بلوغ «پایش» با رویکرد امیدآفرینی

فصل جدید این برنامه با رویکردی نو به مسائل اقتصادی از چند روز پیش از شبکه یک سیما آغاز شده که سه‌شنبه‌ها ساعت ۲۳و۱۵دقیقه روانه آنتن می‌شود.

پایش با نگاه امیدآفرینی، مطالبه‌گر درخواست‌ها و نیازهای مردم خواهد بود و با گروهی جدید و ساختار و دکوری نو پخش می‌شود. این برنامه در ساختار جدید در کنار موضوع ویژه هر هفته؛ به معرفی کارآفرین‌های دانش‌بنیان خواهد پرداخت.

علاوه بر این در بخش اخبار اقتصادی هفته مسائل جاری مورد بررسی قرار می‌گیرد. آیتم مسأله هفته به پیگیری یک مسأله می‌پردازد و هفته آتی نتیجه آن را به مخاطبان اعلام می‌کند. پایش با اجرای مقداد خداداد و تهیه‌کنندگی سهیل سلیمانی در گروه دانش و اقتصاد شبکه یک سیما تولید شده که با تهیه‌کننده این برنامه گفت‌و‌گو کرده‌ایم.

برنامه پایش سیزدهمین سالی است که روی آنتن شبکه یک می‌رود. سهیل سلیمانی، تهیه‌کننده و کارگردان فصل جدید این برنامه تلویزیونی با اشاره به این‌که به‌تازگی تهیه‌کنندگی این برنامه را به‌عهده گرفته و در دوره‌های قبل تهیه‌کننده این برنامه نبود، به جام‌جم می‌گوید: ۱۳سال است که برنامه پخش می‌شود و می‌توان گفت در آستانه فصل سیزدهم‌ من تهیه‌کننده هستم. برنامه پایش یک برنامه اقتصادی است و نگاه و رویکردش به همه موضوعات از منظر اقتصاد است. در فصل جدید علاوه بر مطالبه‌گری، پیگیری حقوق مردم (در حقیقت حقوق متقابل مردم و دولت و مردم و حاکمیت نسبت به همدیگر) دو موضوع دیگر نیز در برنامه داریم که یکی بحث کار کردن روی اصلاح الگوی مصرف است. معتقدیم بخش مهمی از مشکلاتی که امروز داریم شاید به‌دلیل این است که باید الگوی مصرف را در همه زمینه‌ها اصلاح کنیم. ما از ابتدا با شعار اصلاح الگوی مصرف کار را شروع کردیم و به‌صورت ویژه در برنامه کار می‌کنیم.

پیگیری دغدغه‌های مسکن مردم

وی ادامه می‌دهد: دوم این‌که در کنار تمام موضوعات اقتصادی که به آنها می‌پردازیم، مسأله مسکن هم به‌عنوان یک موضوع جدی که هر هفته آن را پیگیری می‌کنیم، وجود دارد و موضوعی است که همیشه دنبال می‌کنیم تا به نتیجه برسانیم؛ یعنی یک پویش در حوزه مسکن است که باید تکلیف موضوعات بر زمین مانده‌اش روشن شود. برنامه پایش در کنار تمام موضوعات دیگری که به آنها می‌پردازد این دو موضوع که درباره‌اش توضیح دادم را مدنظر قرار می‌دهد.

این تهیه‌کننده در پاسخ به این سؤال که دلیل محوری بودن اصلاح الگوی مصرف و بحث مسکن چیست که به آن می‌پردازید، توضیح می‌دهد: همان‌طور که چند روز پیش مقام معظم رهبری دوباره تاکید کردند، مسکن یک بحث مهم است که دارد روی بسیاری موضوعات دیگر تاثیر می‌گذارد مثل ازدواج جوانان، فرزندآوری، اقتصاد خانواده‌ها و هزینه‌ای که خانواده از درآمد ماهانه‌شان صرف هزینه مسکن می‌کنند؛ چه کسانی که مستاجرند و چه کسانی که می‌خواهند مسکن بخرند و باید اقساطش را بپردازند و مسکن مهم‌ترین موضوع اقتصادی است که در جامعه وجود دارد. پیرو تاکیدی که مقام معظم رهبری داشتند این موضوع را به‌دلیل کلیدی بودن و تاثیری که بر همه حوزه‌ها دارد، انتخاب کردیم که پیگیرش باشیم و در کنار سایر موضوعات به نتیجه برسانیم؛ یعنی می‌خواهیم به مردم گزارش دهیم موضوعی که پیگیری شده به چه نتیجه‌ای رسیده است؛ یعنی بعد از دو سال بگوییم برنامه پایش توانست در حوزه مسکن به یک نتیجه برسد و اوضاع مسکن جامعه و کشور را به یک حد معقولی رسانده که مردم با خیال راحت بتوانند راجع به این موضوع فکر کنند.

