انگشت سربازان نسل انقلاب روی ماشه است

در بخش دریایی به نظر می‌رسد با وجود تحولات و اقدامات مهمی که در سال‌های اخیر انجام شده هنوز با شرایط ایده‌آل فاصله داریم و عقب‌ماندگی‌هایی در این بخش وجود دارد. دلیل این مساله چیست؟
قطعا توجه کمتر ما به سواحل اقیانوسیه در 4 دهه گذشته پس از انقلاب ناشی از تکانه‌های انقلاب، جنگ و تحریم‌ها است، البته در عین حال تمام دولت‌های پس از انقلاب در جهت توسعه استفاده از ظرفیت‌های دریایی تلاش می‌کنند.
خوشبختانه بنادر، آرام آرام توسعه می‌یابند و در همین ارتباط نیز توسعه سواحل مکران قرار دارد و قطعا مکران ما را به تمام دریاهای آزاد جهان وصل خواهد کرد و فرصت رشد اقتصادی را در این مناطق بدست خواهیم آورد.
برای رسیدن به شرایط ایده آل از نظر امکانات چه کمبودهایی داریم؟
وقتی صحبت از تمدن دریایی می‌کنیم دو وجه دارد. قطعا باید اقتصاد غیر دولتی، وجود بخش خصوصی و سرمایه‌گذار نیز در جهت توسعه تمدن دریایی دخیل باشد، در عین حال از آنجا که تامین امنیت در دریا وظیفه دولت‌هاست حضور نیروی دریایی که صد در صد دولتی است باید مورد توجه باشد.
نیروهای مسلح به تبع این‌که کار اقتصادی انجام نمی‌دهند پولی نیز تولید نمی‌کنند بنابراین هزینه‌های خود را صرفا از طریق بودجه‌‌ای که به آنها تعلق می‌گیرد تامین می‌کنند. هر چقدر کشوری دریاهای بیشتری داشته باشد طبیعتا می‌بایست بودجه دریایی آنها نیز افزایش یابد، البته برای این کار ابتدا باید خلق ثروتی در داخل داشته باشیم. وقتی اقتصاد ما متوقف به نفت شده و آن نیز تحریم می‌شود طبیعی است که بودجه عمومی دولت نیز طی سال‌های اخیر کمتر شده در نتیجه طبیعی است اگر بدنبال رونق توسعه امنیت دریایی هستیم این موضوع به شکل خاصی به بودجه گره خورده است.
در دوران گذشته تمام تسلیحات ما از بیرون وارد می‌شد و وامدار دیگران بودیم که به آن امنیت عاریه‌ای گفته می‌شد، این در حالی است که امروز بر ظرفیت‌های بومی خود متمرکز شده‌ایم و در نتیجه بودجه کمتری نیز مصرف می‌کنیم.
امروز تمام تسلیحات یک شناور دریایی بومی شده که در نتیجه پولمان نیز بیرون نرفته و ظرفیت بیشتری برای در اختیار قرار گرفتن سلاح داریم. همچنین دشمنان اطلاعی از جزییات تسلیحات ما ندارند در نتیجه نمی‌توانند برآوردی از تسلیحات ما داشته باشند، به همین دلیل بازدارندگی ایجاد می‌کند.
آیا امکانات موجود در نیروی دریایی ارتش در شرایط ایده آل قرار دارد؟
خیر، فاصله بسیاری با شرایط ایده‌آل داریم. روزی تصمیم گرفتیم روی پای خود بایستیم که این تصمیم نیاز به دانش و تجربه و زیر ساخت‌های ملی دارد، نیروی دریایی نیز به دلیل این‌که تجهیزات‌محور است و فناوری آن از سطح پیچیدگی بسیاری برخوردار است، برای دستیابی به استقلال در این ارتباط نیازمند زمان است.
در عین حال باید تاکید کنم که به عنوان مثال تمام ناوشکن‌دنا که در بهمن‌ماه به نیروی دریایی ارتش ملحق خواهد شد کاملا بومی است و برای اولین بار سیلوهای موشک‌های عمود‌پرتاب را در آن نصب می‌کنیم.
