استقبال هم‌پیمانان شرقی از ایران

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم، به نظر می‌رسد در این بازه زمانی ما دیگر وارد نظم نوینی در قرن فعلی شده‌ایم که از منظر اقتصادی و سیاسی بسیار تعیین‌کننده است، البته این همه ماجرا نیست و بخش دیگری که به عضویت ایران در شانگ‌های وزن می‌دهد این است که سازمان همکاری شانگ‌های برخلاف نمونه غربی یعنی سازمان ناتو، یک معاهده صرفا نظامی و امنیتی نبوده و ابعاد قابل توجهی از همکاری‌های فرهنگی، اقتصادی اعم از بازرگانی، بانکی و انرژی را شامل می‌شود که تبعا دولت باید از ظرفیت‌های به‌وجود آمده در این حوزه‌ها حداکثر استفاده را داشته باشد.

 

البته همانطور که در گزارش پیشین هم درباره اجلاس شانگ‌های گفته بودیم این اتفاق یعنی عضویت ایران می‌تواند هم نقطه آغاز استراتژی عملگرایانه نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی باشد و هم یک مزیت مهم برای ارائه امتیازات مشابه از سوی چین و روسیه به دولت سیزدهم؛ بنابراین با تحقق پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگ‌های در آخرین روز‌های تابستان ۱۴۰۰ این موضوع قطعا در نخستین ماه‌های فعالیت رئیسی یک پیروزی بزرگ در حوزه دیپلماسی است که باید دید دولت تا چه حد می‌تواند از آن به عنوان یک مزیت و فرصت ایده‌آل بهره ببرد.

بیست‌و یکمین نشست سران سازمان همکاری شانگ‌های با تأیید سند عضویت ایران به کار خود پایان داد در حالی که ایران تا پیش از این به عنوان عضو ناظر در این سازمان حضور داشت، پس از پایان این نشست که امسال به میزبانی دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار شد، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان اعلام کرد که سند عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگ‌های به تایید سران رسید و در توضیحات تکمیلی در صفحه توئیترش نوشت «با کمال خرسندی اکنون سند عضویت دائم ج. ا. ایران در سازمان همکاری شانگ‌های در شهر دوشنبه با حضور رئیس جمهور محترم کشورمان به تایید سران رسید، این عضویت راهبردی تاثیر مهمی بر روند همکاری‌های همه جانبه ایران در راستای سیاست همسایگی و آسیا محور دارد.» البته صورتجلسه مکتوب عضویت ایران در شانگ‌های به امضای سران نشست رسیده و قرار است مفاد آن هم منتشر شود، در این اجلاس سران ایران، تاجیکستان، قرقیزستان، قزاقستان، بلاروس، پاکستان، ترکمنستان و ازبکستان حضور داشتند و روسای جمهوری روسیه، چین، هند و مغولستان هم به صورت آنلاین در این نشست شرکت کردند.

 

این سفر، نخستین سفر خارجی رئیس دولت سیزدهم بود که در جریان آن علاوه بر شرکت در اجلاس شانگهای، دیدار‌های دوجانبه‌ای نیز با سران و روسای هیات‌های حاضر در اجلاس سران سازمان همکاری شانگ‌های داشت.

سید‌ابراهیم رئیسی طی سخنانی در جمع سران و مقام‌های شرکت‌کننده در بیست و یکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگ‌های با بیان این‌که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همواره مبتنی بر مشارکت فعال در سازمان‌های بین‌المللی، چندجانبه‌گرایی و مخالفت با یکجانبه‌گرایی بر پایه عدالت، همکاری، احترام متقابل و ضرورت ایفای نقش سازنده در مواجهه با چالش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای بوده است، گفت: تقویت همکاری‌های دوجانبه به ویژه در عرصه اقتصادی، عامل مهمی در ارتقای نقش راهبردی سازمان همکاری شانگ‌های در اقتصاد جهانی است.

