از آنجا که یکی از سوادهای مورد نیاز اکثریت جامعه که به دلیل یکهتازی فضای مجازی و پیچیده شدن جنگ ترکیبی، ضرورت آن احساس میشود، برخورداری از «سواد امنیتی» است، این اتفاق در تولیداتی مانند سریال خانه امن توسط صداوسیما دنبال شد؛ مباحثی همچون آشنایی با تکنیکهای ارتباطی و رفتار سازمانهای جاسوسی در فرآیند فریب افراد، جاسوسی تلفنی، سوءاستفاده از هویتهای جعلی، جذب نخبگان، ارتباطهای دوستانه برای اقدامات خرابکارانه و مهمتر از همه آشنایی با اقدامات مهم و موثر وزارت اطلاعات از موضوعات اصلی آن بود. این نهاد مهم اطلاعاتی- امنیتی، در یک سال گذشته اقدامات مهمی از جمله متلاشی کردن گروههای تروریستی و داعشی و خنثیسازی عملیات خرابکارانه آنها، دستگیری جاسوسان خارجی، مقابله با باندهای قاچاق اسلحه و مواد مخدر و مبارزه با مفسدین اقتصادی را در کارنامه خود داشته است، رویکردهای خطیری که در دوران مدیریت حجتالاسلام خطیب، وزیر اطلاعات دولت سیزدهم اجرایی شده است. البته وزیر اطلاعات از همان ابتدا، بر همکاری دستگاههای اطلاعاتی نظام برای تامین امنیت کشور و مبارزه با گروههای تروریستی و خرابکار تاکید داشت و در همین راستا، در یک سال گذشته جلسات متعددی با سایر دستگاههای اطلاعاتی از جمله اطلاعات سپاه داشته که این اتفاق مهمی در مدیریت امنیتی کشور است. در این گزارش به مناسبت هفته دولت به بررسی کارنامه یکساله وزارت اطلاعات دولت سیزدهم پرداخته و مهمترین اقدامات این نهاد را مرور کردهایم.
ضربه سخت به تروریستها
اولین ضربه چشم بیدار ملت ایران در ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ به یک تیم تروریستی وابسته به سرویسهای اطلاعاتی کشورهای متخاصم وارد شد. تروریستها در تلاش بودند اقدامات ایذایی علیه برخی مراکز حساس و حیاتی کشور انجام دهند که با ضربه وزارت اطلاعات، این گروه متلاشی شد. ۶ مهر۱۴۰۰ بود که گروهک تروریستی دیگری از سوی سربازان گمنام امام زمان (عج) مورد ضربه قرار گرفت و عناصر آن دستگیر شدند. سرویسهای اطلاعاتی کشورهای متخاصم با هدایت این تیم در پی آن بودند که عملیات خرابکارانه در کشور انجام دهند، اما این هدف در نطفه خفه شد و جزئیات این عملیات و لحظه هلاکت سرکرده این گروهک در مستند تهیهشده با نام «هزار چاقو» در بخشهای خبری رسانهملی منعکس شد. انهدام دو تیم تروریستی دیگر وابسته به سرویسهای اطلاعاتی بیگانه در ۲۳ اسفند ۱۴۰۰ از دیگر اقدامات نهاد اطلاعاتی و امنیتی کشور بود.
