هنر در قرآن

به گزارش جام جم آنلاین و به نقل از اندیشه قم، در قرآن كريم آن دسته از شاعراني مورد سرزنش هستند كه پيشواي گمراهي مي‌باشند و آن شاعراني كه به خدا ايمان آورده و عمل نيكو انجام مي‌دهند و هميشه به ياد خداوند هستند از آن گروه استثنا مي‌باشند.
و به همين خاطر است كه اسلام از آغاز در قالب هنر ارائه شد چون در آن زمان شاعران و سخنوران توانا و قدرتمند، فراوان بودند، قرآن در بلندترين، عالي‌ترين و كامل‌ترين شكل بيان هنري بر سينه محمد ـ صلي الله عليه و آله ـ فرود آمد. قرآن از لحاظ زبان هنري بي‌نظير و استثنائي است و يكي از وجوه اعجاز و ماندگاري آن همين قالب هنري آن است.
 

هنر صوت در قرآن
عالي‌ترين هنر در پيوند با صوت و صدا در اسلام تلاوت قرآن است. گرچه هرگز نام موسيقي بر آن اطلاق نشده، تلاوت قرآن با صداي خوش همواره مورد ستايش پيشوايان دين قرار گرفته است.  و در خود قرآن نيز تأكيد شده كه آن را به لحني خوش و با حالت ترتيل بخوانيد.[سوره مزمل، آيه 4]
 
هنر بيان در قرآن
خداوند در سوره مباركه الرحمن مي‌فرمايد: «انسان را آفريد و به او بيان و سخن گفتن را آموخت.»[سوره الرحمن، آيه 3 و 4] علامه طباطبائي در تفسير الميزان در ذيل اين آيه مباركه مي‌فرمايد: «بيان قدرت بر سخن از اعظم نعمت و آلاي رباني است، كه براي بشر موقف انسانيش را حفظ نموده، به سوي هر خيري هدايش مي‌كند.»
 

هنر نوشتن در قرآن
خداوند در قرآن به قلم نيز ارزش داده و به آن سوگند ياد كرده است: «سوگند به قلم و آنچه با قلم مي‌نويسند.»[سوره قلم، آيه 1] و اين آيه مباركه اهميت نوشتن را مي‌رساند كه چقدر باارزش است. خداي سبحان در اين آيه به قلم و آنچه با قلم مي‌نويسند سوگند ياد كرده، و از ظاهر سياق برمي‌آيد كه منظور از قلم مطلق قلم، و مطلق هر نوشته‌اي است كه با قلم نوشته مي‌شود، و از اين جهت اين سوگند را ياد كرده كه قلم و نوشته از عظيم‌ترين نعمت‌هاي الهي است، كه خداي تعالي بشر را به آن هدايت كرده، بوسيله آن حوادث غايب از انظار و معاني نهفته در درون دل‌ها را ضبط مي‌كند... بنابراين، سوگند خوردن خداي تعالي به قلم، و آنچه مي‌نويسند سوگند به يكي از نعمت‌ها است.
 
هنر قصه در قرآن
و يكي از شيوه‌هاي جذب مخاطبين و تأثيرگذاري مطالب بيان مطالب در قالب داستان است كه در تعاليم انبياء الهي و كتاب‌هاي آسماني و آموزش‌هاي ديني هم از اين شيوه مؤثر براي القاء پيام و تأثير تربيتي اجتماعي و فردي، آن مورد توجّه قرار گرفته است.
 سيد قطب بصورت مشروح‌تري به اين تصوير‌سازي هنري قرآن پرداخته و در زمينه داستان‌هاي قرآن مي‌گويد:
«گاهي اول نمايش فشرده واقعه را مي‌دهد، سپس بيان تفصيلي آن از اول تا آخر مي‌آيد، مثل داستان اصحاب كهف. گاهي هدف و عاقبت داستان، در اول بيان مي‌شود و سپس داستان از آ‌غاز، گام به گام و لحظه به لحظه بيان مي‌گردد. گاهي به طور ناگهاني، انسان در مسير داستان قرار مي‌گيرد و به همان شكل ادامه مي‌يابد، تا جائي كه راز اين شروع ناگهاني يك مرتبه براي قهرمان داستان يا خواننده و شنونده آشكار مي‌شود، مثل داستان موسي و خضر و آن مسافرت عجيب و همسفري شگفت آن دو، كه در سوره كهف آمده است. در چنين مواردي هدف در طرح ناگهاني قصه تأمين مي‌شود.»
چند مثال بالا نمونه‌اي از جلوه‌هاي هنري قرآن بود كه بدون اين‌كه به طور مستقيم به مقوله هنر بپردازد مطالب گهربار خود را در غالب هنرهاي گوناگون بيان مي‌كند، كه اگر بخواهيم درباره جلوه‌هاي هنري گوناگون قرآن اعم از داستان، رنگ، حساب و هندسه، بيان. قلم و... بحث كنيم بحث طولاني مي شود، به همين جهت تنها به ذكر شماره آيات و نام سوره هايي كه در آنها به نوعي مساله رنگ ها در آن ها مطرح شده است اكتفا مي شود:
1. سوره روم، آيه 22. 2. سوره فاطر، آيه 27 و 28. 3. سوره نحل، آيه 13. 4. سوره نحل، آيه 69. 5. سوره ‌زمر، آيه 21. 6. سوره بقره، آيه 69. 7. سوره آل‌عمران، آيه 106 و 107. 8. سوره كهف، آيه 31. 9. سوره دهر، آيه 21. 10. سوره الرحمن، آيه 76. 11. سوره فاطر، آيه 27. 12. سوه زمر،‌ آيه 60. 13. سوره زخرف، آيه‌17. 14. سوره‌ روم، آيه 51.