سلیمانی بیان می‌کند: مشکلاتی که در حوزه مسکن است مثل بحث مافیا یا دستورهای عقب‌مانده‌ای مانند مسکن ملی که باید به نتیجه برسد باعث شد در اتاق فکر برنامه با مدیریت مدیر شبکه و مدیریت گروه به این نتیجه برسیم که باید مقوله مسکن را به‌صورت جدی پیگیری کنیم. درست است در کشور از لحاظ انرژی مشکل چندانی نداریم چون نفت و گاز داریم ولی نکته مهمی که وجود دارد این است که در تمامی موارد مصرفی مردم الگوی مصرف درستی ندارند و مشکلاتی در فصل تابستان در رابطه با کمبود برق یا در زمستان کمبود سوخت داریم و چون قیمت انرژی در کشور پایین است، همه ما الگوی درستی را پی نگرفتیم و بی‌رویه مصرف کردیم. معتقدیم در برنامه پایش و اتاق‌فکرش اگر بتوانیم الگوی مصرف و فرهنگ مصرف را در جامعه‌مان تغییر دهیم به آن نتیجه غایی که می‌خواستیم در این برنامه رسیدیم و بسیاری از مشکلات کشور با بحث اصلاح الگوی مصرف حل می‌شود.

تب و تاب جامعه

وی درباره انتخاب سوژه‌ها و رصد آن عنوان می‌کند: ما به موضوعات روز خیلی توجه می‌کنیم؛ مثلا قسمت اول برنامه به بحث پروژه آب‌رسانی غدیر درباره حکمرانی آب با محوریت ابر‌پروژه آب‌رسانی غدیر پرداخت؛ یعنی به‌هر حال آب در کشور این روزها یک موضوع مهم است که به آن پرداختیم. تیم اتاق فکر و تیم سردبیری برنامه موضوعات روز را مدنظر قرار می‌دهند و به چیزی که دغدغه مردم است، می‌پردازند و در کنار دغدغه‌های مردم، به‌دنبال مطالبات متقابل مردم و حاکمیت هستیم. نکات روز مسائلی است که باید به آنها بپردازیم و بر‌اساس مطالبات عمومی که وجود دارد موضوعات خود را انتخاب می‌کنیم و رصد می‌کنیم که حتما تب و تاب جامعه در مورد چه موضوعی صحبت می‌کند و آن موضوع را انتخاب می‌کنیم و از جنبه‌های گوناگون تحلیل می‌کنیم و مهمان مناسبی که باید برایش گذاشته شود، انتخاب می‌کنیم. سلیمانی در پاسخ به این سؤال که با توجه به این که اقتصاد یک علم خشک است، برای این‌که مردم راحت‌تر با برنامه ارتباط بگیرند و از مفاهیم اقتصادی که مطرح می‌شود آگاه و همراه برنامه شوند چه کاری برای ساده‌سازی و ارائه بهتر این برنامه انجام می‌دهید، می‌گوید: مخاطبان برنامه پایش دو دسته هستند؛ یکی وجه نخبگانی و اقتصادی جامعه هستند که با این موضوع درگیرند مثل وزرا، استادان دانشگاه، دانشجویان، نمایندگان مجلس و این دسته افراد و بخش دیگر مخاطبان برنامه که بخش بسیار بزرگی است مردم هستند و درصد بیشتری از مخاطبان برنامه را عموم جامعه تشکیل می‌دهند و آنها برای ما مهم هستند و به همین دلیل دقیقا موضوعات را به سمت ساده‌سازی می‌بریم و به سمت این‌که موضوعات با زبانی که همه‌فهم و برای همه مردم قابل درک باشد، ارائه دهیم. البته با توجه به این که اقتصاد یک علم است و گریزی نیست از این‌که بحث علم شود. ۷۰درصد از موضوعات را با زبان ساده‌تر بیان می‌کنیم تا عموم جامعه بتوانند به‌راحتی با آن ارتباط برقرار کنند و ۳۰درصد بحث‌های تخصصی‌تر است و موضوعات را می‌برد به سمت این‌که بررسی تحلیلی‌تری انجام دهد. برنامه پایش به‌عنوان مهم‌ترین برنامه اقتصادی تلویزیون جایگاهی دارد که هم باید عموم مردم را در نظر بگیرد و هم به بخش نخبگانی اقتصاد توجه داشته باشد و تمام تلاش خود را می‌کنیم تا بالانس را بین این دو بخش حفظ کرده تا هیچ‌کدام از مخاطبان را از دست ندهیم.

