وداع با نخبه اندیشه دینی

این مجری و سردبیر برنامه تلویزیونی «سوره» در ماه‌های آخر عمر خود از طریق صفحه مجازی‌اش، روزنوشت‌هایی از بیماری خود منتشر می‌کرد و جهان تازه‌ای را از تجربه بیماری سرطان به خوانندگان نشان داد. او بدون این‌که به این موضوع فکر کند که با نوشته‌هایش مورد قضاوت قرار می‌گیرد، تا لحظه‌های آخر صادقانه نوشت و صادقانه حرف زد. او به‌دنبال مطرح‌کردن خودش نبود، بلکه می‌خواست حرف دلش را با مردم بی‌هیچ پرده‌ای بیان کند. اگر از مخاطبان پرسیده شود که حجت‌الاسلام مسعود دیانی را از کجا می‌شناسند، بدون تردید برخی می‌گویند از روزنوشت‌های بیماری‌اش شناختند و عده‌ای دیگر هم با برنامه سوره و تعداد اندکی نیز با برنامه «شب‌روایت» و «مجله الف یا». اساتید حوزه علوم‌انسانی هم خواهند گفت که او را به‌عنوان یک روحانی دین‌پژوه می‌شناسند. آنچه این روحانی را در میان مردم متمایز کرد این بود که دغدغه‌های زیادی برای مخاطبان رسانه داشت و می‌خواست با اجرای صادقانه مسائل را برای بینندگان شفاف‌سازی کند، حتی روزنوشت‌هایش برای بیماری هم مثل دیگر روایت‌ها نبود که خوانده‌ایم. او با کلمات هم صادقانه رفتار می‌کرد و به بهترین شکل رنج یک بیمار مبتلا به سرطان را روایت می‌کرد و به‌همین‌دلیل کلماتش ماندگار شد. کارشناسان رسانه از او و حسن‌اخلاقش گفتند.

اواسط اردیبهشت امسال بود که خبر رسید حجت‌الاسلام مسعود دیانی به بیماری سرطان مبتلاست. همه در بهت خبری بودند که از قضا خودش در صفحه شخصی‌اش منتشر کرد. خبر اما هیچ رنگ‌وبویی از ناامیدی نداشت. فقط شبیه قصه‌هایی بود که خواندنش چنگ می‌انداخت به قلب آدم. به قول خودش «دوره جدید روزهای اولین‌ها بود. جاهایی که تا حالا نرفته‌ای و آزمایش‌هایی که تا حالا ندیده‌ای و اسم‌شان را نشنیده‌ای و دردهایی که تصوری از آنها نداشته‌ای.»

دغدغه‌های متفاوت

این دوره از زندگی مسعود دیانی نه‌تنها برای خودش بلکه برای هر فردی که با او آشنایی‌ هم داشت از تفاوت‌هایی برخوردار بود. اگرچه روزنوشت‌های دیانی در قالب پست‌های اینستاگرامی بود اما باید گفت که هریک از نوشته‌های او در فضای‌مجازی قلب هر خواننده‌ای را به درد می‌آورد و اشک از گوشه چشم جاری می‌شد. البته نوشته‌های دیانی متفاوت بود، زیرا در واژه‌های او نه ترس بود و نه انکار بیماری. ناخودآگاه هر خواننده‌ای با نوشته‌هایش حس سبک‌بودن می‌کرد. روایت او بوی معرفت از مرگ را می‌داد و همین روایت‌هایش را متمایز می‌کرد. برنامه سوره او هم برای بینندگان متمایز بود. او در برنامه خیلی راحت از دغدغه‌هایش با مهمان برنامه صحبت می‌کرد. دغدغه‌اش این بود که فقط در برنامه نسبت به مباحث دین شفاف‌سازی کند. به‌همین‌دلیل برنامه‌اش مورد توجه هم مخاطبان خاص بود و هم مخاطبان عام. همچنین جوانان هم پیگیر و علاقه‌مند به برنامه‌های او بودند.

دیانی؛ کوله‌باری از تجربه برای آینده

حجت‌الاسلام محمد عشایری که عضو هیات‌علمی جامعه‌المصطفی است و از کارشناسان برنامه سوره بوده، با اشاره به شخصیت حجت‌الاسلام دیانی به جام‌جم می‌گوید: ازدست‌دادن آقای دیانی بسیار تلخ و سخت بود. او دغدغه‌های زیادی برای طرح مسائل دینی در کشور داشت و برای محقق‌کردن دغدغه‌هایش برنامه‌های زیادی در ذهن داشت و می‌خواست به اجرا برساند. او مملو از آرزوهای زیادی بود اما فرصت نشد که بتواند به آرزوهایش برسد. ایشان دغدغه‌های فراوانی برای ساخت برنامه‌های مذهبی و دینی داشت.
وی ادامه می‌دهد: اگر بخواهم او را در یک جمله توصیف کنم باید بگویم که دیانی بسیار ساده، صمیمی و متواضع بود. هرکس با او هم‌صحبت بود، متوجه می‌شد پر از شوق است و حرف‌های تازه‌ای در ساحت اندیشه اسلامی دارد. او بسیار جسور بود و مسائل را با شفافیت مطرح می‌کرد. واقعا یکی از اندیشمندان علوم‌اسلامی را از دست دادیم. خدا رحمتش کند، زیرا دیانی کوله‌باری از تجربه برای آینده نخبگانی علوم اسلامی بود و علاقه داشت در این زمینه برنامه‌های متنوعی بسازد، برنامه‌هایی که برای مخاطبان حرف‌های تازه‌ای داشته باشد.