جزییات بیشتری از ساخت دنا را توضیح می‌دهید؟
زمانی‌ که حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در زمان ریاست‌جمهوری‌شان برای بازدید به بندر عباس آمده بودند، همانجا فرمان دادند که ناوشکنی با قابلیت حمل بالگرد و پرتاب موشک‌ ساخته شود، این در حالی است که تا آن زمان چنین ناوشکنی نداشتیم. وقتی رهبری فرمان دادند ناوشکنی با قابلیت پرتاب موشک و حمل بالگرد ساخته شود همه متحیر بودند با توجه به این‌که تمام تسلیحات ما ایرانی نیست مگر می‌شود چنین چیزی ساخت. این در حالی است که امروز موشک‌هایی ساخته‌ایم که در اصطلاح، خودش هدف را پیدا و به آن حمله می‌کند.
سایر ناوشکن‌ها چطور؟
ما اقدامات بسیاری انجام دادیم که البته مستلزم گذشت زمان بسیاری هم بود، نتیجه این اقدامات ساخت ناوشکن جماران بود. امروز ده سال گذشته و جماران را از آب گرفته‌ایم و تجهیزاتی با تکنیک جدید بر روی آن در حال تعبیه است.
ناوشکن دماوند هم با همان تکنیک جماران ساخته شد اما چون تکنیک جماران برای حضور در دریای خزر نیاز به اصلاحاتی داشت و آن زمان نیز چنین ملاحظه‌ای را نداشتیم، در دریای خزر دچار آسیب‌هایی شد و از همان زمان کار احیا را آغاز کردیم و انشاءا... تا پایان سال به اتمام می‌رسد.
در سال‌های اخیر نیروی دریایی صدها و شاید هزاران کشتی را اسکورت کرده و از چنگ دزدان دریایی نجات داده است. آیا برای دزدی‌های دریایی جدید از جمله اتفاقی که برای نفتکش ایرانی در جبل‌الطارق افتاد تدبیری اندیشیده‌اید از جمله اسکورت برخی از شناورها؟
اسکورت نظامی صرفا در شرایط خاصی انجام می‌شود، به عنوان مثلا در زمان جنگ به دلیل این‌که در شرایط خاص جنگی قرار داشتیم تنگه هرمز را بسته و اجازه حرکت شناورها را نمی‌دادیم، کشتی‌های خود را در برابر تهدیدات اسکورت کردیم.
در هر حال آنچه چند ماه پیش در خلیج عدن در مورد نفتکش جمهوری اسلامی ایران رخ داد شکلی از ناامنی است. بنابراین بدنبال ایجاد نوعی امنیت در آنجا هستیم و به این ترتیب امنیت کل منطقه را برقرار کردیم. امروز هم اگر صحبت از اسکورت کنیم در برابر تهدید نظامی است و شناورهایمان را تا هر جایی که لازم باشد اسکورت می‌کنیم، البته در تنگه درگیری نظامی و تهدیدی از این جنس نداشتیم، در حال حاضر یکی از شناورهای ما با درخواست شرکت ملی نفتکش و بنا به دلایلی در دریای سرخ در حال اسکورت است و تا هر جا لازم باشد این اسکورت انجام می‌شود.
چه دلایلی؟
اقدام انگلیسی‌ها در مورد نفتکش ایران راهزنی دریایی بود و اگر قرار باشد کسانی در قبال کشتیرانی آزاد ایران راهزنی دریایی کنند به‌شدت و قاطعانه برخورد می‌کنیم، کسانی که در خانه شیشه‌ای زندگی می‌کنند نمی‌توانند به دیگران سنگ پرتاب کنند، کشورهایی که شکست‌هایی در سراسر دنیا داشته‌اند اگر قرار باشد استانداردهای دو گانه داشته و با ایران سرشاخ شوند آسیب اصلی را می‌بینند.
با توجه به توضیحاتی که در مورد نوع برقراری امنیت کامل در این منطقه دادید، آیا می‌توان با قاطعیت گفت که دیگر شاهد اقداماتی علیه شناورهایمان از جمله راهزنی دریایی نخواهیم بود؟
قطعا با توجه به اقدامات پیشگیرانه‌ای که انجام می‌دهیم دزدی دریایی صورت نخواهد گرفت مگر این‌که مورد خاص و شناوری که عبور می‌کند مسیرهای عبور را رعایت نکرده باشد، تا زمانی که در این منطقه حضور داریم امنیت را برقرار می‌کنیم و با قاطعیت با هر کشوری که درصدد دزدی و راهزنی دریایی باشد برخورد جدی خواهیم کرد.
