روزهای پساکرونایی کودکان

کودکان و نیازهایشان در معرکه تلاش خانواده‌ها برای مبارزه با کرونا فراموش شد و حالا پس از نزدیک به سه سال از شروع عالمگیری کرونا، پژوهشگران با بررسی وضعیت جسمی و روانی کودکان و نوجوانان به یافته‌هایی رسیده‌اند که خوشایند نیست.

به عنوان مثال، این بررسی نشان می‌دهد آمار کودکان و نوجوانان مبتلا به اضطراب و افسردگی به شکل معناداری افزایش یافته است اما این فقط بخشی از تغییرات منفی ناشی از عالمگیری کرونا بر کودکان و نوجوانان است.

کودکان و نوجوانان به‌تدریج درحال بازگشت به زندگی عادی در مدرسه و دیگر محیط‌های جمعی هستند. به‌همین‌دلیل کارشناسان هشدار می‌دهند این بازگشت می‌تواند با چالش‌هایی برای سلامت جسمی و روانی آنها همراه باشد.

نتیجه پژوهش منتشر شده در نشریه JAMA Pediatrics که دربرگیرنده اقدامات انجام شده برای سلامت کودکان است‌ نشان می‌دهد طی سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ و کمی پیش از آن یعنی طی یک دوره چهار ساله، تغییرات چشمگیری در سلامت جسمی و روانی کودکان و نوجوانان ناشی از همه‌گیری کووید ۱۹ اتفاق افتاده است. این تغییر شامل آسیب‌های جسمی و روانی ناشی از کروناست.

وقتی افسردگی، لانه کرده است

دکتر استیون آبلوویتز، متخصص اطفال می‌گوید: «ما شاهد رشدی در رفتار و عاطفه کودکان شده‌ایم. این درباره همه کودکان دیده می‌شود چه آنهایی که خود یا اعضای خانواده‌شان به کرونا مبتلا شدند یا نشدند.»

به گفته دکتر آبلوویتز ، این رشد با افسردگی و استرس همراه بوده است. علت آن نیز تجربه اتفاقاتی مانند بیماری خود یا خانواده یا اطرافیان، قرنطینه و همه اتفاقات ناخوشایند ناشی از عالمگیری کروناست.»

به گفته دکتر دبورا سرانی، روان‌شناس و استاد دانشگاه آدلفی، بازگشت دوباره بچه‌ها از حباب خانه و خود به دنیای بیرون با حجم بالایی از اضطراب، نگرانی و غم همراه است. علاوه ‌بر این برای کودکان دشوار خواهد بود تا عادت‌های اجتنابی دوره کرونا را آسان کنار بگذارند و به زندگی عادی برگردند.

دکتر سرانی معتقد است: «به همان اندازه که ممکن است بعضی کودکان به‌راحتی به روابط اجتماعی و عاطفی برگردند، برای عده‌ای دیگر ممکن است هرگونه ارتباط معاشرتی با اضطراب و ناامنی همراه باشد. بنابراین باید تلاش کرد تا گام به‌گام اعتمادبه‌نفس را به آنها برگرداند.»

به گفته این روان‌شناس، بازگشت به دنیا باید با احساس امیدواری همراه باشد اما از آنجا که در دنیای پساکرونا همه‌چیز تحت کنترل نیست ـــ مانند دوران کروناـــ‌ احتمالا این بازگشت با هراس و ناامیدی برای کودکان و نوجوانان همراه باشد. بنابراین کمک گرفتن از مشاور در این شرایط ضروری است.

 کمک شما: به آنها کمک کنید تا با تاب‌آوردن شرایط جدید به زندگی عادی برگردند. با آنها درباره راهکارهای بازگشت مجدد به جامعه و زندگی عادی صحبت کنید. با نشانه‌های اضطراب، افسردگی و احساس ناامیدی کودکان و نوجوانان آشنا شوید و روش‌های کمک به آنها را بیاموزید. برای بهبود کامل و سریع آنها از مشاور، روان‌شناس یا روانپزشک کودک و نوجوان کمک بگیرید.

