در مشرق اقتدار

بعد از گذشت دو سال دشوار و جانکاه، مجدد در‌های حسینیه امام خمینی (ره) به روی نخبگان علم و فناوری برای دیدار با رهبر فرزانه انقلاب گشوده شد. این گشایش، چه دلنشین و همسو با حدیثی می‌نمود که بر بلندای حسینیه نقش بسته بود. حدیثی از پیامبر اعظم (ص) که آن را امام جعفر صادق (ص) روایت کرده اند: «إِنَّ اَلْمَلاَئِکهْ لَتَضَعُ أَجْنِحَتَهَا لِطَالِبِ اَلْعِلْمِ رِضًا بِهِ: و به‌درستی که فرشتگان از برای طالب علم از روی رضا و خشنودی به آن بال‌های خویش را بر زمین می‌گسترند.»

بعد از گذشت دو سالی که آن ویروس منحوس، هیولاوار تمام شؤون زندگی‌مان را در نوردیده بود، گشودن آغوش رهبر عزیزمان به روی نخبگان و سرآمدان علمی در میانه خزان، حال و هوای نوروز و تحول به سوی روشنی و شکوفایی را در دل‌ها زنده کرد.

بعد از گذشت دو سالی که سختی‌های تحریم و نامهربانی‌های اقتصادی، دلتنگ‌مان کرده بود، حلاوت ایستادگی و شیرینی شجاعت را با دیدن قامت بلند رهبر فرزانه‌مان به کام‌مان نشاند. نخبگان علمی، امروز شاهد رهنمود‌هایی بودند که همچون همیشه حکیمانه و غنی بود و راهگشا. دلسوزانه بود و جاندار.

آن پیر فرزانه دل برنای ما، امروز هر آنچه گفتند، جانانه بود و بر جان نشست. رهبری عزیز، در این دیدار، همان‌گونه که بزرگوارانه، فرزندان نخبه خود را در آغوش پر مهر خود کشیده بودند، پند‌هایی حکیمانه را همچون سال‌ها و دهه‌های گذشته به نخبگان و مسوولان دادند که هر یک، غنیمت و توشه‌ای است گرانبها. ایشان از پیشرفت‌های علمی و فناوری که در این سال‌ها داشته‌ایم، رضایت داشتند، اما گفتند فاصله علمی ما با مرز دانش جهان را نه تنها کم کنیم، بلکه باید قله روبه‌روی ما عبور از این مرز‌ها باشد. باید به کشفیات علمی جدید برسیم و تولیدات علمی‌مان به نام ایران اسلامی، به جهان عرضه شود و چقدر غرورانگیز بود چهره نخبگان‌مان در آن لحظه‌ها.

 

بی‌شک هر یک با اعتماد به نفس و عزتی که رهبرشان به آنان عطا کرده بود از همین حالا دنبال دستاورد‌های شگفت‌انگیز در آینده نزدیک خواهند بود. بعد از گذشت این دو سال سخت که فاصله و دوری را بر ما تحمیل کرده بود، عطر و بوی حسینیه امام خمینی (ره)، روح‌انگیزتر و جان‌افزاتر از همیشه بود. برای خود من هم که پس از گذشت دو سال حال و هوای این حسینیه مقتدر، مهربان و باعزت را تنفس می‌کردم و حضور آن حکیم و حامی بزرگ علم و فناوری و نوآوری را دوباره به چشم غیرمسلح می‌دیدم، انگار فصلی تازه پیش رویم گشوده شده است. این جمله رهبری بسیار حکیمانه و دوست‌داشتنی بود که خطاب به نخبگان فرمودند، نخبه کسی است که در جامعه‌اش تاثیرگذار باشد و در برابر ناملایمات از تلاش و کوشش باز نماند. البته ایشان قبول داشتند که ناملایمات و مرارت‌های اداری و سازمانی در جامعه نسبت به نخبگان وجود دارد، اما یکی از شاخصه‌های نخبگی، ایستادن در برابر دشواری‌ها و مستحکم و خلاق بودن است.

 

نخبه واقعی از ناملایمات نمی‌هراسد و با مساله محوری با کشف و تولید علم، مشکلات کشورش را از سر راه کنار می‌زند. نکته دیگری که به نظرم سبب فخر و دلشادی نخبگان در این دیدار شد، آن بود که رهبر فرزانه‌مان تاکید داشتند ایشان را مدیران آینده کشور دانسته که حل مشکلات کلان کشور به عهده و بر دوش نخبگان است. ایشان توصیه کردند حل مسائل اصلی کشور، کار نخبگان است و راه‌های علمی و فناورانه هم باید از سوی آنان باشد.

در این دو سال سختی که گذشت، بسیار نگران پیشروی گام دوم انقلاب، همپای زمان بودیم. با نکته‌هایی که در این دیدار از زبان شیوای رهبر فرزانه انقلاب بیان شد، نخبگان حاضر در حسینیه و آنانی که بعد‌ها این سخنان را خواهند شنید، نقطه امید و اتکا پدیدار شد. ایشان تکالیفی برای نخبگان در گام دوم انقلاب معین کردند که ما را همچنان در تراز جهانی قرار داد. مسائلی همچون حل چالش‌های آب، محیط‌زیست، مسائل اجتماعی و موضوعات مربوط به آن، خواسته‌هایی بود که رهبر عزیزمان، در این دیدار از جامعه نخبگان داشتند.

