به گزارش جام جم آنلاین، حواسش به همه چیز هست؛ پلیس فتا را میگویم؛ البته سعی میکند حواسش باشد آن هم با توکل به خداوند و تلاش شبانهروزی همکاران متعهد و متخصص، همانطور که رئیس پلیس فتا ناجا میگوید.
گفتگوی فارس با سردار وحید مجید، رئیس پلیس فتا انتظامی کشور در خصوص چگونگی رصد فضای مجازی، برخورد با شایعات و فیک نیوزها، مقابله با قاچاقچیان سلاح، مهمات و دارو و همچنین صیانت از اموال مردم و دستگیری کلاهبرداران سایبری را بخوانید.
سردار مجید؛ هراز چندگاهی با تحرکات شرارت آمیز اراذل و اوباش در فضای مجازی مواجه هستیم. پلیس فتا در راستای برخورد با تحرکات شرارت آمیز اراذل و اوباش در بستر فضای مجازی چه اقداماتی انجام داده است؟
پلیس فتا اقدامات بسیار وسیع و مستمری را از سالیان گذشته در این حوزه در قالب طرح های مختلف به مرحله اجرا گذاشته است؛ به طور مثال در سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۲۲ هزار صفحه را در این رابطه مورد رصد عام قرار داده و آنالیز شدند.
بعد آنالیز مشاهده کردیم که یکسری موارد، موضوعاتی بود که خارج از وصف مجرمانه بود. یک سری موضوعات هم بیشتر در حوزه پلتفرم های خارجی مثل اینستاگرام بود یعنی صفحه یا پیجی را ایجاد کرده بودند و دیگر صاحب این پیج اصلا وجود نداشت و این پیج را ترک کرده بود.
اما در مورد حوزههایی که فعال بودند ؛ یا تحرکات اراذل و اوباشی داشتند یا دسته ای دیگر به دنبال جمع آوری فالوور بودند که این مدل رفتار یکی از شیوههای آنها بوده است.
در این راستا پلیس فتا اقدامات خود را انجام داده و بعد از پایش نهایی، در سال گذشته بالغ بر ۸۰۰ نفر را شناسایی کرده و اقدامات قضایی و قانونی در مورد آنها اعمال شد.
در حوزه فضای مجازی با آگهی های خرید و فروش سلاح و مهمات مواجه هستیم با توجه به اینکه بسیاری از موارد ناامنی در جامعه از جمله سرقت، زورگیری و درگیریهای مسلحانه به واسطه وجود سلاح اتفاق میافتد پلیس فتا در حوزه برخورد با این موارد چه تمهیداتی اندیشیده است؟
در حوزه فروش سلاح و مهمات هم پلیس فتا به صورت مستمر با تمرکز به خصوص در حوزه اینستاگرام فعال بوده و صفحات بسیار زیادی مورد پایش عمومی پلیس قرار گرفته و در همین زمینه تعداد زیادی از صفحات مرتبط شناسایی شدهاند.
البته باید گفت موضوعات دیگری نیز در این زمینه وجود داشته است؛ مثلاً آگهی ارائه سلاح داشتند که سلاح اسباب بازی بوده است یا ارائه سلاح بوده اما بعد از بررسی معلوم شد سلاح شکاری بوده آن هم با مجوز.
از سوی دیگر برخی موارد دیگر هم بعد از رصد و پایش مشخص شد بدین صورت که برخی با اهداف کلاهبردارانه در این زمینه وارد شده بودند؛ مثلا شما تقاضای خرید می کردید اما آنها اطلاعات هویتی شما را مورد سوء استفاده قرار داده و شما را مورد کلاهبرداری قرار میدادند.
در نهایت بعد از آنالیز و پایش تخصصی پلیس فتا در فضای مجازی، ۷۶۰ صفحه در خصوص خرید و فروش سلاح و مهمات که دقیقا به این موضوع ارتباط داشته و فعالیت می کردند شناسایی و اقدامات قانونی و قضایی در خصوص آنها انجام شد.
فروش دارو به خصوص داروهای کمیاب از جمله موارد پر تکرار در فضای مجازی است؛ نمونه بارز آن هم فروش داروهای ویژه کرونا در ایام شیوع و همهگیری کرونا بوده است؛ پلیس فتا در راستای برخورد با داروهای تقلبی و غیر مجاز و همچنین قاچاقچیان دارو چه اقدامات ارزنده ای انجام داده است؟
عملیات «پانچیآ» از سال ۹۰ با هماهنگی با سازمان اینترپل در دستور کار پلیس فتا بوده است بدین صورت که با محوریت پلیس بین الملل و همکاری پلیس سایبری در خصوص ارائه و عرضه داروهای تقلبی و غیر مجاز و سایت هایی که به صورت آنلاین این داروها را ارائه میدهند یک عملیات سراسری انجام میشود.
