"دوز سوم" یا "دوز بوستر" واکسن کرونا چیست؟
دوز سوم یا دوز بوستر واکسن کرونا، در واقع دوز سوم واکسن است که در افرادی که قبلاً دو دوز واکسن کرونا را تزریق کردهاند، به بهبود ایمنی ناشی از دو دوز قبلی کمک میکند. در حقیقت دوز سوم واکسن کرونا کمک میکند تا در درازمدت محافظت و ایمنی در برابر بیماری شدید کووید-19 حفظ شود.
دوز سوم واکسن کرونا باعث تکثیر سلولهای B میشود که آنتی بادی میسازند و سطح ایمنی را یک بار دیگر افزایش میدهد. اگرچه با گذشت زمان، تعداد آنها دوباره کاهش مییابد، اما مجموعه سلولهای ایمنی از قبل بیشتر خواهد شد. این یعنی ایمنی حاصل از دوز سوم واکسن کرونا منجر به واکنش سریعتر و قویتر در دفعات بعدی مقابله با ویروس و دوام طولانیتر ایمنی بدن میشود.
نگرانی جهان از شیوع کرونا امیکرون
همانطور که میدانید نوع جدیدی از ویروس کرونا در آفریقای جنوبی شناسایی شده است و مقامات این کشور اذعان دارند که این نوع بسیار نگرانکننده است.
سویه جدید که ابتدا B.1.1.529 نامیده شد، توسط سازمان جهانی بهداشت، نوع اومیکرون نام گرفت. همچون گذشته و مانند واریانتهای قبلی، این نگرانی وجود دارد که این نوع کرونا میتواند به شیوع بیماری در بسیاری از کشورها دامن بزند و سیستمهای بهداشتی را تحت فشار قرار دهد و احتمالاً ایمنی واکسن را دور بزند.
بهترین زمان تزریق دوز سوم کرونا چه زمانی است؟
محققان بر این باورند که حداقل شش ماه بعد از تزریق دوز دوم واکسن کرونا، بهترین زمان تزریق دوز تقویتی یا دوز سوم واکسن است.
در ایران، وزارت بهداشت برای تزریق دوز تقویتی واکسن کرونا در همه افراد بالای 40 سال فراخوان داده است. طبق اعلام وزارت بهداشت افرادی که واکسن های ویروسی غیرفعال (سینوفارم، برکت و بهارات) دریافت کردهاند، بعد از حداقل ۳ ماه و افرادی که واکسنهای اسپوتنیک و استرازنکا (واکسنهای با وکتور آدنوویروس) را دریافت کردهاند، حداقل بعد از گذشت شش ماه میتوانند دز تقویتی یا دز سوم را دریافت کنند.
البته کمیته ملی واکسن کشور نیز توصیه کرده است تا افراد بالای ۱۸ سال که از نوبت دوم تزریق واکسن آنها حداقل چهار ماه گذشته باشد، دوز سوم را دریافت کنند. احتمالاً در آینده این گروه سنی نیز شامل دز بوستر خواهند شد.
اسپایکوژن و مجوز مصرف اضطراری وزارت بهداشت
اسپایکوژن، این واکسن استرالیایی- ایرانی در تاریخ چهاردهم مهر ماه سال 1400 به صورت رسمی توانست مجوز مصرف اضطراری را از وزارت بهداشت دریافت کند.
بر طبق نتایج مطالعات بالینی واکسن اسپایکوژن، به دلیل ساختار پروتئینی و نوع ادجوانتها، این واکسن استرالیایی- ایرانی را میتوان یکی از بهترین گزینهها برای تزریق دوز سوم یا دوز بوستر خود و سایر واکسنهای کرونا دانست.
شما میتوانید جهت تزریق واکسن اسپایکوژن به مراکز تزریق این واکسن استرالیایی- ایرانی مراجعه فرمایید. جهت آگاهی از موقعیت مکانی مراکز تزریق این واکسن به همراه شماره تماس آنها، میتوانید به لینک "
مراکز تزریق واکسن اسپایکوژن" مراجعه فرمایید. توجه فرمایید که لیست مراکز تزریق اسپایکوژن در حال به روز رسانی است و مراکز جدید به زودی به لیست اضافه خواهند شد.
شایان ذکر است جهت آگاهی از موقعیت مکانی مراکز تزریق این واکسن کرونا، دسترسی به مراکز تزریق واکسن اسپایکوژن در اپلیکیشنهای مسیریاب "بلد" و "نشان" نیز وجود دارد.
آیا تزریق دوز سوم واکسن کرونا خطرناک است؟
بعضی از افراد تصور دارند که پس از تزریق دو دوز از واکسن کرونا، تزریق دوز سوم واکسن میتواند برای بدن آنها مضراتی به همراه داشته باشد و در آینده با مشکلات جدی مواجه خواهند شد؛ اما این تصور هیچگونه پایه و اساس علمی ندارد و تصوری غلط به حساب میآید، چرا که تزریق دوز باقی مانده یا دوز سوم واکسن اکنون برای افزایش ایمنی حاصل از دو دوز قبلی واکسن در گروههای خاصی از افراد توصیه میشود.
