گفتگوی رضا فرجی راد با جام جم آنلاین را می خوانید:
روسیه و چین مخالف تحریم های تسلیحاتی ایران هستند موضع کشورهای اروپایی در این باره چیست؟
معمولا موضع اروپا مثل روسیه و چین نبود ولی در مجموع مخالف این روند است. حرکت آمریکا خلاف برجام است و اروپا نمی خواهد بهانه ای برای تنش آفرینی جدید به آمریکا بدهد. جوزف بورل رییس کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا در رابطه با این مساله حدودا ده روز پیش موضع گیری و اعلام کرد که ما موافق نیستیم. لذا سه کشور اروپایی نیز مواضع متعددی داشتند ولی در مجموع شاهد مخالفت آنها بودیم ولی در حقیقت باید دید در شورای امنیت چگونه با مساله برخورد خواهد شد. شاید تیم آقای جوزف بورل نتواند با برخی از کشورهای اتحادیه از جمله انگلستان هماهنگی های متوازن و یکنواختی داشته باشد. حال آمریکایی ها قصد دارند در قالب برجام قطعنامه 2231 را انجام بدهند اگر مخالفت شود ممکن است مساله را به صورت طرحی مجزا مطرح کنند در این صورت ما در دو دلی قرار می گیریم تا بدانیم سه کشور اروپایی در چه موضعی قرار می گیرند. چون امروز بهانه اروپا این است که نمی خواهیم کاری کنیم تا خدشه ای به برجام وارد شود ولی مساله طرح جدیدی که آمریکا در شورای امنیت تصویب می کند مساله متفاوتی است. دومین طرح نیز می تواند از سوی روسیه و چین وتو شود. باید صبر کرد و دید آمریکا چگونه این مساله را پیش می برد.
*ایران باید چه استراتژی را پیش بگیرید؟
موضوع دیگر، مساله عکس العمل ایران است و ایران اعلام کرده قطعنامه ای وجود دارد که به ایران حق می دهد تا در اوایل پاییز به حق خود برسد و بتواند واردات سلاح داشته باشد در غیر این صورت فاتحه برجام خوانده خواهد شد و ممکن است ایران عکس العمل نشان دهد و ایران در رابطه با خروج از برجام وارد عمل شود و یا به این نتیجه گیری برسد که از NPT نیز خارج شود.
* احتمال خروج ایران از برجام چقدر جدی است؟
این احتمال وجود دارد ولی ایران اعلام کرده است که در صورت چنین رخدادی عکس العملی شدید نشان خواهد داد. وقتی اینستکس اروپایی تاثیری بر اقتصاد ایران نداشت. ایران پنج فاز کاهش تعهدات خود را انجام داد و این عکس العمل موجب شد اروپا ابتدا بحث مکانیسم ماشه را مطرح کند و سپس در مقابل جدیت ایران عقب بنشیند. لذا در این مرحله نیز ایران عکس العمل های شدیدی نشان می دهد و حتما جوابگو خواهد بود.
* ایا می توان ایران را پیروز میدان پیش بینی کرد؟
با توجه به اینکه برجام در ابتدا فضای مثبتی در کشور ایجاد کرد ولی در چند سال اخیر دستاوردی برای کشور نداشت. آمریکا نیز از اقدامات اخیر خود چند هدف دارد ابتدا اینکه در بحث کنش و واکنش در شورای امنیت با کمک سایر دولت ها به مذاکره با ایران برسند چون به آن نیاز دارند. ترامپ با توجه به کرونا از منظر اقتصادی با معضلاتی روبرو شده است. آمریکا امروز سی میلیون بیکار دارد. اشتغال زایی مایه مباهات ترامپ بود و این ابزار مهم از دست او خارج شده است. امروز ترامپ چیزی برای ارائه به رای دهندگان آمریکایی ندارد و باید در سیاست خارجی مانور بدهد. همانطور که می بینیم چین با ابزار رهبری کره شمالی با ترامپ بازی می کند. در ارتباط مساله فلسطین نیز یک سال به طور جدی معامله قرن پیگیری شد. اما حالا اسرائیل خود درگیر بحران کرونا و مسائل داخلی است. همچنین اروپا و ناتو نیز به طور بی سابقه ای با آمریکا مشکل دارند به عبارتی می توان گفت ترامپ در هیچ یک از بخش های سیاست خارجی موفق نبوده است و گمان می کند می تواند با برگ ایران در وقت اضافه بازی کند. ترامپ باید بتواند در مقابل دموکرات ها جوابگو باشد و در قبال خروج از برجام و دستآوردهایی که داشته پاسخ بدهد ولی دستآوردی وجود ندارد. سردار سلیمانی را به شهادت رساندند و ده ها موشک به پایگاهشان اصابت کرد. بنابراین مساله سیاست خارجی در آمریکا بسیار اهمیت دارد. در زمان برداشتن تحریم ایران در مهر و آبان رابطه ایران و روسیه و ایران و چین تقویت خواهد شد. صادرات ایران می توان رابطه ایران با کشورهای جهان سوم را تقویت کند. این امر موجب می شود ایران عمق استراتژیک پیدا کند و ایران با جهانیان رابطه بهتری پیدا کند. این چیزی است که آمریکا با آن مخالف است و همواره سعی کرده ایران را در انزوا نگه دارد. نباید به طرح پمپئو در شورای امنیت به عنوان طرحی چکشی نگاه کرد. مسائل مرتبط به دیپلماسی نیز در این طرح وجود دارد.
* آیا هدف آمریکا کشیدن ایران پای میز مذاکره است؟
یکی از اهداف این است. حال اگر این به دست بیاید می تواند روی این مساله مانور بدهد و تبلیغ کند. آمریکا از این کنش و واکنش در شورای امنیت چه چیزی را دنبال می کند. آیا آمریکا می خواهد به این تحریم ادامه بدهد؟ اسرائیلی ها و متحدین عرب بر آمریکا فشار می آورند تا ایران از نظر ژئوپولتیک در منطقه تقویت نشود. آمریکا می خواهد این تحریم ها ادامه پیدا کند و در کنار آن امتیازاتی به ایران بدهد از جمله اینکه چند کشور از ایران نفت بخرند که با توجه به قیمت پایین نفت مورد توجه آمریکا است. در حقیقت ترامپ به دنبال چنین توافقی است تا بتواند بر این اساس بزرگ نمایی کند. ترامپ هرگز نمی خواهد کل اقتصاد ایران را آزاد کند و تحریم ها برداشته شود و به برجام برگردند. آمریکا به دنبال توافق کوچکی است تا با تخصص ترامپ در مبالغه و بولد کردن آن را بزرگ کند.