پایان یکجانبه‌ گرایی آمریکا

 از این نظر که 40درصد جمعیت دنیا تحت شمول این پیمان قرار دارند. سازمان همکاری‌ های شانگهای از این جهت اهمیت دارد که نظام سلطه به رهبری آمریکا بعد از فروپاشی شوروی بر تحرکات خود برای یکجانبه‌گرایی مفرط و تسلط هژمونیک بر کشورهای دنیا افزود.

پیمان شانگهای، اولین فرمول در مواجه با یکجانبه‌گرایی آمریکا تلقی می‌شود. از سال 2005 که ایران به عنوان عضو ناظر این سازمان انتخاب شد چشم‌انداز همکاری‌های شانگهای روشن‌تر شد.

به طور کلی، پیوستن جمهوری اسلامی ایران به این پیمان علاوه بر دستاوردهایی که برای کشورمان دارد منافع زیادی هم برای این سازمان در پی خواهد داشت.

واقعیت آن است دستاورهای این پیمان را باید از مناظر مختلف مورد بررسی قرار داد. نکته اول در حوزه انرژی و موضوع دیگر حوزه ژئوپلتیک در حیطه خلیج‌فارس و پیرامون آن است. ایران، بزرگ‌ترین کشور خوابیده روی میدان انرژی شامل نفت و گاز در حوزه خلیج‌فارس است.

به عبارت دیگر، خلیج‌فارس به عنوان مهم‌ترین کریدور انرژی در جهان شناخته می‌شود. وقتی ایران به شانگهای می‌پیوندد، به معنای آن است که سازمان همکاری‌های شانگهای به ژئواستراتژیک‌ترین دریای دنیا راه پیدا می‌کند.

حال باید در نظر گرفت در پی ایران، کشورهایی مثل عراق و سوریه هم به این پیمان بپیوندند. در صورت وقوع این اتفاق، سازمان همکاری‌های شانگهای از طریق ایران،‌ عراق و سوریه به دریای مدیترانه که پیونددهنده سه قاره آسیا، اروپا و آفریقاست، متصل می‌شود.

در صورت بروز چنین رخدادی،‌ این سازمان از منظر مدیریت بازار نفت، اهمیت بالاتری از اوپک پیدا خواهد کرد و این مساله نقطه عطفی در تاریخ سیاسی جهان و مناسبات حاکم بر دنیا خواهد بود.

ارتقای سطح همکاری‌ها با سازمان شانگهای، زمینه را برای پایان یکجانبه‌گرایی آمریکا و همچنین پایان امپراتوری دلار فراهم می‌کند.

حضور کشورهای قدرتمندی مثل چین و روسیه به عنوان دو قدرت اتمی دنیا و همچنین عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد که حق وتو دارند بر اهمیت عضویت در سازمان همکاری‌های شانگهای می‌افزاید. به‌ویژه آن‌که چین، خیز بلندی برای تکیه زدن به عنوان قدرت اول اقتصادی دنیا برداشته است.

در کنار این مساله باید از ظرفیت‌ها و توان بالای جمهوری اسلامی ایران هم یاد کرد. هیچ قدرتی تاکنون مثل ایران واکنشی نسبت به تعرضات آمریکا نداشته و جمهوری اسلامی عملا نشان داده است از تهدیدات ایالات متحده ابایی ندارد و با وجود اعمال تحریم کشتی‌ های نفتکش را به ونزوئلا و لبنان اعزام می‌کند. حتی فراتر از آن، ایران از اقدام نظامی متقابل هم فروگذار نیست.

موشکباران پایگاه نظامی عین‌ الاسد آمریکا در خاک عراق نمونه‌ای از اقدامات متقابل ایران برای رویاروی با ایالات متحده است. در مجموع می‌توان گفت با عضویت ایران در پیمان شانگهای، دیگر تحریم‌ها هم معنا ندارد.

محمود عباس‌ زاده‌ مشکینی - سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی / روزنامه جام جم