در ماجرای حمله موشکی اخیر به نفتکش ایرانی در بندر جده آیا نیروی دریایی ارتش نقشی در کمک‌رسانی به نفتکش آسیب دیده داشت؟جزییات بیشتری از این حادثه را توضیح می‌دهید؟
این حمله در دریای سرخ اتفاق افتاد، دقیقا محلی که نیروهای امنیتی پیاده شده و در شناور مربوط به اسلحه‌خانه‌ سلاح‌های خود را تحویل می‌دهند. از این منطقه به بعد فرض بر این است که دیگر تهدید امنیتی وجود ندارد به همین دلیل سلاح‌ها تحویل داده می‌شود. البته با توجه به اتفاقی که برای نفتکش ایران رخ داد دیگر اثبات شد که دریای سرخ امن نیست و باید نیروهای نظامی مستقر باشند. در هر حال در مقطعی که حمله موشکی صورت گرفت، بعد از دریافت اخبار مربوطه؛ ناوشکن سهند که در باب‌المندب بود خود را به سرعت به شناور مورد حمله رساند و اقدامات تامینی را برقرار کرد، تیم‌های خبره و غواصی مدرنی که داشتیم کار کنترل صدمات شناور را با کمک ناوگان کشتی انجام داد.
آمریکا از چندی قبل در تلاش است ائتلاف دریایی در خلیج فارس ایجاد کند. هدف آمریکا از این اقدام چیست و آیا موفق به این کار خواهد شد؟
تا پیش از حضور آمریکا در منطقه، سابقه نا امنی نداشتیم. جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری قدرتمند در منطقه به تنهایی قادر به تامین امنیت این منطقه است، آمریکایی‌ها از ناامنی این منطقه سود و منفعت بدست می‌آورند چرا که بخشی از اقتصاد آمریکا از فروش اسلحه است و برای فروش آن به کشورهای بسیار کوچک مانند امارات و حتی عربستان باید بگونه‌ای ناامنی را توجیه کنند؛ در مناطقی مانند خلیج فارس و دریای چین جنوبی و سیاه. آمریکا سلاح‌های خود را به بهانه تامین امنیت به این کشورها می‌فروشد، پس از فروش سلاح به دلیل این‌که این کشورها توانمندی بکارگیری آن را ندارند آمریکا به عنوان مکملی برای کمک به آنها در منطقه حضور می یابد.
آمریکا درصدد شکل‌گیری ائتلافی در منطقه و ایجاد نا امنی است تا به این ترتیب جامعه جهانی فشارش را بر ایران بیشتر کند. البته کشورهای دیگر فریب آمریکا را نخورده و در نتیجه ائتلافی نیز شکل نگرفت و به‌جز آمریکا و انگلیس کشور دیگری به این ائتلاف نپیوست. این کشورها ناچار هستند از ترس شناورهای خود را به‌طور نمایشی اسکورت کنند. این در حالی است که کارکرد تنگه هرمز به باز بودن آن است چرا که بسته بودن تنگه فایده‌ای برای کسی ندارد، چرا باید برای جریان آزاد تجارت مشکل ایجاد کرد، بسته بودن تنگه هرمز به درد کسی نمی‌خورد و خودمان نیز بدنبال باز بودن آن هستیم.
معتقدیم که کشورهای منطقه باید امنیت را بصورت جمعی برقرار کنند چرا که نمی‌توانیم برای خودمان امنیت و برای همسایه ناامنی بخواهیم، باید امنیت را برای همه بخواهیم که در گرو همکاری‌های منطقه‌ای است.
هنگامی که نیروی دریایی ارتش در خلیج فارس از کنار نیروهای آمریکایی عبور می‌کند مواجهه دو طرف چگونه است، آیا پیامی رد و بدل می‌شود؟
به‌طور کامل ناوگان نظامی دشمن را رصد می‌کنیم که فقط محدود به منطقه نیست. شناورهای خارجی به محض جدا شدن از بنادر اصلی خود تا زمانی که وارد منطقه ما شوند لحظه به لحظه تحت کنترل هستند و در صورت نیاز به آنها اخطار داده و رعایت قوانین را متذکر می‌شویم. پیام‌های ما چارچوب نظامی مشخصی دارد و قطعا از آنها می‌خواهیم که خود را معرفی کنند، اگر چه با سیستم‌های الکترونیکی که در اختیار داریم با دقت می‌دانیم که آنها چه افرادی هستند، پهپادهای ما از نقطه قوت وارد شده و بالای سر آنها قرار دارند اما در هر حال برای تفهیم، تحکیم حاکمیت و هوشیاری لازم به آنها، برابر حقوق دریاها تمام اطلاعات لازم را از آنها می‌خواهیم و تذکرات لازم را در خصوص انجام و یا عدم انجام اقدامی به آنها می‌دهیم، این گفت‌وگوی جدی و خشک نظامی همواره در این مسیر برقرار است. البته آمریکایی‌ها برخی مواقع رویکردهای فریبکارانه‌ای هم دارند.
