غروب امید در آمریکا

از سوی دیگر، ماجراجویی‌های آمریکا در اوکراین، شرق آسیا و غرب آسیا، به افزایش تصاعدی هزینه‌های کاخ‌سفید در منطقه و جهان منجر شده است. در چنین شرایطی دولتمردان آمریکایی روزبه‌روز بیشتر خود را در مواجهه با آسیب‌های جاری در این کشور ناکام و ناتوان می‌بینند.

یک نظرسنجی معنادار

این روزها نظرسنجی‌های معناداری در آمریکا منتشر می‌شود. دوسوم پاسخ‌دهندگان در نظرسنجی جدید یواس‌ای‌ تودی دانشگاه سافولک می‌گویند که کشورشان در مسیر اشتباهی قرار گرفته است و آنها به هیچ‌یک از احزاب سیاسی یا شاخه‌های حکومتی اعتماد چندانی ندارند تا به‌طور موثر به چالش‌های پیش‌رو رسیدگی کنند. اولویت آنها برای جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا و کنگره جدید در سال ۲۰۲۳ روشن است؛ تورم و اقتصاد که از طرف ۵۴درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی به‌عنوان مسأله اول یا دوم انتخاب شده است. این میزان، دوبرابر هر عددی برای موضوعات دیگر است. جنت براون جمهوریخواه که به‌عنوان دلال وام مسکن در پتالوما واقع در کالیفرنیا کار می‌کند، می‌گوید: «من امید دارم اما شک هم دارم.»

پیتر گرنت دموکرات هم که صاحب کسب‌وکار دریایی کوچکی در والدوبوروی ایالت مین است، خود را «خسته و درمانده» توصیف می‌کند و با نزدیک‌شدن به سال نوی میلادی، نشانه‌های اندکی از خوش‌بینی شهروندان آمریکایی نسبت به آینده وجود دارد. در این نظرسنجی‌، ۶۵درصد در مقابل ۲۶درصد از آمریکایی‌ها می‌گویند که کشورشان در مسیر اشتباه قرار دارد، نه در مسیر درست. در پایان سال گذشته، از میان افراد شرکت‌کننده در این نظرسنجی میزان ۵۷ درصد مقابل ۳۰ درصد می‌گفتند که کشورشان در مسیر اشتباهی قرار گرفته است.

این دقیقا معیاری برای کثرت ملی نیست، بلکه صرفا یک ارزیابی شوم از آینده با نزدیک‌شدن به سال جدید میلادی است. بااین‌حال، بدبینی مشاهده‌شده کنونی به نسبت ماه ژوئیه وضعیت بهبودیافته‌ای را نشان می‌دهد چراکه آن زمان ۷۶ درصد مقابل ۱۵درصد آمریکایی‌ها می‌گفتند که کشورشان در مسیر درستی حرکت نکرده است. در پاسخ به این پرسش که حال‌وهوای خودتان را در مورد سال جدید میلادی با یک کلمه چطور توصیف می‌کنید، ۳۹درصد از شرکت‌کنندگان «امیدوار» و ۵درصد «مشتاق» را انتخاب کردند؛ درصدهایی که نسبت به سال گذشته اندکی کاهش نشان می‌دهد.

۲۴درصد «نگران» و ۱۱درصد «ترس» را انتخاب کردند که هردو بیشتر از سال گذشته بود. دقیقا به همان میزان سال گذشته یعنی ۱۸درصد، حال‌وهوای خودشان را «خسته و فرسوده» توصیف کردند.

تحقیق در مورد بایدن

از سوی دیگر، فقط ۵ درصد آمریکایی‌ها ازجمله ۸درصد از جمهوریخواهان، تحقیق در مورد دولت بایدن را بزرگ‌ترین مسأله خود می‌دانند. این طرفداری سست و مردد، می‌تواند برای جمهوریخواهانی که قول داده‌اند یک‌سری تحقیقات را علیه بایدن آغاز کنند ــ ازجمله در مورد خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، سیاست‌های دولت او برای کنترل مرز جنوبی، تعارض‌های ادعایی در راستای منافع تجاری هانتر، پسر بایدن و دیگر موارد ـ زمانی که آنها کنترل مجلس نمایندگان را در ژانویه به دست می‌گیرند، پیچیدگی‌هایی ایجاد می‌کند. یک اکثریت ۵۱درصدی از آمریکایی‌ها با این جمله موافق‌ند که تحقیقات کنگره «بیشتر تلاشی سیاسی برای شرمسار کردن دولت بایدن» است. در مقابل، ۳۸درصد آن را «راهی مناسب برای پاسخگوکردن دولت بایدن» می‌دانند. به‌طور قابل پیش‌بینی، یک شکاف حزبی در مورد این سؤال وجود دارد: ۷۳درصد از جمهوریخواهان این تحقیقات را «مناسب» می‌خوانند، ۸۱درصد از دموکرات‌ها اما می‌گویند که این تحقیقات‌ «انگیزه سیاسی» دارند. ۵۴درصد مقابل ۳۴ درصد از مستقل‌ها هم آنها را تلاشی برای شرمسار کردن کاخ‌سفید می‌دانند.

