10 وعده برای 2 سال

محسن حاجی‌میرزایی اما وزیر یک جمعیت تقریبا 16 میلیون نفره است؛ 14 میلیون و 600 هزار نفراز اینها دانش‌آموزند که از فردا در 110 هزار مدرسه، سال تحصیلی را آغاز می‌کنند و یک میلیون و اندی بقیه فرهنگیان هستند که از فردا دوباره داستان دنباله‌دار مطالبات‌شان روایت می‌شود.
آموزش و پرورش گره باز نشده کم ندارد، پرونده‌های جنجالی و مشکلات عمیق نیز فراوان داشته و دارد، از ماجرای فساد مالی و اختلاس چند هزار میلیاردی در صندوق ذخیره فرهنگیان که معلمان را حسابی دلسرد و بدبین کرده بگیرید تا ماجرای مشکوک واگذاری اردوگاه باهنر، موضوع کشدار و ناسور مدارسی که صاحبان حقیقی و حقوقی دارند و گهگاهی حکم تخلیه‌شان صادر می‌شود،‌ مدارس مسؤولان، مدارس آقازاده‌ها، وضعیت معیشت معلمان، کسری بودجه‌های دائمی وزارتخانه و مطالبات انباشته فرهنگیان و حتی کنکور که دیروز وزیر 18 روزه آموزش و پرورش حرف تامل‌برانگیزی درباره‌اش زد.
او گفت کنکور، نظام تعلیم و تربیت ما را به گروگان گرفته، این توصیف البته جدید نبود ولی دستمایه ما شد تا از او درباره برنامه‌هایش برای مقابله با این وضع و خشکاندن ریشه کنکور بپرسیم.
حاجی‌میرزایی البته بیشتر بار این موضوع را به گردن وزارت علوم انداخت ولی به‌صراحت گفت برای اجرای قانون حذف کنکور اراده‌ای در کشور وجود ندارد و به همین دلیل او درصدد است در عمر دوساله وزارتش عمیق‌تر به موضوع کنکور و اقتصاد بزرگش وارد شود. او در این راه از همه اندیشمندان برای ارائه راه‌حل‌های عملی نیز دعوت کرد.
بهبود زندگی و جایگاه معلمان
فرهنگیان چندان مایل نیستند اخبار پولی و مالی‌شان رسانه‌ای شود و می‌پرسند مگر اخبار این‌چنینی بقیه کارکنان دولت دم به دم در بوق و کرناست که اخبار فرهنگیان باشد. اما با این حال عده‌ای‌شان به این خبری شدن وقایع دل بسته‌اند و آن را راه برون‌رفت از مشکلات می‌دانند. به واسطه این اطلاع‌رسانی‌هاست که حالا تقریبا همه افراد پیگیر می‌دانند مطالبات فرهنگیان، انباشتی 15ساله دارد و به گفته سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس، رقم این مطالبات تا پایان سال قبل ده هزارمیلیارد تومان است.
وزیرجدید اما دیروز درباره بهبود وضعیت معیشت، حتی جایگاه معلمان در دولت و جامعه طوری موضعگیری کرد و قول‌های مساعد داد که گویی نه تنها مساله بغرنج مطالبات فرهنگیان بلکه همه دغدغه‌های مالی و بیمه‌ای آنها را باید حل شده تلقی کرد. حاجی‌میرزایی گفت همه تلاشش را می‌کند تا قانون ویژه معلمان درمجلس تصویب شود، قانونی که لایحه‌اش در حال نوشته شدن در دولت است و اگر مصوب و تبدیل به قانون شود، ذهن معلمان از دغدغه‌های فعلی آزاد می‌شود.
او به جزئیات نپرداخت ولی گفت مصمم است حساب معلمان از بقیه کارکنان دولت جدا شود و معلم دیگر نه کارمند بلکه یک اسوه، الگو و مربی شناخته شود.
او همچنین قول داد طرح جدید رتبه‌بندی معلمان را از ابتدای مهر اجرا کند و آن 2000 میلیارد تومانی که برای این کار اختصاص یافته مثل سال‌های قبل صرف کارهای دیگر نشود. رتبه‌بندی معلمان البته چند سال است در آموزش و پرورش مطرح است ولی از آن دست کارهای برزمین مانده محسوب می‌شود که فرهنگیان را سرخورده و دلزده کرده؛ موضوعی که تا اجرا نشود و معلمان تاثیرش را درعمل بر زندگی‌شان نبینند شاید آن را باور نکنند.
رتبه‌بندی معلمان اما تنها کار ملوث در آموزش و پرورش نیست چون وضعیت بیمه فرهنگیان را نیز که مرور کنیم به وضعی مشابه می‌رسیم؛ بیمه‌ای که سال‌ها قبل لقب طلایی به آن داده بودند، ولی درعمل ثابت شد که این بیمه نقره‌ای و برنزی هم نیست چه رسد به طلایی.
حاجی‌میرزایی البته از این وضع مطلع است و دیروز قول داد بیمه معلمان را بهبود ببخشد، راهش نیز مذاکره با بیمه مرکزی و شرکت‌های بیمه، به چه طریق و ترفند البته نگفت.
