کارابین و سورچین، 2 نمونه کاربردی از فناوری هوش‌ مصنوعی

در سال‌های اخیر با توسعه هوش‌ مصنوعی، فناوری «پردازش تصویر» پا به دنیای فناوری گذاشته که قرار است تا حد زیادی این فرآیند مغزی را در ماشین‌ها پیاده‌سازی کند.

شرکت‌ دانش‌بنیان «پویا فن‌آوران کوثر» از شرکت‌های موفق و باتجربه در حوزه پردازش تصویر است که در سال 85 تأسیس شده و توانسته است با توسعه محصولات گوناگون، این فناوری پیشرو را به‌خدمت نیازهای مختلف جامعه دربیاورد.

داستان شکل‌گیری شرکت دانش‌بنیان «پویا فن‌ آوران کوثر» به حدود 15 سال قبل بازمی‌گردد؛ چند هم‌دانشگاهی که در دوران دانشجویی خود در کنار یکدیگر کارهای دانشجویی مختلفی انجام داده ‌بودند، در زمان فارغ‌التحصیلی تصمیم می‌گیرند با هم شرکتی را تأسیس کرده و کسب‌وکار خودشان را راه‌اندازی کنند. این تصمیم آنها با اتفاق ناگواری همزمان می‌شود؛ پدر یکی از این چند دوست در تصادف رانندگی جان خود را از دست می‌دهد و این اتفاق موجب شکل‌گیری شرکتی در زمینه سیستم‌های ترافیکی و راهور می‌شود.

مدیرعامل این مجموعه، در رابطه با راه‌اندازی شرکت توضیح می‌دهد: «در آغاز مسیرمان طی پیگیری‌هایی که داشتیم، با مدیر بخش حمایت از شرکت‌های داخلی در ناجا آشنا شدیم که فردی بسیار آگاه و دلسوز بود و در آن زمان حمایت خوبی از ما و چند شرکت نوپای دیگر در زمینه پردازش تصویر کرد. این حمایت‌ها درکنار حادثه تلخی که برای یکی از اعضای تیم ما رخ داده بود، دست‌به‌دست هم داد تا فعالیت شرکت پویا فن‌آوران در حوزه طراحی و ساخت دوربین‌های ترافیکی شکل بگیرد؛ اما پس‌از چهار پنج سالی که از شروع فعالیت‌هایمان سپری شد، احساس کردیم با وجود دستاوردهای خوبی که این مجموعه از نظر علمی داشته، از لحاظ اقتصادی عملکرد مناسبی ندارد و منفعت مالی مورد نظر را کسب نکرده است. این موضوع سبب شد یک بازنگری کلی در عملکردمان داشته باشیم و درنهایت تصمیم گرفتیم تمرکز شرکت را از پروژه‌محوربودن به محصول‌محوری تغییر دهیم.»

حسین توحیدی در ادامه می‌افزاید: «برای تغییر رویه شرکت و محصول‌محور شدن، می‌بایست به‌جای تأکید بر توانمندی‌های مجموعه، نیاز بازار را شناسایی می‌کردیم تا بتوانیم متناسب با آن محصولاتی را تولید و روانه بازار کنیم. در همین راستا تصمیم گرفتیم یک محصول جامع تولید کنیم که انواع مأموریت‌های پلیسی را پوشش دهد و در واقع دوربینی باشد که تنها با اعمال تغییرات نرم‌افزاری یا حتی ایجاد تغییرات بسیار جزئی سخت‌افزاری، بتواند برای کاربردهای متفاوت مانند ثبت تخلف سرعت، نظارت بر تردد در محدوده طرح‌ترافیک، ثبت تخلف چراغ‌های راهنمایی، پلاک‌خوان پارکینگی و ... استفاده شود. این تغییر رویه نتایج بسیار خوبی به‌همراه داشت و باعث شد بسیاری از شرکت‌هایی که در زمینه اجرای پروژه فعالیت می‌کردند، به‌جای رقابتی که قبلا با ما داشتند، به مشتریان محصولاتمان تبدیل شوند.»