عصبانیت آمریکایی‌ها از ۲ حزب دردسرساز

طی‌شدن چرخه قدرت میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان، به وقوع بحرانی همه‌جانبه در این کشور منجر شده است. هم حزب جمهوریخواه و هم حزب دموکرات، درحال‌حاضر توسط اکثریت آمریکایی‌ها «بیش از حد افراطی» دیده می‌شوند. ۶۱درصد می‌گویند که حزب جمهوریخواه بسیار افراطی است، ازجمله ۲۸درصد از کسانی که خود را جمهوریخواه معرفی می‌کنند. ۵۲درصد می‌گویند که دموکرات‌ها بیش از حد افراطی هستند، ازجمله ۱۷درصد از کسانی که خود را دموکرات معرفی می‌کنند.

آمریکایی‌ها همچنین دیدگاه کاملا نامطلوبی نسبت به هر سه شاخه دولت دارند؛ دیوان‌عالی با ۴۴ درصد عدم مطلوبیت مقابل ۴۲ درصد مطلوبیت، کنگره با ۵۴ درصد عدم مطلوبیت مقابل ۲۸ درصد و رئیس‌جمهور آمریکا با ۵۰درصد عدم مطلوبیت مقابل ۴۶ درصد مطلوبیت. این یافته‌ها و حال‌وهوای ناامیدکننده مردم آمریکا، نه‌فقط برای بایدن بلکه برای هر مقام و مسئولی در واشنگتن یک چالش به‌شمار می‌آید.

ظهور جریان سوم؟!

اقبال بیش از نیمی از شهروندان آمریکایی نسبت به ظهور یک جریان سوم در این کشور، بیانگر بروز چالشی ساختاری در منظومه متعارف قدرت در این کشور است. به قول برخی نظریه‌پردازان آمریکایی تنها راه چاره مقامات این کشور، تغییر دال مرکزی قدرت در ساختار نئولیبرالیستی موجود از «آزادی عمل سیاستمداران» به «ایجاد اعتماد عمومی برای مردم» است. حتی استراتژیست‌هایی مانند فرانسیس فوکویاما، صاحب نظریه «پایان تاریخ» تأکید دارند که در آمریکای امروز، باید دال مرکزی قدرت و زیرساخت‌هایی که حکم ثوابت و خطوط قرمز نامرئی این منظومه را ایفا می‌کردند، به چالش کشیده شوند و با مؤلفه‌های دیگری جایگزین گردند. در چنین فضایی، تلاش رسانه‌های وابسته به دو حزب دموکرات و جمهوریخواه جهت خلق «بازی کسل‌کننده دموکرات‌ها و جمهوریخواهان» و تبدیل آن به «رقابتی حساس»! جایی ندارد. آنچه جریان‌های رسمی و پشت پرده قدرت در آمریکا سعی در کتمان آن دارند، چینش سریع مؤلفه‌های «گذار ساختاری» در این کشور است. بر همگان مسجل است که شکل‌گیری «جریان‌سوم»، به‌نحوی‌که بتواند از توطئه مشترک جمهوریخواهان و دموکرات‌های صاحب قدرت جان سالم به در ببرد و نماینده واقعی شهروندان آمریکایی باشد، حداقل در ذیل ساختار کنونی قدرت در این کشور امکان‌پذیر نخواهد بود. به عبارت بهتر، ظهور جریان‌سوم و مستقل در آمریکای نئولیبرال کنونی مصداق نوعی ایده‌آل‌گرایی است، مگر آن‌که مناسبات کلان و زیرساختی قدرت در این کشور و به عبارت بهتر، حلقه‌های اصلی متصل‌کننده ساختار سیاسی، فکری و امنیتی این کشور
دگرگون شود.

چالش‌های پایدار در آمریکا

مصدر بحران اقتصادی در آمریکا «ساختاری» است نه «روبنایی». از این رو حل‌وفصل آن نیز بیش از آن‌که نیازمند نگاه مدیریتی محض باشد نگاه تئوری ـ مدیریتی را می‌طلبد. در مجادلاتی که میان سران دوحزب دموکرات و جمهوریخواه صورت می‌گیرد، طرفین طرح جامعی برای حل این بحران فراگیر نداشته و صرفا سعی کردند طرح‌های مقطعی یکدیگر را به باد انتقاد گیرند. بررسی نتایج انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره ۲۰۲۲ در آمریکا، بیانگر حقایق مهمی درخصوص شرایط جاری در این کشور است. برابری نسبی آرای دو حزب در انتخابات مجلس سنا از یک‌سو و برتری نسبی جمهوریخواهان در انتخابات مجلس نمایندگان از سوی دیگر، نشان‌دهنده کشمکش دنباله‌داری است که حداقل از اکنون تا سال ۲۰۲۴ میلادی (طی دو سال آتی) بر ساختار داخلی ـ امنیتی این کشور و متعلقات آن تحمیل خواهد کرد.

مهم‌ترین پیام برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای اخیر، گذار شهروندان از ساختار دوحزبی و عبور آنها از دوگانه «ترامپ ـ بایدن» است. نتایج به‌دست‌آمده از آخرین نظرسنجی ملی آمریکا که همزمان با این انتخابات از سوی بنیاد «ادیسون ریسرچ» انجام شد نیز نشان داد که بیش از دوسوم رأی‌دهندگان به نامزدهای مجلس نمایندگان، نمی‌خواهند جو بایدن بار دیگر در انتخابات سال ۲۰۲۴ میلادی نامزد شود. فراتر از آن، حدود ۶۰درصد از شهروندان آمریکایی (اعم از دموکرات یا جمهوریخواه) نیز درمجموع با نامزدی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ مخالف هستند اما ماجرا به این نقطه ختم نمی‌شود.

روزنامه جام جم