم‌پوشی کرد. اما اهمیت نماآهنگ و سرود سلام فرمانده در چیست و چرا از سوی رسانه‌های معاند با واکنش منفی مواجه می‌شود؟
     
گفتمان‌سازی با یک سرود 
سلام فرمانده سرودی است که بارها توانست اجتماع عظیمی از جوانان و نوجوانان دهه هشتادی و دهه نودی را گرد‌هم بیاورد و به نوعی حرکتی فرهنگی در راستای گام دوم انقلاب به‌شمار می‌رود‌. سلام فرمانده فراتر از یک سرود یا نماآهنگ به نوعی گفتمان در حوزه کودک و نوجوان به‌شمار می‌رود. در واقع نماآهنگ سلام فرمانده با مضمونی از انتظار و تصویری از منتظر واقعی که منفعل و بی‌تفاوت نیست و مصادیق این منتظر واقعی، همچون حاج‌قاسم یا الگوهایی ملموس از نوجوانان و جوانانی همچون آرمان علی‌وردی یا آرشام، ‌فراتر از یک سرود و نماآهنگ و در جایگاه یک گفتمان قرار می‌گیرد. 
     
جبران یک ضعف استراتژیک
ضعف در تولید محتوای فرهنگی برای گروه سنی کودک و نوجوان، یکی از موضوعاتی است که با عنایت به تهاجم فرهنگی گسترده از مسیر رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند به نوعی به شکاف نسلی در جامعه منتهی شود و باید بپذیریم که ما در این حوزه چندان توانمند عمل نکرده‌ایم! این در حالی است که پایه‌های اصلی شخصیت افراد در هفت سال نخست زندگی یعنی دوران کودکی شکل می‌گیرد و دوران نوجوانی هم یکی از مهم‌ترین دوران‌های زندگی است و بهترین راهکار نفوذ در ذهن و باور کودک و نوجوان از مسیر تولیدات فرهنگی و رسانه‌ای می‌گذرد. بر همین اساس کمپانی‌های بزرگی همچون والت‌دیزنی با ساخت انیمیشن‌هایی با رعایت تمامی نکات هنری، ‌محتوای دلخواه خود را در ذهن فرزندان ما جا می‌دهند و این فرهنگ وارداتی با بازی‌های رایانه‌ای و سایر تولیدات فرهنگی همچون اسباب‌بازی و عروسک تکمیل می‌شود. این در حالی است که ما می‌توانیم با عنایت به داشته‌های‌مان ابتکار عمل را در دست گرفته و حتی در این حوزه گفتمان‌سازی‌کنیم. این درست همان کاری است که سرودهای سلام فرمانده 1 و 2 در تلاش است انجام دهد و واکنش‌ها و بازتاب‌های این نماآهنگ نشان‌دهنده آن است که تا حد زیادی هم در نیل به این هدف موفق بوده‌‌است.

منبع: ضمیمه چاردیواری روزنامه جام‌جم