محصولات متنوع «پویا فن‌آوران»

به گفته مدیرعامل مجموعه پویا فن‌آوران، یکی از جدیدترین زمینه‌هایی که به هوش‌مصنوعی ارتباط دارد و توانسته است در دنیا طرفداران بسیاری برای خودش دست‌وپا کند، فناوری «پردازش زبان طبیعی» یا NLP (از سرواژه‌های عبارت Natural Language Processing) نام دارد. کاری که پویا فن‌آوران در این بخش انجام داده، آموزش زبان فارسی به رایانه است.

توحیدی اضافه می‌کند: «با استفاده از این فناوری می‌توان سرویس‌ها و ابزارهایی را برای پردازش متون فارسی تولید کرد؛ برای مثال یکی از کاربردهای این سرویس‌ها، پایش شبکه‌های اجتماعی مختلف است. در انتخابات ریاست‌جمهوری که اخیرا در کشورمان برگزار شد، به‌کارگیری فناوری پردازش زبان طبیعی این امکان را ایجاد می‌کرد که بتوان با پایش شبکه‌های اجتماعی نه‌تنها به‌رایج‌ترین واکنش مردم نسبت به امر انتخابات پی‌برد، بلکه احساسات آنها را در روزهای منتهی به انتخابات یررسی کرد.»

وی تصریح می‌کند: «کارهای دیگری هم هستند که ما با استفاده از هوش‌مصنوعی و فناوری پردازش تصویر انجام داده‌ایم؛ برای نمونه می‌توان به ابداع سامانه‌ای برای تشخیص انواع خودروها اشاره کرد که قادر است 500 مدل خودروی مختلفی که در کشور وجود دارد را تشخیص داده و تفکیک کند. از دیگر قابلیت‌های این حوزه، تبدیل اسناد فیزیکی بایگانی شده در اداره‌ها و سازمان‌های بزرگ به اسناد دیجیتالی قابل ذخیره در رایانه است. این سرویس مبتنی‌بر هوش‌مصنوعی که OCR نام دارد، امکاناتی مانند کاهش چشمگیر حجم اسناد، قابلیت جست‌وجو در میان آنها و... را دارد.»

ایده «کارابین» از کجا آمد؟!

طبق گفته توحیدی، تاکنون بیشترین فعالیت و دستاوردهای شرکت پویا فن‌آوران در زمینه تولید دوربین‌های راهنمایی و رانندگی بوده است.

آنها علاوه‌بر تولید انواع مختلفی از دوربین‌های سیار و جاده‌ای، بر روی توسعه فناوری پردازش تصویر در این دوربین‌ها نیز فعالیت‌های گسترده‌ای کرده‌اند.

در همین راستا، پویا فن‌آوران موفق به کسب رتبه نخست در جشنواره‌ جوان خورازمی و جشنواره بین‌المللی خوارزمی شده‌ است؛ همچنین در اجرای طرح عوارضی‌های هوشمند نیز 80 درصد دوربین‌های مورد نیاز سراسر کشور را این شرکت تأمین کرده است.

تا به‌امروز حدودا 1100 عدد دوربین کارابین در کشور نصب شده و با توجه به هدف‌گذاری صورت گرفته از طرف مدیران این مجموعه، پویا فن‌آوران موفق به اخذ استاندارد CE اروپا نیز برای دروبین کارابین شده است.

امروز با گذشت 15 سال از آغاز فعالیت‌های این شرکت در زمینه پردازش تصویر، کاربردهای جدیدی از این فناوری را به بازار عرضه کرده‌اند که یکی از بهترین نمونه‌های آن دستگاه سورچین است.

فروش پرسودتر محصولات باغی با «سورچین»