وی درباره آیتم‌های جدید برنامه می‌افزاید: سری‌های قبل بیشتر گفت‌و‌گو‌محور بود و آیتم‌های کمتری در برنامه پخش می‌شد. در سری جدید افزون بر گفت‌و‌گوهای داخل استودیو، تلاش کردیم بخش قابل‌توجهی از برنامه را به خارج از استودیو ببریم و مستند بسازیم و وقتی می‌خواهیم یک کارآفرین را معرفی کنیم جدای از معرفی‌اش، از کسب‌و‌کارش حتی اگر در یک شهرستان باشد مستند بسازیم و پخش کنیم و اگر قرار است بحث تحلیلی داشته باشیم تمام نمودارها به صورت گرافیکی و چشم‌نواز برای مردم آماده و دیده شود. بخش مهمی از برنامه به صورت تولیدی است و ۳۰ تا ۴۰درصد برنامه را از قبل تولید می‌کنیم و پر از آیتم است؛ یعنی هر برنامه حداقل ۱۰ آیتم پخشی خواهد داشت که به مرور در قسمت‌های بعدی رونمایی می‌شود.

این تهیه‌کننده درباره این‌که فصل جدید برنامه در سردبیری تغییراتی دارد یا با همان تیم سابق است، تصریح می‌کند: خیر. تیم کاملا عوض شده و می‌توانم بگویم از پایش قدیم فقط نام و رسالتش حفظ شده و تیم سردبیری ما یک گروه بزرگ است که سردبیری برنامه را آقای داوود خدابنده انجام می‌دهد و یک تیم ۱۰ تا ۱۲ نفری داریم که مشغول تحلیل موضوعات مختلف در این حوزه هستند. اجرا را آقای مقداد خداداد انجام می‌دهد که عضو جدید برنامه است و تاکنون در برنامه اجرا نداشتند.

حضور کارآفرینان در برنامه پایش

سلیمانی درباره این‌که برنامه‌تان برای دعوت از کارآفرینان یا تولیدکنندگانی که قبلا فعالیت داشتند و یک‌سری مشکلات و موانع پیش‌رویشان است چه رویکردی دارید؟ عنوان می‌کند: در هر قسمت یک کارآفرین را دعوت می‌کنیم و با او از نظر موفقیت‌ها و مشکلاتی که داشته صحبت کرده و مستندی از مجموعه‌ای که کارآفرینی کرده، می‌سازیم، مثل کشاورز نمونه یا کسی که ربات جراح طراحی کرده و کسانی که در حوزه کارآفرینی به‌خصوص از نوع دانش‌بنیان فعالیت دارند به برنامه به‌صورت ثابت دعوت می‌کنیم؛ یعنی بخشی از برنامه را کاملا به بحث کارآفرینی و تولید اختصاص دادیم و هر هفته به این موضوع به صورت ثابت می‌پردازیم و کارآفرینان را به برنامه دعوت کرده تا از تجربیات‌شان برای مردم بگویند. ضمن این‌که تعامل با مخاطب برای ما بسیار مهم است و به‌صورت ممتد مخاطبان را رصد می‌کنیم و نظرات‌شان را در نوع اجرا و چیدمان برنامه دخیل کرده تا به حرکت صددرصدی در راه مطالبات مردم برسیم.