غیبت غیر موجه‌200هزار معلم ‌| عدالت آموزشی خاطره می‌شود

‌به گزارش جام جم آنلاین، سال تحصیلی 1402-1401 حدود دو هفته دیگر آغاز می‌شود، این درحالی است که مدارس دولتی با مشکلات زیادی رو به رو هستند از مناسب نبودن زیر ساخت‌های آموزشی گرفته تا کمبود معلم.

در این بین اما وزیر آموزش و پرورش نظر دیگری دارد. او به تازگی اعلام کرده است که برای آغاز سال تحصیلی با کمبود معلم مواجه نخواهیم بود.

آن طور که یوسف نوری ‌توضیح داده است، نتایج‌ گزارش‌ ساماندهی نیروی انسانی نشان می‌دهد بیشتر استان‌های کشور دچار کمبود معلم نیستند.

کمبود معلم جدی است

‌وزیر آموزش و پرورش ادعا می‌کند در سال تحصیلی جدید مدارس با کمبود معلم رو به رو نیستند. اما کارشناسان نظر دیگری  دارند. برای نمونه آخرین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس که نهم شهریور امسال منتشر شده است از کمبود شدید معلم بخصوص در مقطع ابتدایی حکایت دارد.

مهدی اسماعیلی، نایب رئیس اول کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز در گفت‌وگو با جام‌جم آنلاین کمبود معلم را تایید می‌کند و می‌گوید آماری را که در خصوص کمبود معلم مطرح می‌شود، می‌توان به دو شکل مطرح کرد؛ یک آمار فقط مربوط به کمبود معلمان است و دیگری ‌شامل کمبود عناوینی مانند مدیر، معاون، مشاور و متصدی کارگاه و آزمایشگاه ‌نیز می‌شود.

آن طور که اسماعیلی ‌توضیح می‌دهد اگر فقط معلمان را در نظر بگیریم، آموزش و پرورش با کمبود حدود 179هزار معلم رو به رو است و اگر دیگر عناوینی را که به آن اشاره شد در آمار لحاظ کنیم با کمبود نیروی حدود 300 هزار نفری در آموزش و پرورش مواجه خواهیم شد.

با توجه به اینکه ‌کمبود در مدارس فقط به معلم محدود نمی‌شود باید تاکید کرد که آموزش و پرورش کشور با کمبود 300 هزار نیرو مواجه است، کمبودی که آینده دانش آموزان را تهدید می‌کند و بیش از گذشته بحث عدالت آموزشی را به حاشیه می‌برد، زیرا دانش آموزانی که در کلاس‌های شلوغ و با معلمان بازنشسته مشغول تحصیل هستند، نمی‌توانند در کنکور با دانش آموزانی که در مدارس خاص از امکانات مناسب بهره می‌برند به رقابت بپردازند.

نایب رئیس اول کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره راهکار آموزش و پرورش برای حل این مشکل عنوان می‌کند:‌ با توجه به اینکه آموزش و پرورش با محدودیت در‌ جذب نیرو مواجه است از  معلمان بازنشسته دعوت به کار کرده است و تلاش می‌کند این کمبود را جبران کند.

‌اسماعیلی تاکید می‌کند به این شکل اما کمبود نیرو‌ جبران نمی‌شود، زیرا هر سال حدود 60هزار نفر در آموزش و پرورش بازنشسته می‌شوند و نیاز است که نیروهای مناسبی جایگزین آنها شوند.

مدارس ابتدایی خالی از معلم

در آخرین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درباره کمبود معلم این چنین نوشته شده است؛ شاخص نسبت دانش‌آموز به معلمان که بنا به استانداردهای تعریف شده ‌در مقطع ابتدایی 19.2 است در برخی از مناطق همچون شهرستان‌های تهران به 57.43 رسیده است.

این درحالی است که در این گزارش به تعداد معلمان تربیت بدنی و مشاور نیز اشاره شده ‌که بیانگر شرایط نامناسب مدارس کشور است، برای نمونه نسبت ‌دانش آموز به معلم تربیت بدنی 498.36 و نسبت دانش آموز به مراقب بهداشتی 2009.98 برآورد شده است.