مدیرعامل شرکت پویا فن‌آوران در رابطه با ایده ساخت دستگاهی برای طبقه‌بندی تولیدات کشاورزی و باغداری به جام‌جم می‌گوید: «ما برای کاهش خطرپذیری طرح‌هایمان سعی کردیم به‌جای ارائه محصول به بازار حاکمیتی (B2G)، فناوری پردازش تصویر را به بازارهای B2B و B2C وارد کنیم. اولین محصولی که پویا فن‌آوران با این خط مشیء تولید کرده است، دستگاه سورت یا دسته‌بندی محصولات کشاورزی و باغداری برمبنای پردازش تصویر و هوش‌مصنوعی است که با نام تجاری «سورچین» روانه بازار شده است. نحوه کار سورچین به این صورت است که با قرارگیری محصولات بر روی تسمه‌نقاله این دستگاه، محصولات را به چند دسته دلخواه تقسیم‌بندی می‌کند. سورچین بر اساس نیاز کاربر می‌تواند کارایی‌های مختلفی داشته باشد. یکی از انواع دستگاه‌هایی که اکنون در حال تولیدش هستیم و در بازار با استقبال خوبی نیز روبه‌رو شده است، دستگاه جداساز پسته است. تولیدکننده یا صادرکننده پسته می‌تواند با قراردادن محصول خود در این دستگاه، نمونه‌های خوب و بد را از هم تفکیک کند.»

توحیدی در خصوص مزیت استفاده از این دستگاه نسبت به نمونه‌های خارجی توضیح می‌دهد: «در نمونه‌های خارجی معمولا فرآیند جداسازی براساس رنگ محصول انجام می‌شود؛ اما با توجه به اینکه پسته از مهم‌ترین محصولات بومی کشورمان به‌شمار می‌رود، دسته‌بندی‌ها و نامگذاری‌های بسیار متنوعی برای تقسیم‌بندی پسته‌ها وجود دارد؛ به‌همین دلیل است که تفکیک آنها با دستگاه‌های خارجی، کار بسیار دشواری است و درصد خطای بالایی دارد. ما به‌منظور رفع این چالش با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری عمیق، موفق شدیم روش شناسایی و تفکیک انواع مختلف پسته را به دستگاه آموزش دهیم. سورچین قادر است هر پسته‌‌ای که وارد دستگاه می‌شود را از لحاظ ابعاد، رنگ، شکل و از همه مهم‌تر از نظر ریخت‌شناسی ویژه پسته ایرانی، تفکیک کند؛ در واقع این ویژگی را می‌توان به‌عنوان اصلی‌ترین مزیت رقابتی سورچین درنظر گرفت که ظرفیت‌های صادراتی خوبی را برای این محصول فراهم کرده است.»

او در ادامه اشاره می‌کند: «متأسفانه در حال حاضر بسیاری از تولیدات کشور از جمله محصولات مربوط به حوزه باغداری، به‌صورت خام از کشور خارج شده و پس‌از دسته‌بندی‌شدن در کشورهای همسایه، به مقصد اصلی ارسال می‌شود. »

مزایای استفاده از «سورچین»: توحیدی درباره برتری‌هایی که دستگاه سورچین نسبت به نمونه‌های مشابه خارجی‌اش دارد، می‌گوید: «در واقع محصول سورچین شامل دستگاه‌هایی می‌شود که هدف مشترک همه آنها دسته‌بندی محصولات است. مسلما دستگاهی که برای دسته‌بندی محصولی مانند پسته استفاده می‌شود با دستگاهی که برای سورت‌کردن سیب به‌کار می‌رود، از نظر سخت‌افزاری متفاوت است؛ اما ویژگی منحصربه‌فردی که تلاش کرده‌ایم در مجموعه دستگاه‌های سورچین ایجاد کنیم، انعطاف‌پذیری نرم‌افزاری آن است.»

وی می‌افزاید: «انعطاف‌پذیری نرم‌افزاری به این معناست که اگر یک صادرکننده میوه، دستگاه سورچین مخصوص میوه‌جات را تهیه کند، زمانی که تصمیم بگیرد به‌جای سیب میوه دیگری مانند پرتقال را سورت کند، فقط کافیست تغییرات نرم‌افزاری مختصری را روی دستگاهش انجام دهد. این قابلیت بسیار مهمی است که در محصولات مشابه خارجی نیز دیده نمی‌شود.»

راه‌های ارتباط با شرکت «پویا فن‌آوران کوثر»

وبسایت:pfkvision.com و sorter.ir
ایمیل: pfkvision@gmail.com
تلفن:02166175912
آدرس:تهران، میدان انقلاب، خیابان کارگر شمالی، بعد از کوچه ادوارد برآون، بن‌بست امین، پلاک 13

فراز سهیلی‌ آزاد - نشان ایرانی 2 / روزنامه جام جم