سوت‌زنی مچ دورزنی را گرفت

فرار مالیاتی پزشکان مانند فرارهای مالیاتی سایر اصناف مدت‌هاست که در مرکز توجه قرار گرفته، زیرا از یک‌سو شأن حرفه پزشکی با این قبیل فرارها همخوانی ندارد و از سوی دیگر گردش مالی بزرگی که در این حرفه وجود دارد، می‌طلبد که مشمول مالیات باشد. با این حال بخشی از پزشکان سال‌هاست که یا از پرداخت مالیات گریخته‌اند یا با لطایف‌الحیلی، درآمدشان را کمتر از آنچه که هست، نشان داده‌اند. یکی از دلایلی که سامانه سوت‌زنی راه اندازی شد نیز همین دور زدن‌های مالیاتی بود که حالا محمدعلی محسنی بندپی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس از اثربخش بودن این سامانه در افشاگری اطلاعات مطب پزشکانی که فرار مالیاتی داشته‌اند، خبر می‌دهد.

روز گذشته رئیس سازمان امور مالیاتی کشور نیز اعلام کرد که «تاکنون۳۹۰هزار میلیارد تومان مالیات از مؤدیان مختلف دریافت شده که پیش‌بینی می‌شود این رقم تا پایان سال به ۴۶۵ هزار میلیارد تومان افزایش یابد» رقمی که بی‌شک بخشی از پرداخت‌های مالیاتی پزشکان گریزان از مالیات را نیز در دل خود دارد.

فرارهای مالیاتی چقدر است؟

رقم دقیقی از فرارهای مالیاتی در کشور در دست نیست اما تخمین‌ها و برآوردهایی که در این باره وجود دارد به قدری بزرگ است که سرگیجه می‌آورد. آخرین تخمین به رئیس سازمان امور مالیاتی کشور متعلق است مبنی براین که «برای رقمی معادل ۵۰درصد مالیات‌هایی که دریافت می‌شود معمولا فرار مالیاتی اتفاق می‌افتد» که این رقم برای سال ۱۴۰۱ طبق این فرمول حدود ۲۰۰هزار میلیارد تومان است. این رقم البته با آمار مدیرکل دفتر مبارزه با فرار مالیاتی که چندی قبل از ۱۰۰هزار میلیارد تومانی بودن ارقام فرار مالیاتی حکایت داشت، فاصله دارد ولی حتی با وجود این فاصله نیز می‌توان حجم فرارهای مالیاتی را در کشور استنباط کرد. وقتی شخص مدیرکل اعلام کرد «بعد از رصد برخی کلینیک‌های درمانی در تهران مالیات‌های چند صد میلیون تومانی آنها به ۱۴میلیارد تومان افزایش یافت» نیز بزرگی این فرارها به شکلی دیگر ترسیم شد. در این میان رقم دقیق مالیات‌هایی که به انحای مختلف از جیب پزشکان به خزانه کشور واریز نمی‌شود نیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و همه چیز با حدس و گمان پیش می‌رود. رئیس سازمان امور مالیاتی کشور در دولت دوازدهم اعلام کرده بود: « برآوردها از فرار مالیاتی در هر سال چیزی حدود ۱۳تا ۳۰ هزار میلیارد تومان است که در مورد پزشکان حدود ۵۰۰ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود». البته این آمار با توجه به افزایش تعرفه‌های خدمات پزشکی و رقم‌های دل‌بخواهی که برخی پزشکان در مطلب‌های شخصی خود دریافت می‌کنند، امروز باید درشت‌تر از اینها باشد.