 

وی افزود: سازمان همکاری شانگ‌های به خوبی نشان داده که می‌تواند با اتکای به ظرفیت‌های اقتصادی، سیاسی، ارزشی و جمعیتی خود به نیروی پیشران چند جانبه‌گرایی جهانی تبدیل شود واین امر نشان‌دهنده فراهم بودن بستر شکل‌دهی به جامعه‌ای بر پایه ارزش‌های مشترک کشور‌های در حال توسعه است.

 

رئیس جمهور با بیان این‌که امروز جهان وارد دوران جدیدی شده است و سلطه‌طلبی و یکجانبه‌گرایی رو به زوال است، اظهار کرد: نظام بین‌الملل به سوی چند قطبی شدن و بازتوزیع قدرت به سود کشور‌های مستقل، در حال تغییر است.

 

رئیسی تصریح کرد: در شرایط کنونی صلح و امنیت جهانی از ناحیه سلطه طلبی و چالش‌هایی همچون تروریسم، افراط گرایی و جدایی‌طلبی در معرض تهدید قرار دارد؛ تهدید‌هایی که طیف وسیعی از کشور‌های جهان و بویژه اعضا و شرکای سازمان همکاری شانگ‌های را هدف قرار داده است و حفظ و تقویت صلح در این پهنه گسترده، نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است.

 

رئیس جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد: سازمان همکاری شانگ‌های و «روح حاکم بر آن» یعنی اعتماد متقابل، منافع مشترک، برابری، رایزنی مشترک، احترام به تنوع فرهنگی و توسعه مشترک، ابزاری کلیدی در راستای حفظ صلح در قرن ۲۱ است.

رئیس جمهور در نشست دیگری در اجلاس پیمان امنیت جمعی افغانستان که در حاشیه بیست و یکمین نشست سران کشور‌های سازمان همکاری شانگ‌های برگزار شد، اظهار کرد: تاریخ افغانستان درس بزرگی درباره مقاومت مردم این کشوردر برابر حضور دخالت خارجی به ما می‌دهد، مردم افغانستان ثابت کردند که نمی‌پذیرند کشوری خارجی سرنوشت آن‌ها را رقم بزند.

 

وی تاکید کرد: ما معتقدیم زمانی صلح در افغانستان پایدار خواهد شد که دولت و ارکان حاکمیت بازتاب دهنده ترکیب جامعه افغانستانی باشد و تمامی اقوام و گروه‌های این کشور به طور واقعی احساس کنند شراکتی اثرگذار و متناسب با وزن خود در دولت دارند و حاکمیت مبتنی بر رای و نظر مردم است.

سید ابراهیم رئیسی صبح جمعه هم در دیدار قاسم توقایف رئیس جمهور قزاقستان، تحولات افغانستان را موضوع مشترک همه کشور‌های منطقه اعلام کرده و گفته بود: مشکلات افغانستان صرفا با تشکیل دولتی فراگیر و با مشارکت همه اقوام و گروه‌ها که بتواند صلح و ثبات را در این کشور برقرار کند و پرهیز کشور‌های خارجی از مداخله در امور افغانستان حل و فصل خواهد شد.

 

رئیس جمهور با بیان این‌که ایران به دنبال حل و فصل مساله هسته‌ای از طریق گفتگو است، تاکید کرد: البته چنان‌که پیش‌تر نیز اعلام شده است، مذاکره را برای مذاکره نمی‌خواهیم و به دنبال مذاکراتی هستیم که به حل مساله و رسیدن به نتیجه منجر شود.

رئیس جمهور شامگاه پنجشنبه هم در اولین روز سفر به تاجیکستان به اجتماع ایرانیان مقیم در سفارت ایران رفت و در جمع آن‌ها گفت: فعال شدن و رونق یافتن صادرات کالا و خدمات از ایران به کشور‌های همسایه و منطقه جزو برنامه‌های اصلی و اولویت دار دولت سیزدهم است لذا صادرات کالا و خدمات از ایران به کشور‌های دیگر و به خصوص همسایگان می‌تواند عامل مهمی در ارتقای سطح روابط خارجی کشورمان باشد.

