بالا، بالا، بالاتر

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم ، ورزش در کنار درآمدزایی هنگفتی که برای کشورها و باشگاه ها دارد می تواند عامل تبلیغ و ترویج نیکی و نیکوکاری هم باشد.

در این میان ستاره ها و اساطیر فوتبالی مهمترین نقش را ایفا می‏کنند. از آنجایی که هر اقدام و عمل یک ورزشکار به خصوص ستاره ها زیر ذره بین رسانه ها و مردم است آنها باید به خوبی نسبت به این قضیه آگاه باشند که هر عمل و گفتار آنها چه تاثیری می تواند داشته باشد. اینجاست که یک واقعیت باید برای ستاره ها روشن شود: «از شهرت خود می توانی در راستای اهداف مثبت و نیکوکارانه استفاده کنی.»

در تاریخ فوتبال جهان اساطیر زیادی بوده اند که در کنار حرفه ورزشی خود کارهای بزرگی در زمینه کمک به همنوع انجام داده اند. این کمک به صورت های مختلفی می تواند صورت بگیرد و صرفا نقدی نیست. همانند ملاقات کریستیانو رونالدو از کودکی بیمار و یا اهدای پیراهن به یک تماشاگر مشتاق.

کمک های هنگفت مالی در راستای عام المنفعه نیز بخش مهمی از ماجراست.

علی دایی کاپیتان اسبق تیم ملی فوتبال ایران و اسطوره بزرگ فوتبال کشورمان نیز بار دیگر نشان داده که اسطوره ها و ستاره های فوتبالی چه قدرتی می توانند داشته باشند. او به تازگی 18 زندانی با جرایم غیرعمد را از بند رهانیده است.

از فقر تا بذل و بخشش

دایی یک نمونه میان هزاران نمونه درخشان از اساطیری است که به موقع آستین ها را بالا می زنند و بدون هیچ شعاری کاری بزرگ را عملی می کنند. دایی قبلا بزرگ منشی خود را در ماجرای زلزله کرمانشاه نشان داده بود.

نکته بسیار مهم این است بسیاری از ستاره های بزرگی که امروز نیکوکارانه بذل و بخشش می کنند کودکی و نوجوانی سختی را پشت سر می گذارند.

بسیاری از آنها فقر و نداری را دریبل زده اند تا اکنون به اینجا رسیده اند. نمونه اش لوئیس سوارز مهاجم شهیر اروگوئه ای است که سختی های بسیار زیادی را متحمل شد. او در محله ای مملو از کارتل های مواد مخدر بزرگ شد و بسیار تنگدست بود. اما اکنون یک وظیفه بزرگ برای خود تعریف کرده: کمک به اجراسازی برنامه ها برای منحرف کردن هوش و حواس جوانان هموطنش از مواد مخدر به یک سبک زندگی سالم و هدفمند. او علاوه بر این کمک های مالی زیادی به نیازمندان می کند.

مارادونا و رونالدوی برزیلی نیز هر کدام در کنار کوه حاشیه هایی که در زندگی شخصی خود داشتند همواره بزرگ ترین کمک های مالی را به نیازمندان و سازمان های خیریه اختصاص دادند.

صلح به خاطر یک ستاره

همانطور که در سطور پیشین ذکر شد انجام دادن کارهای نیکوکارانه و خیر در دنیای فوتبال فقط به کمک های مالی مربوط نمی شود و اقدامات بسیار جالب توجه دیگری را هم در برمی گیرد. یکی از این اقدامات به اسطوره ای اهل کشور آفریقایی ساحل عاج مربوط می شود.

دیدیه دروگبا یکی از بزرگ ترین اسطوره هایی است که برای باشگاه چلسی انگلیس به میدان رفته است. او همانند بسیاری دیگر از بازیکنان قاره آفریقایی از سیاهی و فقر و تباهی به ثروت و شوکت رسید. این فوتبالیست سابق چلسی از لحاظ شخصیتی و اجتماعی آنچنان جایگاه قدرتمندی به دست آورد که باعث ایجاد صلح در کشورش شد.

جنگ در تاریخ ۱۹ سپتامبر ۲۰۰۲ (۲۸ شهریور ۱۳۸۱) با حمله شورشیان به شهرهای مختلف در سرتاسر کشور ساحل عاج آغاز شده بود. و باید بدانید دروگبا یکی از عوامل اصلی توقف این جنگ بود. او هموطنانش را به صلح و یکپارچگی تشویق کرده بود.