مردم ،خوب سوت زدند

با این حال سامانه سوت‌زنی توانسته با مشارکت مردم راه بخشی از این بی قانونی‌ها را سد کند و از جیب پزشکان به خزانه دولت یک نقب بزند. آن‌طور که محسنی بندپی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس گزارش می‌دهد: «از شروع سال۱۴۰۱ تاکنون بیش از ۱۵هزار گزارش مردمی به سازمان امور مالیاتی کشور واصل شده که سهم گزارش‌هایی که موضوع آن، پزشکان بدون کارتخوان بوده‌اند بیش از ۵۰ درصد بوده است». به این ترتیب از ابتدای امسال حدود ۷۵۰۰ تخلف مالیاتی پزشکان توسط مردم سوت‌زنی شده که حتما بخش کوچکی از تخلفات رویداده است، چراکه سامانه سوت‌زنی هنوز نزد بسیاری از مردم شناخته شده نیست و آنهایی که از وجود این سامانه خبر دارند یا انگیزه‌ای برای گزارش دهی ندارند یا به اثربخش بودن آن بی‌اعتقادند. در این میان تاکید اخیر وحید عزیزی، مدیرکل دفتر بازرسی و مبارزه با فرار مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور نیز مزید بر علت است، این که «برخی پزشکان به علت شهرت زیاد و برخی به‌دلیل روابط سیاسی متعدد از پرداخت مالیات طفره می‌روند» کسانی که عزیزی معتقد است: «اگر با فرار مالیاتی این قبیل پزشکان برخورد شود، عزم مسئولان برای مقابله با فرار مالیاتی به دیگر پزشکان و عموم مؤدیان نیز نشان داده شود».

شگردهای فرار از مالیات

در کشورمان هر صنفی برای نپرداختن مالیات، شگردهای مخصوص به خود را دارد و پزشکان نیز که از این قاعده مستثنا نیستند ترفندهای مختلفی را برای گریز از مالیات پردازی به کار می‌برند. نزدیک به ذهن‌ترین این ترفندها امتناع استفاده از دستگاه کارتخوان است. در مواردی هم که کارتخوان در مطب‌ها وجود دارد، منشی ادعا می‌کند که دستگاه خراب است. به این ترتیب بیماران رنجور یا همراهان کلافه آنها مجبور می‌شوند برای دریافت پول نقد به بانک‌ها مراجعه کنند یا اگر پای رفتن ندارند، مجبور می‌شوند هزینه‌ها را برای پزشک، کارت به کارت کنند. در این میان پزشکانی هستند که شماره کارت خود را به بیماران اعلام نمی‌کنند، بلکه شماره کارت کسی را که به وی اعتماد دارند در اختیار مردم قرار می‌دهند تا به این ترتیب تراکنش‌های مالی‌شان را از نظرها دور نگه دارند.برخی پزشکان نیز که معمولا جزو پر درآمدها هستند با صنوفی همچون سوپرمارکت‌ها یا رستوران‌ها یا مشاغل معاف از مالیات مانند کتاب فروشی‌ها یا مشاغل بخش کشاورزی و دامداری توافق می‌کنند از کارتخوان‌ آنها استفاده کنند تا با استفاده از دستگاه‌های پوز اجاره‌ای، کارشان را پیش ببرند. پزشکانی که به سبب شهرت و سرشناس بودن، بیماران برای‌شان صف می‌کشند نیز ترفند مخصوص خود را دارند که عبارت است از دریافت دلار یا سایر ارزهای خارجی به جای ریال. اینچنین است که تبعیض در پرداخت مالیات و مالیات‌ستانی، صدای اعتراض حقوق بگیرها را که هر ماه تا ریال آخر مجبور به مالیات‌پردازی هستند، درمی‌آورد. البته محسنی بندپی، نماینده مجلس می‌گوید: «اگر تراکنش‌های مالیاتی از نظم خاصی پیروی نکند، نشان دهنده فرار مالیاتی است که سازمان امور مالیاتی آن را رصد خواهد کرد». با وجود این اما به نظر می‌رسد تقویت سامانه سوت‌زنی و آگاه کردن مردم نسبت به حقوق‌شان برای جلوگیری از تخلفات مالیاتی پزشکان (که باید محل اعتماد مردم باشند) کارساز خواهد بود.

روزنامه جام جم