دولت ترامپ پس از برکناری بولتون

او به مدت ۱۷ ماه متولی پست حساس مشاور امنیت ملی دولت ترامپ بوده و به مواضع تهاجمی شهره است. با برکناری بولتون از سمت مشاور امنیت ملی، اکنون این سوال به ذهن می‌رسد که آیا نقطه تحولی در سیاست خارجه آمریکا ایجاد می‌گردد؟ آیا این اقدام در ماه‌های پایانی دولت ترامپ اقدامی بجا و درست بوده است؟
سال ۲۰۱۶ هنگامی که ترامپ هنوز رئیس‌جمهور آمریکا نبود، در بسیاری از مسائل دیدگاه‌هایی را طرح نمود که با اندیشه جان بولتون در تضاد قرار داشت. وی برخلاف بولتون، جنگ آمریکا در عراق را اشتباه توصیف نمود و از آن ابراز تاسف کرد و «جنگ‌های بی‌فایده» آمریکا را محکوم و از هنر معامله در دیپلماسی حمایت نمود
و بر خلاف بولتون، برای مذاکره با کسانی که آنان را دیکتاتور می‌خواند، ابراز علاقه کرد.
ترامپ همچنین منتقد جدی نومحافظه کاران آمریکا بود؛ یعنی همان کسانی که در به‌کارگیری خشونت با هدف گسترش دموکراسی و حقوق بشر لحظه‌ای تردید نمی‌کردند. اما بر خلاف ترامپ، جان بولتون یکی از مدافعان سرسخت حمله نظامی به عراق در زمان ریاست جمهوری جورج بوش به شمار رفت و پیش از آن‌که به مسؤولیت مشاور امنیت ملی برگزیده شود، در گفت‌وگو با شبکه فاکس نیوز از این اقدام دولت آمریکا حمایت کرد. بولتون همچنین از دعوت کنندگان به تغییر نظام در ایران و حمله‌های هوایی پیشگیرانه به کره‌شمالی به حساب می‌آمد. اما با وجود این اختلافات چشمگیر، ترامپ وی را به سمت مشاور ملی کاخ سفید برگزید. به گفته یکی از مقامات
عالی رتبه فرانسوی که اوضاع آمریکا را رصد می‌کند، می‌توان بولتون را مورد انتقاد قرار داد اما او به آنچه می‌گفت باور داشت . این مقام فرانسوی همچنین درباره بولتون گفته است: زمانی که بولتون سخن از حمله نظامی به پیونگ یانگ یا تهران را طرح می‌کرد، معنای این سخن آن بود که نمی‌تواند برای مدت طولانی با ترامپ و کابینه وی همکاری کند. ترامپ در سیاست خارجی نشان داده که می‌کوشد همواره در‌های مذاکرات را حتی اندکی باز نگاه داشته و همه درها را نبندد. این راهبرد را در رویارویی
با پیونگ یانگ، پکن، کابل و تهران دنبال کرده است و این نگاه بر خلاف دیدگاه بولتون به‌شمار می‌رود.
طبق تحلیل مرکز پژوهش‌های سیاسی ساینس پو،
هنگامی که سخن از جنگ تجاری با چین و افزایش تیرگی با کره‌شمالی در دولت آمریکا طرح می‌گردد، بولتون مهم‌ترین مشوق کابینه ترامپ برای دنبال کردن این رویکرد محسوب می‌شود. به هر حال دولت ترامپ در عرصه سیاست خارجی دستاورد چندانی نداشته و به طور نمونه در پرونده کره‌شمالی، دیدارهای رئیس‌جمهور آمریکا با رهبر این کشور با وجود بازتاب رسانه‌ای گسترده هیچ نتیجه و پیشرفت ملموسی برای آمریکا دربر نداشت و مشکل خلع سلاح هسته‌ای در شبه‌جزیره کره محقق نگردید. در مساله افغانستان و حل مشکل طالبان نیز دولت آمریکا هیچ دستاورد ملموسی در طول چند سال گذشته نداشته است.

دکتر محمدجواد گودینی
مترجم
منبع: الجمهوریه چاپ قاهره