رویکرد فریبکارانه به چه معنی؟ چه اقدامی انجام می‌دهند؟
به این معنی که آنها در دریا و در کانال‌های عمومی می گویند اینجا حضور داریم و اگر شناوری نیاز به کمک دارد می‌توانیم کمک رسانی داشته باشیم. این همان فریب است چرا که حضور همین کشور موجب ایجاد ناامنی می‌شود و کشورهای منطقه نیز به دلیل حضور آمریکا در منطقه باید نگران شوند.
در هر حال آمریکا باید بداند که در ناوگان نیروی دریایی ارتش ما، انگشت فرزندان نسل انقلاب روی ماشه است و شاید به‌اندازه ما یعنی نسل قدیم حوصله نداشته باشند.
روابط نیروی دریایی سپاه و ارتش به چه صورت است و در موقعیت‌های مختلف چه تقسیم وظایفی میان این دو نیرو وجود دارد؟
تفاوت چندانی بین نیروی دریایی ارتش و سپاه وجود ندارد چرا که هماهنگی بالایی میان این دو نیرو هست. متناسب با دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران تکالیفی بر عهده سپاه و ارتش گذاشته شده و این دو ارتباط بر خط و لحظه‌ای با هم داشته و اطلاعاتشان بین یکدیگر رد و بدل می‌شود به همین دلیل هر کدام برای انجام ماموریت و همکاری با دیگری، آمادگی لحظه‌ای دارند.
در ماجرای حمله به نفتکش ایران نیز، در همان لحظه ناوشکن انگلیسی نیز در منطقه حضور داشت اما جرات نزدیک شدن به شناور ایران را نداشت چرا که ناوشکن‌های ایران هم در منطقه بودند و لحظه به لحظه شرایط را رصد می‌کردند و به محض این‌که کسی دست از پا خطا می کرد هر دو نیروی دریایی سپاه و ارتش در کنار هم و علیه تهدیدات اقدام می‌کردند.

اسلحه‌خانه شرکت ملی نفتکش ایران در دریای سرخ

در مورد اقداماتی مانند دزدی دریایی سازوکار بین‌المللی برقرار است، در این ارتباط تیم‌های امنیتی وجود دارند که مربوط به بخش خصوصی است، به این ترتیب که در چارچوب
سازو کار تعریف‌شده بین‌المللی شناورهایی که احساس خطر می‌کنند با خودشان اسلحه حمل می‌کنند و زمانی که از منطقه نا امن خارج شدند آنها را به اسلحه‌خانه‌ای در منطقه دریایی که مشخص است تحویل می‌دهند و به این ترتیب آن سلاح‌ها به شناور بعدی که برای تامین امنیتش به اسلحه نیاز دارد ارائه می‌شود.
در دریای سرخ، شرکت ملی نفتکش شناوری را مستقر کرده و اسلحه‌خانه‌ای وجود دارد که بعد از تامین امنیت کشتی‌ها اسلحه‌ها را تحویل گرفته و به کشتی دیگر برای تامین امنیت ارائه می‌کند. همزمان ناوگروه‌های نیروی دریایی ارتش هم به‌طور مرتب در آنجا مستقر هستند، در حال حاضر در این مکان ناوگروه 64 نیروی دریایی ارتش همچنین ناوشکن دماوند کار اسکورت را انجام می‌دهند.
در این منطقه بالغ بر 30 کشور ناوگروه‌هایی دارند، اما تفاوت ما با سایر کشورها این است که کاملا مستقل هستیم و زیر نظر پرچم ایران عمل می‌کنیم اما عمده کشورهای دیگر در قالب ائتلافی که از سوی آمریکا هدایت می‌شود، عمل می‌کنند و بد نیست به این نکته هم اشاره کنم که این روزها هم دو ناوشکن جمهوری اسلامی ایران از سازمان جهانی دریانوردی تقدیرنامه‌ای دریافت کرده‌اند.

مریم شریف‌زاده

سیاسی