وعده‌های مالی و مادی وزیرآموزش و پرورش دیروز اما به اینها خلاصه نشد چون اگر اوضاع بیمه و مطالبات و رتبه‌بندی و اجرای قانون خاص معلمان بخواهد در کشور اجرایی شود بیش از هر چیز به پول نیاز است.
بنابراین وزیر چند قول و قرارش را به سمت کارهای پولساز برای آموزش و پرورش برد مثل تقویت صندوق ذخیره فرهنگیان به عنوان یک بنگاه اقتصادی وابسته به معلمان (که البته بعد از آن همه حاشیه و بدنامی وقت می‌برد که دوباره جلب اعتماد کند)،‌ پایدار کردن منابع مالی وزارتخانه و دست آخر نیز اصلاح بودجه آموزش و پرورش به معنی واقعی شدن آن. سال‌هاست وزاری آموزش و پرورش می‌خواهند بودجه را با همین مفهوم اصلاح کنند یعنی رقمی را از دولت و مجلس بگیرند که پاسخگوی نیازهای واقعی این وزارتخانه باشد نه ارقامی را که همیشه به کسری بودجه‌های سنگین ختم می‌شود.
وزاری قبلی هرکدام دراین راه قدمی برداشتند ولی کسری بودجه‌ها همچنان باپرجا ماند تا امروز که حاجی‌میرزایی می‌گوید اقتصاد آموزش و پرورش حالش خوب نیست و نیازمند توجه است، توجهی از جنس پایدارکردن منابع و اصلاح ساختاری نظام بودجه.
وزیر در این بخش نیز از بیان جزئیات صرفنظر کرد ولی گفت شاید بشود با دریافت بخشی از درآمد مالیات برارزش افزوده به این هدف رسید، مالیاتی که البته صدای داد و فغان خیلی‌ها را بلند کرده و بسیاری از فعالان اقتصادی زمین خوردن‌شان را به این مالیات نسبت می‌دهند.
تقویت مدارس دولتی و کاهش تنوع
اولین حضور رسانه‌ای وزیر جدید آموزش و پرورش با کلی وعده‌های مالی و اقتصادی همراه بود ولی در کنار اینها از چند موضوع کیفی نیز حرف زده شد مثل ساماندهی نیروی انسانی برای مقابله با کمبود نیرو، کاهش تنوع مدارس و تقویت مدارس دولتی.
تابستانی که گذشت برای آموزش وپرورش با تقلا برای جبران کمبود معلم گذشت؛ کمبود 108 هزار معلم که وزارتخانه را به سمت روش‌های اضطراری کشاند مثل استفاده از معاونان مدارس به عنوان معلم و یافتن معلمانی که حاضرشوند درطول هفته شش ساعت بیشتر تدریس کنند.
حاجی‌میرزایی این کمبودها و این روش‌ها را دیروز تایید کرد ولی گفت اینها روش‌های اصولی نیستند برای همین برای حل مشکل نیروی انسانی بررسی مشترکی را با سازمان‌های اموراستخدامی و برنامه و بودجه آغاز کرده است. مهم‌ترین موضوع کیفی نظام تعلیم وتربیت که درجلسه دیروز مطرح شد البته موضوع تقویت مدارس دولتی بود؛ موضوعی که بعد از کنکور امسال به مطالبه‌ای جمعی تبدیل شد از این باب که چرا در بین نفرات برگزیده کنکور حتی یک دانش‌آموز از مدارس دولتی عادی یافت نمی‌شود.
با این که حاجی‌میرزایی معتقد بود غیبت دانش‌آموزان در بین صدنفر اول کنکور هرگز به معنی ضعف مدارس دولتی و ناکامی آنها نیست ولی قول داد کیفیت مدارس دولتی را افزایش دهد چه ازطریق انتخاب مدیران لایق برای این مدارس، چه ازطریق هدایت بهترین معلم‌ها به مدارس دولتی و چه از مسیر تشدید نطارت‌ها و حتی توزیع عادلانه منابع و امکانات میان مدارس.
این قولی بزرگ و سنگین بود، سال‌هاست که مدارس دولتی عادی چالش کیفیت دارند و با خیلی از مدارس خاص درجنگند، نه جنگ فیزیکی، که جنگ کیفیت و نگهداشت نیروهای نخبه و مجرب. مدارس دولتی همچنین قربانی تنوع بیش ازحد مدارس در کشورند، مدارسی رنگ و لعابدار که مثل آهن‌ربا، خوب‌های مدارس دولتی از کادر آموزشی تا دانش‌آموز را جذب خود می‌کنند.
وزیر جدید با این حال قول داد که برای کاهش تنوع مدارس تا جایی که بشود تلاش می‌کند در حالی که خودش اذعان کرد همه قول‌هایی را که در این جلسه وعده تحقق‌شان را داده نیازمند زمانی طولانی است تا به تحول واقعی در آموزش و پرورش منجر شود.

10 وعده سکاندار جدید آموزش و پرورش

بهبود شرایط بیمه معلمان
تدوین قانون خاص معلمان
پایدار کردن منابع مالی
تقویت صندوق ذخیره فرهنگیان
تقویت مدارس دولتی
اصلاح بودجه
کاهش تنوع مدارس
تلاش برای حذف کنکور
رتبه‌بندی دقیق معلمان
ساماندهی نیروی انسانی

مریم خباز

جامعه