همیشه با احترام برخورد می‌کرد

محمود حکمت‌نیا که عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است و در برنامه سوره به عنوان کارشناس حضور داشته در این‌باره عنوان می‌کند: درگذشت آقای دیانی را تسلیت می‌گویم. من آشنایی بسیاری با او داشتم. به یاد دارم که اولین مواجهه من با او سر برنامه‌ریزی یک برنامه بود. او برای هر برنامه‌ای که داشت، مشاوره‌های‌های زیادی چه حضوری و چه تلفنی می‌گرفت. همیشه سوژه‌هایش را با مشورت انتخاب می‌کرد و اهل مطالعه بود. تسلط زیادی به موضوعات داشت و از این لحاظ مهمان برنامه را هم به‌وجد می‌آورد. وی می‌افزاید: در مناظره‌هایی که با او در برنامه داشتیم؛ چه قبل، چه هنگام پخش و چه بعد از پخش، همیشه آداب اخلاقی را رعایت می‌کرد. اهل آداب بود و هرگز چیزی باعث نمی‌شد که او عصبانی شود. در گفت‌و‌گو بسیار سعه صادر داشت و از دیگر ویژگی‌های آقای دیانی در مناظره این بود که همیشه سعی می‌کرد سئوالات متفاوت از مهمان بپرسد. او برای جذب مخاطب به دنبال جنجال نبود، بلکه می‌خواست مباحثی که طرح می‌کند، شفاف‌سازی برای مخاطبان داشته باشد. همه این موارد باعث شد تا او یک فرد حرفه‌ای در مناظره شود. به هیچ‌وجه مطالعه‌اش قطع نمی‌شد و همیشه فردی جست‌وجوگر بود. این کارشناس رسانه با اشاره به این‌که دیانی بعد از اتمام هر گفت‌و‌گو در برنامه، این تصور را نداشت که کارش تمام شده، عنوان می‌کند: بعد از تمام شدن برنامه دوباره شروع به جست‌وجو می‌کرد و وجدان کاری داشت. قبل از این‌که برای عمل به شیراز برود با من تلفنی صحبت کرد. خیلی امیدوار بود، در فکر تدارک یک برنامه جدید بود و می‌خواست به موضوع اجتماعی مبارزه با فساد بپردازد. قرار شد وقتی از شیراز برگردد، بیشتر با هم حرف بزنیم اما بیماری به او این فرصت را نداد. هیچ‌وقت درد به او قالب نشد و همیشه احساس وظیفه می‌کرد که با عشق کارش را انجام دهد. تنها زمانی که درد جلوی کارش را گرفت، این بود که درد به حنجره‌اش زده بود.

حکمت‌نیا در پایان می‌گوید: من به خانواده آقای دیانی تسلیت می‌گویم و همین‌طور به همکارانش. کسانی که دست‌اندرکار برنامه هستند، طبیعی است سختی‌های تولید را باید پشت‌سر بگذارند اما در برنامه‌های آقای دیانی همه کنار هم مثل برادر بودند؛ با علاقه کار می‌کردند و موج تعامل میان‌شان احساس می‌شد. آقای دیانی همان رفتاری را جلو دوربین با مهمانان برنامه داشت که پشت دوربین با عوامل. بسیار بااخلاق و بااحترام با همه رفتار می‌کرد. در مجموع باید گفت که تعامل بسیار خوبی با همه برقرار می‌کرد و درمجموع اخلاق همیشه برایش اولویت بسیار زیادی داشت.

اجرایی دلپذیر برای فرهیختگان و مردم

زهرا امیری روح‌اللهی که عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم و از کارشناسان برنامه سوره است در گفت‌و‌گو با جام‌جم درباره شخصیت حجت‌الاسلام دیانی می‌گوید: موردی که من در شخصیت آقای دیانی می‌دیدم این بود که در اجرا بسیار فردی با تجربه بود و به بهترین شکل گفت‌و‌گوها را اداره می‌کرد. همین موضوع باعث می‌شد تا مهمان برنامه هم در کمال آرامش صحبت کند و همه آن چیزی که در ذهن دارد به زبان بیاورد. در مجموع تعامل بسیار خوبی در برنامه داشت، به همین دلیل تاکید می‌کنم که مجری بسیار توانمندی بود و بستر گفت‌و‌گو را به بهترین شکل جلو می‌برد. وی عنوان می‌کند: مسأله دیگری که خیلی اهمیت داشت این بود که آقای دیانی وقتی با مهمان برنامه شروع به صحبت می‌کرد، کاملا نسبت به موضوع مسلط بود و مطالعات عمیق و تخصصی داشت. ضمن این‌که سئوالات بکر از مهمان برنامه می‌پرسید و همه این موارد باعث می‌شد تا برنامه برای مخاطبان هم جذاب باشد. از سوی دیگر به اخلاق حرفه‌ای زبانزد بود، همین ویژگی آقای دیانی را از دیگر مجریان صداوسیما متمایز کرده بود و باعث شده بود تا برنامه سوره برای فرهیختگان و مردم جذاب و دلپذیر باشد.

روزنامه جام جم