ابراهیم سحرخیز، معاون پیشین آموزش و پرورش نیز در گفت‌وگو با جام‌جم آنلاین تاکید می‌کند که آموزش و پرورش با کمبود جدی معلم مواجه است و باید برای حل این مشکل راهکار مناسبی‌ اجرا شود.

او ادامه می‌دهد: براساس آخرین گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس تهیه کرده در سال تحصیلی پیش‌رو  آموزش وپرورش دست‌کم با ‌کمبود حدود 200 هزار معلم رو به رو است.

آن طور که سحرخیز توضیح می‌دهد‌ کمبود معلم در شش سال ابتدایی شدیدتر است‌.

این درحالی است که برخی کارشناسان معتقدند  گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس خوشبینانه تنظیم شده است، چون در کشورمان استاندارد تراکم دانش آموزان در کلاس‌های درس رعایت نمی‌شود.

‌ معاون پیشین آموزش و پرورش ادامه می‌دهد: براساس مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش در کلاس‌های ابتدای تعداد دانش آموزان باید ‌19 نفر باشد و در دیگر دوره‌ها این عدد حدود 21 نفر در نظر گرفته شده اما به این مسائل توجه نمی‌شود.

 این درحالی است که در مرکز استان‌ها و  حاشیه شهرها  تراکم دانش آموزان ‌به بیش از 40 نفر  نیز می‌رسد.

استفاده از معلمان بازنشسته  

به این ترتیب با توجه به گفته‌های کارشناسان باید تاکید کرد که کمبود معلم مساله‌ای جدی است و مشخص نیست که چرا وزیر آموزش و پرورش اخیرا گفته برای آغاز سال تحصیلی با کمبود معلم مواجه نیستیم!

سحرخیز تاکید می‌کند: کمبود معلم آنقدر آشکار است که آموزش وپرورش برای جبران این کمبود ناچار دست به دامن معلمانی شده که در شرف بازنشستگی هستند و از آنها می‌خواهد به تدریس ادامه دهند.

این درحالی است که برای جبران کمبود معلم برخی معلمان در دورهای متوسطه ساعت بیشتری را به کار اختصاص می‌دهند و گاهی معادل دو معلم به تدریس می‌پردازند.

معاون پیشین آموزش و پرورش در این باره می‌گوید: برخی معلمان بخصوص آقایان به جای یک و نیم یا دو معلم تدریس می‌کنند‌.

آن‌طور که او توضیح می‌دهد با افزایش تراکم در کلاس‌های درس یا دو شیفته کردن مدارس نمی‌توان مساله کمبود معلم را جبران کرد به همین دلیل آموزش و پرورش باید از طریق راهکاری منطقی برای رفع این مشکل اقدام کند.

‌به گفته سحرخیز، در برخی استان‌های کوچک با اینکه از معلمان بازنشسته و سرباز معلمان استفاده می‌شود، مساله کمبود معلم جدی است و به حدود 2000 معلم نیز می‌رسد.

 معاون پیشین آموزش و پرورش با اشاره به اینکه آموزش و پرورش حدود هشت سال است که با مساله کمبود معلم در حال مماشات است، عنوان می‌کند: ردیف‌های استخدامی را کاهش داده‌اند، برای نمونه ظرفیت پذیرش دانشگاه فرهنگیان در چهار سال اول دولت آقای روحانی به مرز صفر رسید.

‌‌با توجه به نظرات کارشناسان باید تاکید کرد کمبود معلم مساله کوچکی نیست که بتوان به قول معروف آن را زیر فرش پنهان کرد، چراکه پیامدهای اجتماعی زیادی به همراه دارد، برای نمونه‌ کمبود معلم دست‌کم در مدارس دولتی بحث عدالت آموزشی را بیش از پیش به حاشیه می‌برد، زیرا کیفیت آموزش برای دانش آموزانی که در کلاس‌های شلوغ و با معلمانی که به جای دو معلم تلاش می‌کنند با کیفیت آموزش در مدارس خاص قابل مقایسه نیست و نمی‌توان انتظار داشت دانش آموزان مدارس دولتی بتوانند در کنکور نتایج مطلوبی به دست بیاورند.  به عبارت دیگر وقتی ‌کیفیت آموزش در مدارس یکسان نباشد برگزاری کنکور براساس سوابق تحصیلی ‌آینده بسیاری از دانش آموزان را تغییر می‌دهد.