با گذشت زمان میزان اثربخشی واکسن برای محافظت در برابر ویروس کاهش مییابد، بنابراین تزریق دوز سوم واکسن برای افزایش اثربخشی واکسن و حفظ ایمنی بلندمدت بدن در برابر ویروس کرونا توصیه میشود.
اگر تزریق دوز اول و دوم واکسن کرونا، واکسنی غیر از اسپایکوژن باشد، آیا برای تزریق دوز بوستر میتوان به سراغ اسپایکوژن رفت؟
اطلاعات موجود از واکسنهای کرونا و مطالعات قبلی نشان میدهد که استفاده از واکسن بوستر با پلتفرمهای متفاوت از پلتفرم واکسیناسیون اولیه باعث میزان تولید آنتیبادی بیشتر نسبت به بقیه افراد و ایجاد ایمنی پایدارتر و موثرتری در برابر ابتلا به کووید- ۱۹ میشود.
جالب است بدانید که نگرانیهایی درباره استفاده از واکسن با پلتفرم وکتور ویروسی (مانند آسترازنکا) به عنوان دوز بوستر یا دوز سوم، در افرادی که قبلاً دو دوز از این نوع واکسن تزریق کرده اند، وجود دارد.
آیا دوز سوم سینوفارم در قیاس با دوز سوم اسپایکوژن قویتر است؟
اگرچه اطلاعات محدودی برای مقایسه ایمنی ناشی از واکسنهای مختلف به عنوان دوز سوم وجود دارد و تاکنون مقایسه مستقیمی بین سینوفارم و اسپایکوژن انجام نشده، بعضی تحقیقات میتوانند به این سوال جواب دهد.
در مطالعهای در افرادی که قبلاً دو دز واکسن خود را آسترازنکا یا فایزر را دریافت کردند، اثر یک واکسن نوترکیب (مشابه اسپایکوژن) با یک واکسن ویروس غیرفعال (مشابه سینوفارم) به عنوان دز تقویتی یا بوستر بررسی شد.
واکسن ویروس غیرفعال (مشابه سینوفارم) ایمنی کمتری را بعد از دز سوم تولید کرد. میزان ایمنی تولید شده از واکسن ویروس غیرفعال (مشابه سینوفارم) نسبت به بقیه انواع واکسنها به صورت چشمگیری پایینتر بود.
واکسن پروتئین نوترکیب (تکنولوژی مشابه اسپایکوژن) باعث تولید سطح ایمنی بالاتری شد و با فاصله قابلتوجهی از واکسن مشابه با سینوفارم توانست پاسخ دستگاه ایمنی را افزایش دهد.
چرا واکسن اسپایکوژن را برای تزریق دوز سوم انتخاب کنیم؟
اسپایکوژن، واکسن پروتئین نوترکیب علیه ویروس کرونا
اسپایکوژن شامل تمامی قسمتهای پروتئین اسپایک ویروس کرونا است؛ پاسخهای ایمنی در بدن در برابر تمامی بخشهای اسپایک ویروس کرونا رخ میدهد، بنابراین این پروتئین از جایـگاه مهمی در طراحـی واکسـنها علیه ویروس کرونا برخوردار است.
پلتفرم ایمن واکسن
پلتفرم اسپایکوژن از ایمنترین پلتفرمهای استفاده شده در جهان برای تولید واکسن است و این پلتفرم در ساخت انواع واکسنها از جمله واکسن آنفلوانزا، هپاتیت، HPV (گارداسیل) و داروهایی مانند انسولین سابقه بسیار طولانی دارد.
ساخته شده از پروتئین با خلوص بالا
به دلیل اینکه واکسن اسپایکوژن از پروتئین با خلوص بالا ساخته شده است و از تمامی ساختار ویروس استفاده نشده است، ریسک بروز خطراتی مانند بیماریزایی واکسن و ذرات ویروسی به دلیل مشکلات احتمالی در پروسه تولید وجود نخواهد داشت.
ایمنی زایی بالا
اسپایکوژن حاوی ترکیبات آلومینیوم و جیوه نیست و ادجوانت (نوعی ماده جانبی برای تحریک دستگاه ایمنی) که در این واکســن استفاده شده Advax-SM اسـت که مطالعـات متعددی ایمنیزایی آن را نشان دادهاند.
با توجه به یافتههای موجود از واکسنهای پیشین و مطالعات Mix & Match به نظر میرسد که استفاده از پلتفرمهای متفاوت از واکسیناسیون اولیه باعث ایجاد ایمنی پایدارتر و موثرتر در برابر ابتلا به کووید-۱۹ میشود.
بر اساس اطلاعات به دست آمده از نتایج مطالعات بالینی واکسن اسپایکوژن و همچنین ساختار پروتئینی و نوع ادجوانتهای آن، واکسن اسپایکوژن میتواند گزینه ای مناسب برای دوز بوستر خود و سایر واکسنهای کرونا موجود باشد.
چنانچه به اطلاعات بیشتری جهت تصمیمگیری در انتخاب واکسن اسپایکوژن به عنوان دوز سوم (بوستر) واکسن کرونا نیاز دارید، کافیست از وب سایت رسمی این واکسن، مقاله "
اسپایکوژن، انتخابی مناسب برای دوز بوستر" را مطالعه فرمایید.