خرچنگ‌های ناآشنا

مثلا نمی‌توان ادعا كرد سرطان بینی نداریم، چراكه سرطان، تكثیر غیرطبیعی سلول‌های بدن است و تمام اجزای بدن، بافت، استخوان و عضلات همه از سلول تشكیل شدند و ممكن است هر جزئی، تكثیر سلولی غیرمعمولی داشته‌باشد اما آنچه مهم است، تشخیص سریع سرطان و نیز درمان آن است.

در آستانه روز جهانی سرطان، یعنی 15بهمن سراغ سرطان‌هایی رفتیم كه كمتر شناخته شده‌اند و البته ابتلای به آنها كمتر است، اما دانستن نشانه‌ها و علائم بیماری به افراد كمك می‌كند اگر آن را در خود دیدند، سریع دست به كار درمان شوند.

سرطان ساركوم: در این سرطان تومور در بافت‌های نرم، چربی‌ها و غضروف‌های نرم ایجاد می‌شود. این سرطان به سرعت پیشرفت می‌كند و می‌تواند به ریه‌ها هم متاستاز بدهد. 2 درصد از سرطان‌ها ساركوم هستند.

دلایل: علت ابتلا به سرطان ساركوم هنوز ناشناخته‌است اما وراثت در این بیماری نقش به سزایی دارد. احتمال ابتلای افرادی كه به ایدز مبتلا هستند و كسانی كه قبلا پرتودرمانی شده‌اند، بیشتر از سایر افراد است.

علائم بروز بیماری: نشانه‌های مشخصی ندارد. تب خفیف و درد در عضله می‌تواند از نشانه‌ها باشد. شكستگی دست‌ها، پاها و لنگی بدون دلیل هم از جمله دلایل بروز بیماری است. بروز سرطان در ریه‌ها می‌تواند نشانه این باشد ساركوم به شدت پیشروی كرده و متاستاز داده‌است.

درمان: با توجه به اندازه تومور، مراحل درمان انجام می‌شود؛ اما شیمی‌درمانی و گاهی رادیوتراپی از جمله درمان‌های این نوع از سرطان‌است.

سرطان لنفوم‌هاجكین: این نوع سرطان، مربوط به گلبول‌های سفید خون است و احتمال ابتلا در سنین 15 تا 35 و در مردان شایع‌تر است. این بیماری با بزرگ شدن غدد لنفاوی خودش را نشان می‌دهد.

دلایل: علت بروز این سرطان دقیقا مشخص نیست؛ اما وراثت در آن نقش مهمی دارد. اگر سرطان زود تشخیص داده نشود، با پیشروی به ریه‌ها، در اعضای داخلی شكم و تمام دستگاه‌های لنفاوی عفونت شدید ایجاد می‌كند.

علائم بروز بیماری: تب مداوم، خارش، تعرق بدون دلیل، تورم غدد لنفاوی گردن و زیربغل، درد بدون دلیل شكم و پشت، كاهش وزن شدید و درد طحال.

درمان: اگر به موقع اقدام شود، خیلی زود درمان می‌شود. در گذشته طحال برداشته می‌شد، حالا اما با شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، سرطان لنفوم‌هاجكین درمان می‌شود.

سرطان غدد بزاقی: این سرطان خیلی نادر است و كمتر از یك درصد از ابتلای سرطان‌ها، مربوط به غدد بزاق دهان است و در یكی از سه غدده بزاقی دهان بروز می‌كند. البته احتمال بروز در غده پاروتید بیشتر است. سالمندان بیشتر درگیر این بیماری می‌شوند.

دلایل: مانند بسیاری از سرطان‌های دیگر، ژنتیك در بروز این نوع از سرطان نقش دارد.

علائم بروز بیماری: ایجاد توده در دهان، گونه، فك و گردن، درد در این ناحیه‌ها طوری كه نتوان اجزای صورت را حركت داد. ضعف عضلات صورت، باز كردن دهان به سختی، تفاوت در اندازه‌های گردن در بخش چپ و راست و درد در غدد بزاقی.