این گروهها با اعزام شش تروریست مسلح مأموریت داشتند چند نفر از اتباع خارجی شاغل در پروژههای زیربنایی استان سیستان و بلوچستان را ترور کنند که این عملیات با هوشیاری ماموران اطلاعاتی ناکام ماند. شمال غرب ایران از همان ابتدای انقلاب شاهد جولان برخی گروههای محدود تجزیهطلب بود و وقتی این جریان وابسته نتوانست در قالب اقدامات فرهنگی و اجتماعی زمینه شکاف در بین اقوام ایرانی را ایجاد کند با همدستی برخی از نیروهای فرامنطقهای در تلاش بود تا در قالب اقدامات تخریبی و ترور برخی افراد زمینه نارضایتی مردم را فراهم آورد، اما نقشه آنها در ۲۲ تیر ۱۴۰۱ نقش برآب شد و نیروهای وزارت اطلاعات با همکاری قرارگاه حمزه سیدالشهدا (ع) و دادگستری استان آذربایجان غربی، تمام اعضای این شبکه را شناسایی و دستگیر کردند. در ۵مرداد ۱۴۰۱ وزارت اطلاعات اطلاعیه مهمی را درباره شناسایی یک تیم تروریستی وابسته به رژیم صهیونیستی منتشر کرد. تیم مذکور که در پی انفجار یک مرکز صنایع حساس دفاعی کشور بود، پیچیدهترین شیوههای ترکیبی برای شناسایی جغرافیای هدف و تخریب وسیع آن را طراحی کرده بود. عناصر عملیاتی این گروه از اعضای گروهک کومله بودند که مستقیم از سوی عبدا... مهتدی، سرکردهشان برای مأموریت انتخاب و به افسران موساد معرفی شدند. تروریستها در قالب جاسازی در لوازم پوششی و از مسیر کولبری از اقلیم کردستان وارد کشور شدند و قصد اقدامات خرابکارانه داشتند.
در ایامی که مردم در پی شعائر مذهبی و برگزاری عزاداریهای محرم بودند برخی از گروههای تکفیری قصد انجام چند عملیات تروریستی در میان عزاداران حسینی داشتند. در ۱۳مرداد ۱۴۰۱، اما خبر رسید این عملیات با دستگیری ۱۰نفر از تروریستهای تکفیری ــ صهیونیستی داعش به پایان رسید. تازهترین اقدام وزارت اطلاعات در خنثیسازی اهداف شوم تروریستی در ۲۶ مرداد ۱۴۰۱ اتفاق افتاد و ماموران امنیتی موفق شدند یک تروریست را با دامنه فعالیت فرامرزی دستگیر کنند. فرد مذکور یکی از خطرناکترین نیروهای تروریستی بود که سوابق اقدامات خرابکارانه در چهار کشور منطقه را داشت و در اوج بحران سوریه به عضویت گروههای تکفیری درآمد و اقدامات جنایتکارانهای را در حلب، حماه و ادلب انجام داد. او که متخصص سلاحهای سنگین بود پس از شکست داعش، حوزه فعالیت خود را به دو کشور پیرامونی ایران منتقل کرد و به عضویت یکی دیگر از گروههای تروریست درآمد، اما درنهایت از سوی وزارت اطلاعات دستگیر و به زندان منتقل شد.
برخورد با قاچاقچیان، گذر از مسیر بهشت به جهنم
قاچاقچیان هزارها ترفند برای انجام عملیات مجرمانه خود دارند، اما عملکرد یکساله وزارت اطلاعات نشان میدهد که خواب خوش این مجرمان اکنون به کابوسی برای آنها مبدل شده است. در ۱۴ دی ۱۴۰۰ با رصد اطلاعاتی، تحرکات قاچاقچیان عمده در داخل و خارج کشور با کشف دو انبار کالای قاچاق در سقز و مریوان شناسایی شد و مورد ضربه قرار گرفت.
بر پایه اطلاعیه وزارت اطلاعات، طی سال ۱۴۰۰ تعداد ۳۵۵ باند و شبکه کلان قاچاق موادمخدر شناسایی شده و تحت ضربه قرار گرفته و ۶۹۲نفر از عناصر اصلی و سرشبکههای قاچاق موادمخدر و شرارت دستگیر شدند. همچنین در عملیاتهای صورتگرفته ۴۰۸ دستگاه خودروی سبک و سنگین و میلیاردها تومان اموال و داراییهای قاچاقچیان موادمخدر نیز توقیف شد.