نوسان در آموزش و پرورش

کلاس اولی‌ها، اصلا مکانی به نام مدرسه و کلاس و زنگ تفریح و... را تجربه نکرده‌اند. تصور آنها از کلاس و درس و مدرسه، صدا یا تصویری بود که از پشت لپ‌تاپ یا گوشی همراه به آنها آموزش می‌داد. به گفته دکتر آبلوویتز، کودکان و نوجوانان با نوسان در آموزش و پرورش روبه‌رو بودند که علت آن هم تعطیلی مدارس، قرنطینه و به دنبال آن انزوای اجتماعی است.

کمک شما: در مدرسه، فعالیت‌های مشارکتی بیشتری را تدارک ببینید. در اداره مدرسه از دانش‌آموزان بیشتر کمک بگیرید. برای مثال برای فعالیت‌های کمک‌درسی، راه‌ا‌ندازی کلاس‌های تفریحی ـــ آموزشی و هر فعالیتی که بتواند آنها را به جمع، گروه و کارهای مشارکتی هدایت کند.

رژیمی که درست نیست

در دوران اوج همه‌گیری، همان‌طور که بزرگسالان به سمت الگوهای نادرست تغذیه‌ ای گرایش پیدا کردند، کودکان و نوجوانان نیز به سمت همین الگو هدایت‌شدند.

در‌واقع به دلیل اختلال دردسترسی به موادغذایی سالم، تغذیه به‌سمت نادرست پیش‌رفت اما اکنون که زنجیره‌های غذایی درحال ترمیم است باید الگوی‌غذایی خانواده تغییر کند. مصرف خوراکی‌ها به‌ویژه خوراکی‌های مضر به‌عنوان راهکاری برای کنترل استرس و اضطراب و گذر از روزهای ترسناک قرنطینه به سبدغذایی خانواده‌ها افزوده شد.

کمک شما: به الگوی سه وعده در روز برگردید. برای انتخاب غذا، تنقلات و نوشیدنی سالم به فرزند خود کمک کنید. برای خرید، ضمن انتخاب الگوی غذایی سالم، بچه‌ها را همراه خود ببرید.

این کار هم کمکی برای بازگشت آنها به اجتماع بوده و هم به طور عملی، انتخاب درست را می‌آموزند. همراه بچه‌ها، آشپزی سالم را انجام دهید. این کار به‌طور عملی تغذیه و آشپزی سالم را به آنها یادآوری می‌کند.

سکون سنگین را بشکنید

بخش عمده‌ای از تحرک بدنی کودکان و نوجوانان به حضور در مدرسه و دیگر محیط‌های اجتماعی مانند پارک‌ها، ورزشگاه‌ها و... وابسته بود. در اوج همه‌گیری، تمام این امکانات از بچه‌ها سلب شد. زندگی غیرفعال، جایگزین زندگی فعال شد. به همین‌دلیل کودکان و نوجوانان به اضافه وزن، چاقی مفرط، افسردگی، خستگی مزمن، عصبانیت دچار شدند.

کمک شما: اولیای مدرسه باید بچه‌ها را به تحرک بدنی هرچه بیشتر وادار کنند. بهتر است والدین مجدد محدودیت‌های مربوط به استفاده از لپ‌تاپ، گوشی هوشمند، تلویزیون، رایانه و... را احیا کنند. بچه‌ها را حداقل در یک کلاس ورزشی ثبت‌نام کنید. حداقل یک تا دور روز در هفته ورزش و فعالیت بدنی خانوادگی مانند پیاده‌روی در پارک نزدیک خانه داشته باشید.

مراقبت‌های پیشگیرانه گم شدند

هراس از مراجعه به پزشک، دندانپزشک و... باعث شد تا بسیاری از مراقبت‌های پیشگیرانه برای حفظ سلامت کودکان و نوجوانان در دوره همه‌گیری کرونا فراموش شود. به همین دلیل عارضه‌های مختلفی ممکن است در فرزند شما وجود داشته باشد که نیاز به شناسایی و درمان پیدا کند.

کمک شما: در اولین فرصت برای معاینه‌های ضروری نظیر دندانپزشک، چشم‌پزشک و... اقدام کنید. ممکن است نیاز به تزریق واکسن یا بررسی‌های دیگر نیز وجود داشته باشد که نباید آنها را فراموش کنید.

منبع: Health Line

مهتاب خسروشاهی - سلامت / روزنامه جام جم