تلویزیون، ویترین نظام است

در طول این سی و اندی سال گذشته چندبار به درخواست معاونت‌های سیاسی وقت سازمان این سؤال را بارها پاسخ دادیم که خبرنگار و گوینده چطور باید باشند و شاکله کار چگونه باید پیش بیاید اما متأسفانه هیچ‌وقت به آن توجه نشد. بنابراین هنوز مثل گذشته هستیم.

اگر به اخبار ۴۰سال پیش دقت کنید تا به امروز تفاوت خاصی به لحاظ شکلی ندارد چون محتوا تغییر نکرده است. به‌عنوان مثال، یک مغازه‌دار بهترین کالاهایش را در ویترین خودش می‌گذارد. تلویزیون هم در هر کشوری ویترین آن نظام است؛ بنابراین در تلویزیون باید بهترین‌ها چیده شوند.

آیا ما واقعا چنین کاری می‌کنیم؟ در بحث خبر، خبرنگار ما باید چهار مشخصه داشته باشد تا به‌عنوان یک خبرنگار بین‌المللی مطرح شود. اول این‌که این شغل را برای خودش انتخاب کرده باشد، نه به دلیل این‌که درآمد ماهانه داشته باشد، وگرنه به هیچ جا نخواهیم رسید. پس باید این شغل را دوست داشته باشد و باوجودش این حرفه عجین شده باشد. دوم این‌که باید ظاهر خبرنگار متناسب باکار خبری باشد.

متأسفانه در بسیاری موارد این نکته را نمی‌بینیم. نکته بعد این‌که یک خبرنگار باید مسلح و مسلط به حوزه خبری خودش باشد.

ما چند خبرنگار را می‌توانیم نام ببریم که کارشناس هستند؟ چند نفر از آنها می‌توانند اخبار حوزه خودشان را تحلیل کنند؟ یک گوینده خبر خوب باید سه مشخصه داشته باشد؛ یک ظاهر خوب، دو تسلط بر خبر و سه ماندگار بودن آن ماجراست. مثلا آقای ظهوریان یک گوینده بسیار استاندارد در سطح جهانی است یا آقای صالحی یا خانم حسینی بسیار گوینده‌های خوبی هستند.

پس علاوه بر شاکله‌های ظاهری خبر باید به محتوای آن‌هم توجه داشته باشیم. چگونه می‌توان اعتمادسازی کرد؟ چرا فضای مجازی جلوتر از صداوسیمای ما حرکت می‌کند؟ و چرا آنچه آنها می‌توانند بگویند، ما نمی‌توانیم بگوییم؟ یک وزیر یا وکیل یا سفیر بگوید ما این کار را می‌کنیم که کافیست.

زمانی ارزشمند است که بگوییم آقای ایکس این کار را کرد. این آدم‌ها می‌توانند روی هوا خیلی صحبت کنند اما اینجاست که بحث اعتمادسازی ما پایش می‌لنگد و نمی‌توانیم اعتماد و حاکمیت را با مردم عجین کنیم. بنابراین این وظیفه خبر در صداوسیماست. پس اگر این نکات را لحاظ کنیم، یکی از موفق‌ترین شبکه‌های خبری در جهان خواهیم بود. یادم هست ۲۰ سال قبل که شبکه راه‌اندازی شد، شعاری داد: صحت، سرعت، عدالت.

به عبارتی این شعار رسانه ملی است که هم سریع حرکت کنیم که دیگران از ما جلو نیفتند و هم درست بجنبیم که غلط نباشد و هم عدالت را در آن بنگریم.

محمد ساجدی - مجری پیشکسوت و کارشناس رسانه / روزنامه جام جم