وی با بیان اینکه هیچ کشوری توسعه نیافته، الا این‌که سیاست خارجی و وزارت خارجه آن در خدمت صادرات محصولات و خدمات آن کشور قرار گرفتند، اضافه کرد: یکی از مهمترین الزامات پیشرفت کشور این است که وزارت امور خارجه، اولویت خود را دیپلماسی اقتصادی بداند.

 

رئیس جمهور با اشاره به ایجاد معاونتی برای اقتصاد و دیپلماسی اقتصادی از سوی وزیر امور خارجه تصریح کرد: دولت سیزدهم برای فعال کردن دیپلماسی اقتصادی برنامه دارد و از این پس میز‌های اقتصادی فعال و فعال‌تر می‌شود و کار توسعه بازار‌های صادراتی و تقویت تعاملات اقتصادی کشور را به شکل جدی و عملیاتی پیش می‌بریم و موانع برطرف خواهد شد.

 

وی در ادامه سخنان خود با بیان این‌که امروز بستر برای سرمایه گذاری ایرانیان خارج از کشور در بخش‌های مختلف مهیاست و امنیت سرمایه و سرمایه‌گذار کاملا تضمین شده است، خاطرنشان کرد: زمینه سرمایه‌گذاری ایرانیان در داخل کشور را به طرق مختلف از جمله تسهیل و تسریع صدور مجوز‌ها فراهم کرده و از فعالیت شرکت‌های ایرانی در خارج از کشور حمایت می‌کنیم.

سید ابراهیم رئیسی و «قربانقلی بردی محمداف» در دیدار خود در حاشیه اجلاس سازمان همکاری شانگ‌های برای حل مساله گاز توافق کردند. تبادل انرژی و افزایش حجم مبادلات و ترانزیت کالا بین دو کشور هم از جمله زمینه‌های مستعد برای تقویت همکاری‌های ایران و ترکمنستان عنوان شد.

رئیس جمهور همچنین با رئیس جمهور ازبکستان هم دیدار کرد و در این نشست گفت: سطح فعلی روابط اقتصادی تهران و تاشکند هم سطح روابط سیاسی دو کشور نیست و جمهوری اسلامی علاقه‌مند است روابط اقتصادی را در چارچوب گسترش مناسبات با همسایگان بیش از پیش گسترش دهد.

 

رئیسی در دیدار نخست وزیر پاکستان هم بر ظرفیت‌های ارزشمندی که برای گسترش مناسبات بین تهران و اسلام آباد وجود دارد تاکید کرد. البته رئیس جمهور در گفت‌وگوی خود با نخست وزیر پاکستان با قبول درخواست او برای برگزاری نشست مشترک درباره تحولات افغانستان، خطاب به آن‌ها گفت که باید تلاش کرد حکومتی در افغانستان شکل بگیرد که همه اقوام و گروه‌ها را در بر گرفته و برخاسته از اراده آحاد مردم این کشور باشد.

 

کلید حل مشکلات افغانستان، تشکیل حکومت فراگیر و جلوگیری از مداخلات بیگانگان در امور این کشور است.
دیدار حاشیه‌ای دیگر این سفر دو روزه هم دیدار با رئیس‌جمهور بلاروس بود که در آن بر توسعه مناسبات اقتصادی تاکید شد. رئیسی در این دیدار هم گفت که سطح روابط اقتصادی ایران و بلاروس کافی و راضی‌کننده نیست و از این رو تکمیل هر چه سریع‌تر پروژه‌های مشترک دو کشور می‌تواند روند گسترش تعاملات اقتصادی دوجانبه را تسریع و تسهیل کند.