در ۳۰ فروردین ۱۴۰۱ هم خبری مبنی بر کشف ۱۱۰ تن انواع مخدر سنتی و صنعتی منتشر شد. همچنین در ۷ خرداد ۱۴۰۱، ۷۰۰۰میلیارد تومان کالاهای استراتژیک کشور توسط وزارت اطلاعات کشف شد. در راستای برخورد با این تخلفات، ۷۵ نفر تاکنون دستگیر و تحویل قوه قضاییه شدهاند. همچنین در پی دریافت گزارشهایی مبنی بر قاچاق روغن خوراکی تزریقشده به بازار برای مصرف مردم در سه استان شرقی به کشورهای همسایه، اقدامات کنترلی انجام و مشخص شد بیش از ۶۰درصد روغن این استانها توسط شبکه سازمانیافته قاچاق به خارج کشور انتقال مییابد؛ لذا پس از انجام اقدامات اطلاعاتی، اعضای این شبکه شناسایی شده و ۶۵ نفر از اعضای آن با تشکیل پرونده به دستگاه قضایی معرفی شدند.
برداشتن کلاه از سر کلاهبرداران
جاعلان و کلاهبرداران با هویت جعلی و از مسیر حیله و تقلب مردم را با عناوین مختلف فریب میدهند و با همین ترفندها وجوه، اموال، اسناد و ... آنها را از آن خود میکنند. گزارش عملکرد وزارت اطلاعات، اما نشان میدهد در طول یک سال گذشته ضربات سختی را متحمل شدند. در ۷مهر ۱۴۰۰ یکی از بزرگترین شبکههای سازمانیافته کلاهبرداری در قالب ضربه به شبکه کینگمانی شناسایی و عناصر آن دستگیر شدند. این باند با فریب افکار عمومی و تشویق افراد به خرید و سرمایهگذاری در رمزارز مجعول کینگمانی، مبالغ هنگفتی را از زیرمجموعههای خود کسب کرده و با ایجاد نوسانات ساختگی در قیمت رمزارز ادعایی، اقدام به خریدوفروش آن کرده است. در ۱۶آبان ۱۴۰۰ هم بیش از ۱۵۰ نفر از سرشبکهها و سرکردههای اصلی شرکت هرمی یونیک فاینانس (Unique Finance) در ۱۹ استان کشور شناسایی شد و با هماهنگی مرجع قضایی مورد ضربه قرار گرفت.
انهدام یکی از بزرگترین باندهای زمینخواری و جعل اسناد به ارزش ۳۰۰۰میلیارد تومان در ۲۰ دی ۱۴۰۰ از دیگر اقدامات وزارت اطلاعات بود. این باند با تمرکز بر مناطق مرغوب استان تهران با اقدامات متقلبانه تعداد زیادی از قطعات اراضی در مناطق شمالی تهران را تصاحب کرده بود. وزارت اطلاعات توانست ۱۵نفر از اعضای اصلی باند مذکور را دستگیر کند و تحویل مراجع قضایی دهد.
در ۳ مرداد ۱۴۰۱ بود که شبکه بزرگ و سازمانیافته جعل و فساد اقتصادی، شناسایی شد و تمامی اعضای آن دستگیر گردیدند.
این باند ۱۳۹ نفره طی سالهای اخیر در استانهای تهران و البرز با سوءاستفاده از مدارک هویتی افراد مستمند و معتادان بیخانمان و از راه جعل گسترده و حرفهای اسناد شخصی و دولتی، اقدام به ثبت شرکتهای صوری میکردند و در مرحله بعدی نیز با جعل اسناد و مهرهای مورد نیاز، اقدام به تأسیس ۲۶۷ شرکت کاغذی کرده بودند.