درمان: عمل جراحی، شیمی‌درمانی و نیز پرتودرمانی از روش‌های درمانی این نوع سرطان است.

سرطان بینی: یكی از موارد نادر است و سینوس‌ها را درگیر می‌كند. گاهی ممكن است، سرطان با بروز یك‌جوش خودش را نشان دهد. بر اساس تحقیقات سرطان بینی مخصوص مردان 40سال به بالاست اما در خانم‌ها هم دیده می‌شود. در صورت بی‌توجهی به بیماری، احتمال بدخیم شدن تومور و سرایت آن به سایر بخش‌های مهم صورت، مانند چشم‌ها و البته مغز وجود دارد. این نوع سرطان گاهی با پولیپ، اشتباه گرفته می‌شود.

دلایل: سیگار كشیدن، ویروس پاپیلوم (ویروسی عفونی كه با آمیزش یا تماس پوستی ایجاد می‌شود؛ زگیل‌های تناسلی از این ویروس به وجود می‌آیند.)، قرار گرفتن در محیط‌های معدنی و در معرض گرد و غبار بودن، كروم، نیكل و خرده چوب می‌تواند در ایجاد بیماری تاثیرگذار باشد.

علائم بروز بیماری: مسدود شدن یك طرف بینی، خونریزی بینی، ترشح خلط پشت حلقی، كاهش حس بویایی. در صورتی‌كه بیماری پیشروی كند، علائم شدیدتری هم بروز می‌كند، مانند ریزش آب از چشم، احساس فشار و درد در گوش‌ها، از دست دادن و كاهش حس بینایی و احساس درد و بی‌حسی در صورت.

درمان: جراحی از سوراخ بینی، پرتودرمانی و نیز شیمی‌درمانی برای كاهش رشد تورمور می‌تواند از روش‌های درمانی باشد.

سرطان چشم: بسیاری از سرطان‌ها روی چشم‌ها تاثیر می‌گذارند و بافت‌های اطراف آن را درگیر می‌كند. با وجود چند نوع سرطان چشم اما این نوع بیماری نادر بوده و تعداد اندكی به آن مبتلا می‌شوند.

دلایل: افزایش سن، وراثت، رنگ چشم و نژاد (ابتلا به سرطان چشم در سفیدپوست‌ها بیشتر است) نور خورشید و اشعه ماورای بنفش از دلایل ابتلا به سرطان چشم است.

علائم بروز بیماری: تاری دید، از بین رفتن بینایی كلی و جزئی، دیدن نقاط شناور، حساسیت به نور، برآمدگی چشم‌ها، تغییر رنگ چشم، تغییر در حركت چشم، درد در اطراف چشم، به وجود آمدن لكه تیره روی عنبیه یا در دیگر نقاط چشم.

درمان: جراحی و پرتودرمانی محلی و درمان سیستماتیك با تجویز قرص، قطره چشمی، تزریق و شیمی‌درمانی.

سرطان كلیه: چند نوع سرطان كلیه وجود دارد اما سرطان توبول‌ها (لوله‌هایی كه تولید و هدایت ادرار را بر عهده دارد)، شایع‌تر است.

دلایل: سابقه خانوادگی در سرطان كلیه، اضافه وزن، فشار خون بالا و استعمال دخانیات.

علائم بروز بیماری: كم‌خونی، كاهش اشتها، وجود خون در ادرار، احساس وجود توده در شكم، كاهش وزن، درد بدون دلیل در پهلوها.

درمان: شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، ایمنی درمانی، جراحی و برداشتن كلیه سرطانی، آمبولیزه كردن شریان كلیوی (انسداد در رگ‌های كلیه) و دارو درمانی.

لیلا شوقی - خبرنگار / ضمیمه چاردیواری روزنامه جام جم