چرا راه دور؟

اینها نمونه ای از ده ها مثال خارجی هستند. اما در ایران تعداد فوتبالیست های نیکوکار کم نیستند اما قطعا علی دایی نام درخشانی است. او پیش از این هم سابقه کارهای درخشان در زمینه امور نیکوکارانه را دارد. این برای نخستین بار نیست که دومین گلزن برتر ملی جهان اقدام به آزادسازی زندانیان جرایم غیرعمد می کند.

علی کریمی، مهدی مهدوی کیا، جواد نکونام، مرحوم مهرداد میناوند، احمدرضا عابدزاده، خداداد عزیزی و ... در تمام سال های فوتبال خود و حتی پس از آن حضوری پررنگ در کارهای عام المنفعه داشته اند.

در نسل بعد از آن هم چهره های متعدد دیگری در فوتبال اقدام به عملی کردن اهدافی در راستای نیات نیکوکارانه کردند.

چهره ناقص ورزش بدون با معرفت ها

ورزش اهدافی متعال دارد که در کنار آمادگی جسمانی و سلامت، اقدامات نیکوکارانه و کمک به بشریت یکی دیگر از این اهداف مهم متعالی است. وزرش بدون با معرفت ها چهره ای ناقص دارد اما با کمک همین ستاره های مهربان و خوش قلب بالا و بالا و بالاتر می رود و به موضوع بسیار ارزشمندتری تبدیل می شود. اصلا چه کسی می تواند ورزش بدون عطوفت را تحمل کند؟

ما و اسطوره های مدرن

داروین صبوری – جامعه شناس ورزشی

در دهه های اخیر مسائل و مصائب بشری به خصوص بعد از دو جنگ جهانی اول و دوم تشدید شد و در کنار این وضعیت مفاهیمی مثل مسئولیت های اجتماعی به وجود آمد. مسئولیت های اجتماعی جایی مهم می شود که پای اسطوره ها در میان باشد. اکنون نگاه مدرنی به کلمه «اسطوره» وجود دارد؛ یعنی کسانی که از یک جایی به بعد زندگی و منش آنها بدل به نسخه ای برای دیگران می شود. آنها نسخه ای محدود از زیستن را ارائه می دهند؛ بدان معنا که دیگران میل دارند شبیه آنها زندگی کنند و یا اینکه هر جایی بین دو راهی های معرفتی گیر کردند بتوانند به این فکر کنند که اگر آن اسطوره جای من بود چه کار می کرد و چه تصمیمی می گرفت.

ما از سه حوزه برخوردار هستیم که این اساطیر مدرن بیشتر در آنها فعالیت می کنند. این حوزه ها ورزش، سینما و موسیقی هستند. کارگزاران و کنشگران حوزه سینما مثل بازیگران و خوانندگان و موزیسین ها و البته افرادی که در حوزه ورزش هستند سه دسته از مهم ترین گروه های مرجع محسوب می شوند. این گروه های مرجع طرفداران زیادی را به سمت خود جلب می کنند و از همین جا تقلید از آنها مهم می شود.

کاری که علی دایی می کند نه تنها در چنین حوزه ای قابل تقدیر است که یک مسئولیت اجتماعی هم به شمار می رود. یادمان نرود این مسئولیت های اجتماعی به خصوص در حوزه های اقتصادی مرهون قسمتی از رفاه هم هست. یک دید اجتماعی در کشور ما وجود دارد که علی دایی و یا کسانی شبیه او در حوزه های اقتصادی هم می توانند موفق باشند. این افراد از اعتماد اجتماعی برخوردار هستند. برای اطمینان از این موضوع به زلزله کرمانشاه نگاه کنید که مردم چطور اعتماد اجتماعی خود را به علی دایی نشان دادند. مردم می دانستند امثال علی دایی به لحاظ رفاه در جایگاهی هستند که هدفی جز نیکی ندارند.  

پاسخ دادن به سوالات اجتماعی می تواند زیستن اجتماعی را امن تر کند. در جهان دست ها برای گرفتن دراز می شود و برای فراخوانی چیزی جلو می آیند. اما در این میان دست هایی هم هستند که برای بخشش دراز می شوند. این دست ها جهان را امن تر می کنند. یک جامعه شناس فرانسوی درباره موضوعی به نام سرمایه نمادین صحبت کرد که با حیثیت و شان اجتماعی گره می خورد. وقتی شما اعتبار خود را از جامعه دریافت می کنید به جامعه هم بدهکار می شوید. یعنی آن بازیگر، آن خواننده و آن ورزشکار که اعتبار و حیثیت خود را از مردم دریافت می کنند به آنها بدهکار می شوند. این اقدامات نیکوکارانه شاید در راستای پاس کردن همان بدهکاری باشد.

هیلدا حسینی خواه - گروه ورزش / روزنامه جام جم