اما نکته جالب توجه و هوشمندانه‌ای که رهبر فرزانه‌مان بیان کردند، موضوع توجه دادن به علم هوش مصنوعی و لزوم پیشرفت کشور در آن بود. تعبیر حکیمانه ایشان از اهمیت هوش مصنوعی این‌طور بود که این فناوری تازه در اداره آینده دنیا نقش اساسی دارد و خواستند جایگاه ایران اسلامی در آینده نزدیک، باید حداقل در بین ۱۰کشور نخست این فناوری باشد. با این همه، ایشان اشاره کردند گرچه رتبه‌های علمی ایران در سطح منطقه، قابل توجه است و قاره آسیا هم در عرصه‌های علم و فناوری سرآمد است، اما جایگاه کنونی کشورمان، متناسب با شأن و توانایی نخبگان و مردمانش نیست. در این دو سال سختی که هجرت و مهاجرت در همه جهان، دستخوش تغییرات عجیب و غریبی بود، دغدغه‌هایش مربوط به آن نیز از ذهن و زبان رهبر فرزانه‌مان به دور نمانده بود.

 

ایشان در این دیدار، مجدد تاکید کردند مهاجرت به شرط طلب علم و افزایش توانمندی‌ها نه‌تن‌ها مذموم نیست، بلکه پسندیده است، اما نتوانستند نگرانی شان را از برخی افراد و عناصر در دانشگاه‌ها پنهان کنند که دانشجویان و مستعدان کشور را ترغیب و تشویق به رفتن و مهاجرت از کشور می‌کنند. ایشان این کار را خیانت به کشور عنوان کردند که نه به نفع کشور است، نه به نفع جوانان نخبه.

 

اما در این دو سالی که پر از بهانه برای کار نکردن بود، شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق‌مان، فعالیت‌های چشمگیر و افتخارآمیز کردند و تعدادشان هم اینک به ۷۰۰۰ رسیده است. نگاه تیزبین رهبر فرزانه انقلاب، از فعالیت‌ها و خدمات این شرکت‌ها غافل نمانده بود و پیشرفت‌هایشان را به درستی رصد کرده بودند. ایشان در این دیدار، توصیه راهگشایانه‌شان به شرکت‌های دانش‌بنیان این بود که باید کیفیت را مدنظر قرار دهند و از شاخص‌هایشان در ارزیابی شرکت‌ها کوتاه نیایند. توصیه دیگرشان به فعالان این حوزه، ارتباط با صنایع بزرگ بود، چرا که با برقراری این ارتباط هوشمندانه، صنایع بزرگ کشور به دستاورد‌های قابل اعتنایی دست خواهند یافت.

 

نکته حکیمانه دیگر ایشان به شرکت‌های دانش بنیان، بازارسازی برای تولیدات آنان توسط دولت و حمایت از آن‌ها بود. حمایت دولت از این شرکت‌ها و پشتیبانی از محصولات ایران ساخت هم، در این دیدار مورد تاکید رهبر معظم انقلاب قرار گرفت. البته ایشان توصیه مهمی هم برای شرکت‌های دانش‌بنیان داشتند؛ نباید افزایش تولیدات دانش‌بنیان، سبب کاهش کیفیت و افزایش بی‌دلیل قیمت‌ها باشد. من همواره در سخنرانی‌های ایشان، در انتظار توصیه‌های فرهنگ‌محور بوده‌ام که بسیار مهم است و به عقیده من، گل ماجراست.

 

خوشبختانه در این دیدار، رهبر فرزانه، باز هم به اهمیت موضوعات فرهنگی و گفتمانی اشاره کردند و فرمودند موانع رشد و توسعه، عمدتا فرهنگی است که باید با فرهنگسازی این موانع برطرف شود. تاکید ایشان در این بخش، بر توجه ویژه و جدی به استعداد‌های کشور بود: «وقتی غفلت از توانایی خود بر ملتی حاکم شد، غارت آن ملت آسان می‌شود.» و باز هم ایشان تاکید کردند که باید «ما می‌توانیم» را برجسته‌سازی کنیم و به همه شؤون جامعه تزریق کنیم تا از این طریق طلیعه امید نمایان شود و کشور بر قله‌ها بنشیند.

 

بعد از گذشت آن دو سال دشوار و جانکاه، اینک دیدار با رهبری حکیم و مقتدر، برکت و شادابی را در دل‌های نخبگان جاری کرده است و پس از پایان این دیدار، با حال و هوایی که میان دیدارکنندگان مشاهده کردم، «ایران قوی» و سرفراز را از مشرق حسینیه جاودان امام خمینی (ره) در حال نمایان شدن می‌بینم. چنین بادا!

 

پرویز کرمی دبیر ستاد فناوری‌ها نرم و توسعه صنایع خلاق / روزنامه جام جم