جاسوسان در دام
بهرهگیری از عوامل کشورهای متخاصم برای جاسوسی و کسب اطلاعات حیاتی از مراکز جمهوری اسلامی، سابقهای به طول چهار دهه دارد، اما رصد هوشمندانه سربازان گمنام امام زمان (عج) در بسیاری از موارد، طرحهای آنها را ناکام میگذارد. در ۲۰مهر ۱۴۰۰ خبر رسید ۱۰نفر از مرتبطین سرویسهای اطلاعاتی برخی کشورهای منطقه در استان بوشهر شناسایی و دستگیر شدند. ازجمله اهداف سرویسهای اطلاعاتی کشورهای یادشده، جمعآوری اطلاعات و جاسوسی از مراکز حساس کشور و بهرهگیری از ظرفیت ایرانیان مقیم و متردد به آن کشورها بود. ضربه دیگر به جاسوسان در ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ اتفاق افتاد. در این عملیات دو فرد اروپایی که با هدف سوءاستفاده از مطالبات بحق برخی از صنوف و اقشار کشور و تغییر جهت مطالبات عادی به آشوب، بینظمی اجتماعی و بیثباتسازی جامعه وارد کشور شده بودند، شناسایی و بازداشت شدند. این دو عنصر بازداشتشده، از متخصصین حرفهای در زمینه ایجاد شورش و بیثباتی بودند. وزارت اطلاعات در ۸ مرداد ۱۴۰۱ خبر داد یک تبعه کشور پادشاهی سوئد به اتهام جاسوسی شناسایی و بازداشت شد. این متهم سوئدی در سفرهای گذشته خود به ایران رفتارها و ارتباطات مشکوک داشت و ضمن سفر به شهرهای مختلف کشور، با رعایت اصول حرفهای ارتباطی، حفاظتی و پنهانکاری، با تعدادی از عناصر مظنون اروپایی و غیراروپایی ارتباط برقرار میکرد. آخرین اقدام دستگاه امنیتی و اطلاعاتی کشور منتهی به روزهای اخیر بازداشت اعضای هسته مرکزی حزب جاسوس بهاییت در ۱۰مرداد ۱۴۰۱ بود. براساس یافتههای مستند، متهمان با بیتالعدل مستقر در فلسطین اشغالی ارتباط تشکیلاتی داشتند و راهبرد احیای تشکیلات فرقه ضاله بهاییت در ایران را با عنوان «خط تبلیغ تهاجمی» دنبال میکردند.
فصل جدید همافزایی
عملکرد یکساله وزارت اطلاعات در دولت سیزدهم نشان میدهد فعالیتهای اطلاعاتی و امنیتی برای دفاع از حریم امن جامعه به نسبت دوران گذشته از دقت، قاطعیت و اشراف بیشتری برخوردار است و از سوی دیگر تعدد ضربات وارد شده به پیکره نفوذ، فساد اقتصادی و ماشین ترور گروهکهای خرابکار در مقایسه با دوره پیشین، حجم و وسعت بیشتری دارد. مضاف بر اینکه، در دولت سیزدهم شاهد همافزایی و هماهنگی بیشتری میان وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه به عنوان دو نهاد تامینکننده امنیت در کل کشور هستیم. تاکید این دو مجموعه اطلاعاتی بر هماهنگی و همافزایی از آن جهت حائز اهمیت است که در سالهای گذشته برخی مدعی بودند که میان این دستگاههای اطلاعاتی کشور اختلافنظرهایی در مورد پروندههایی مثل متهمان محیطزیست یا عبدالرسول دریاصفهانی وجود داشت. نمونه این همکاریها را در دوره جدید میتوان در دستگیری اعضای یک شبکه تروریستی وابسته به اشرار در شمالغرب با همکاری وزارت اطلاعات و قرارگاه حمزه سیدالشهدای سپاه و بازداشت تعدادی از عوامل جاسوسی رژیم صهیونیستی مشاهده کرد. در نهایت میتوان گفت که در عرصه تامین امنیت ملی و بازدارندگی اطلاعاتی کشور، فصل جدیدی در حوزه اطلاعاتی و امنیتی آغاز شده است.
منبع: روزنامه جام جم