همانگونه که گفتم عملیات پانجیآ عملیاتی است که هرساله باهدف مبارزه با تبلیغ و فروش آنلاین داروهای تقلبی و غیرمجاز صورت میپذیرد؛ براین اساس سال گذشته با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور و فروش دارو در شبکههای اجتماعی، برخی مجرمان سایبری با سوءاستفاده از این فضا اقدام به فروش داروهای تقلبی و غیرمجاز میکردند، لذا با توجه به حساسیت موضوع و جلوگیری از فروش بیشتر داروهای جعلی و کاهش آسیبهای حاصله از عوارض ناشی مصرف این داروهای جعلی عملیات پانجیآ ۱۴ همزمان با بیش از ۱۴۰ پلیس سایبری سراسر جهان اجرا شد.
این عملیات طبق بازه زمانی اعلامشده از سوی سازمان اینترپل و برابر هماهنگیهای صورت گرفته از تاریخ سازمان اینترپل جهانی از تاریخ ۲۸ اردیبهشتماه الی سوم خرداد سال گذشته توسط پلیسهای عضو این سازمان و با ظرفیت تمامی پلیسهای فتا کشور باهدف جلوگیری از اقدامات مجرمانه باندهای شکلگرفته آغاز به کار کرد و در این خصوص ۱۱ هزار صفحه در شبکههای اجتماعی و پیامرسانهای داخلی و خارجی و وبسایتها مورد رصد قرار گرفت.
طی این عملیات در ابتدا بالغبر ۲۳۰ مورد تخلف در این حوزه شناسایی شد و در ادامه با همکاریهای صورت گرفته در سطح استانها حدود ۵۰۰ مورد پرونده در این حوزه تشکیلشده است و بالغبر ۶۰ هزار بستههای دارویی و ۳۰۰ هزار واحد دارویی متشکل از داروهای تقلبی و غیرمجاز در حوزه کرونا، قلب و عروق ، بیماریهای دیابت و حوزه بیماری های پوست و مو و همچنین اقلام آرایشی و سایر موردهای غیرمجاز شناسایی و ضبط شد.
برابر تحلیلهای صورت گرفته در این رابطه توسط کارآگاهان سایبری ۵۰ درصد بسترهای این موارد مربوط به شبکه اجتماعی اینستاگرام، ۱۷ درصد مربوط به تلگرام و بالغبر ۳۰ درصد مربوط به سایتهای آگهی محور است که گزارشات تکمیلی به مبادی ذیربط اعلامشده است.
باید گفت که بیشتر پروندههای احصاء شده مربوط به استانهای تهران، آذربایجان غربی، البرز، خوزستان، گیلان و خراسان جنوبی است؛ همچنین در این زمینه تعدادی قاچاقچی نیز دستگیر و به مراجع قضایی معرفی شدند؛ همچنین در این زمینه بالغ بر ۱۳۰ سایت که اقدام به ارائه و عرضه دارو می کردند شناسایی و با دستور قضایی مسدود شدند.
در این زمینه به هموطنان عزیز توصیه می کنم که دقت داشته باشند اقلام بهداشتی و دارویی موردنیاز خود را صرفاً از داروخانههای سطح شهر و واحدهای مسئول تهیه کرده و از ثبت سفارش اقلام بهداشتی از طریق سایتهای غیرمجاز و بازارهای آنلاین خودداری کنند؛ همچنین در صورت مشاهده موارد مشکوک مراتب را از طریق سایت رسمی پلیس فتا به نشانی Cyberpolice.ir بخش مرکز امداد و فوریتهای سایبری اعلام کنند.
برداشت های غیرمجاز صدرنشین جرایم اینترنتی است و خیلی از افرادی که مورد کلاهبرداری قرار گرفتهاند از رسیدن به پول و مال از دست رفته ناامید هستند. برای مخاطبان خبرگزاری فارس بفرمایید که درصد کشفیات پلیس فتا در زمینه برداشتهای غیر مجاز تا چه حد بوده است؟ آیا میتوان امیدوار بود که اموال و دارایی مالباختگان به دست صاحبانشان بازگردد؟
باید گفت با تلاش همکارانم و اقدامات تخصصی ماموران پلیس فتا در سال گذشته ۹۶ درصد کشف وقوع داشته ایم؛ یعنی فقط در ۴ درصد از پرونده ها موفق نبوده اگرچه اقدامات ما در پرونده های سایبری، به صورت فنی و تخصصی ادامه دارد.
در سال گذشته کشفیات پلیس فتا در حوزه جرایم ۱۵ درصد و در حوزه دستگیری ۳۰ درصد افزایش داشته و قدرت کشف جرایم با افزایش یک درصدی نسبت به سال گذشته به میزان ۹۶ درصد رسیده است.
از جمله اقدام شاخص پلیس فتا در زمینه برداشت های غیرمجاز در سال گذشته این بود که بالغ بر ۳۳۰ میلیارد تومان وجوه حاصل از کلاهبرداری از مردم را بلافاصله مسدود کردیم البته در این زمینه باید از مراجع قضایی به خصوص معاونت فضای مجازی دادستان کل تشکر کنیم که در این زمینه هماهنگی بسیار خوبی با پلیس فتا داشته و با توجه به اینکه این حوزه کار تخصصی دارد همراهی منسجمی داشتهاند.
اما مسئله مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که ما در این زمینه با پروندههای مواجه هستیم که به طور مثال یک متهم دارد اما تعداد شاکی بالا بوده؛ مثلا بیش از ۱۰۰ نفر و اینکه یک متهم دارای ۱۰۰ نفر شاکی است یعنی یک دفعه وارد حساب ۱۰۰ نفر شده و حریم خصوصی ۱۰۰ نفر را نقض کرده است.
در این زمینه مهمترین مشکل این است که قوانین بازدارندگی لازم را ندارند و ما به دنبال آن هستیم که قوانین جرایم رایانهای طوری تغییر کند که کسی جرأت نکند اقدام به این کار کند؛ ما هیچ راهی به جز تجدیدنظر در این زمینه نمی بینیم باید قوانین حوزه بسیار سختگیرانه باشد تا از وقوع جرم جلوگیری کند.
بازار فضاسازی و شایعات در شبکههای اجتماعی همواره وجود دارد در خصوص رصد و برخورد با فیک نیوزها، پلیس فتا چه مسوولیتی داشته و اقداماتی انجام داده است؟
پلیس فتا موضوعاتی را که در حوزه های انتظامی و مربوط به ماموریت های ناجا و یا حوزههای مربوط به نظم و امنیت باشد یا اخبار فیک _آنهایی را که در حوزه مسئولیتی پلیس فتا قرار گرفته باشد- دنبال میکند.
مثال بارز آن حتی در حوزه ملی هم وجود داشته است و آن هم فیک نیوزها در بحث کرونا بوده که تمام آحاد ملت را درگیر کرده و مردم را دچار ناراحتی و استرس کرد، رسیدگی به این موضوع حتی از حوزه انتظامی خارج و به حوزه ملی وارد شد و پلیس فتا اقدامات بسیار زیادی در این زمینه انجام داد و هنوز هم در این زمینه فعال است.
اما یکسری از موضوعات در حوزههای مربوط به افراد است مثلاً یک خبری در مورد یک فرد اعلام میشود این فرد در ادامه اعلام میکند که مثلا این خبر شایعه بوده، راست است یا دروغ است و مستنداتی را ارائه میدهد و یا میآید و اعلام میکند که نباید این موضوع را در مورد وی اعلام میکردند؛ طبیعی است که در این صورت این موضوع در مراجع قضایی دنبال شده و پلیس هم در ادامه رسیدگی میکند.
اما یک موضوعی که به صورت گسیخته وجود دارد بحث این شایعاتی است که در پلتفرمهای خارجی مطرح شده و افراد با هویتهای گمنام و ناپیدا وارد حریم خصوصی افراد میشوند؛ در این صورت اگر افرادی بروند و شکایت کنند پلیس بر اساس آن چیزی که در توان دارد در جهت احقاق حق این افراد مسئله را دنبال میکند.
اما مسئله « فیک نیوزها» موضوعی است که متاسفانه متوجه تمام کشورهای دنیا می شود و این هم برمیگردد به پایین بودن فرهنگ سایبری، عدم رعایت اخلاقیات و سایر مسائل.
باید گفت فیک نیوزها در حوادث بزرگ جمعیتی خود و چهره واقعی شان را نشان می دهند همانند کرونا که چقدر مردم را با اخبار دروغین نگران کرده و خاطر مردم را مکدر و اندوهگین کردند؛ فیک نیوزهایی که در هر کشوری به تناسب وجود دارند.
این روزها با ورود افراد به بازار رمز ارزها و اخبار کلاهبرداری های شایع در این حوزه روبرو هستیم.پلیس فتا در حوزه رمز ارزها چه مسوولیتی دارد؟
در حوزه رمزارزها طبیعتا قانون گذاری با پلیس نبوده و قانون گذاری در این زمینه مربوط به بانک مرکزی و سایر دستگاهها است اما آن چیزی که در این حوزه به پلیس فتا مرتبط می شود موضوع کلاهبرداریهای شایع در این زمینه است.
در حوزه رمز ارزها در سال ۹۸ حدود ۱۰۰ پرونده کلاهبرداری تشکیل شد که آمار در سال ۱۳۹۹ به ۲۲۰ پرونده رسید و در سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۱۵۰۰ پرونده کلاهبرداری تشکیل شد.
متاسفانه یکی از شگردهای کلاهبرداری در این حوزه رمز ارز، سوءاستفاده از اعتماد افراد است که با تبلیغات فریبنده اعتماد افراد را به سرمایه گذاری جلب کرده و سپس به روش های مختلف مورد کلاهبرداری قرار می دهند.
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد