دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی از عزم این شورا برای تدوین جدید ضوابط نشر خبر داد

ضوابط نشر به‌روز رسانی می شود

از زمستان سال گذشته دکتر سعیدرضا عاملی، دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی است؛ مردی که استاد گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران بوده و پیش از این یک‌بار دیگر با او درباره مطالعات گسترده‌اش درباره فضای مجازی گفت‌وگو کرده بودم. این بار برخلاف زمانی که دکتر عاملی به عنوان رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، گفت‌وگوی مفصلی با ما داشت، با سمت دبیری شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و در فرصت کوتاه، در حاشیه اعطای مجوز به چند شرکت صوت و تصویر فراگیر به سؤالات ما پاسخ دادند. مقوله نشر کتاب و ساماندهی به مد و لباس به عنوان دو مسأله مهم فرهنگی، اصلی‌ترین موضوع گفت‌وگوی ما بود؛ دو موضوعی که زیرمجموعه فرهنگ محسوب می‌شوند و شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، موظف به سیاستگذاری، تدوین ضوابط و نظارت بر این دو حوزه هم هست. شاید نیازی به یادآوری نباشد که روسای قوای سه‌گانه، جمعی از وزرا، نماینده‌ای از شورای نگهبان و تعدادی از شخصیت‌های حقیقی از جمله اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی هستند و مصوبات این شورا سند بالا‌دستی برای وزارتخانه‌ها، نهادها و سازمان‌های فرهنگی و مرتبط با فرهنگ محسوب می‌شود. بنابراین اقدامات این شورا در تصمیم‌گیری‌های کلان بسیار مهم محسوب می‌شود.

کد خبر: ۱۲۲۵۹۶۶

اجازه بدهید از وضعیت نشر کتاب‌های ترجمه و اقدامات شورا برای ساماندهی به بازار ترجمه شروع کنم. محتوای فرهنگی زمانی که به صورت ترجمه عرضه می‌شود، حکم واردات را دارد و امروز این نوع واردات به بازار کتاب لطمه زده است. برای این مورد شورای‌عالی انقلاب فرهنگی چه برنامه‌ای دارد؟
ضوابط و مقررات نشر به همان میزان که برای کتاب‌های تالیفی اعمال می‌شود، بر ترجمه هم حاکم است. کتابی که مجوز و فیپا دریافت می‌کند، یعنی به لحاظ محتوایی ارزیابی شده و فرقی ندارد ترجمه باشد یا تالیف.
درست است، اما پیشی گرفتن میزان کتاب‌های ترجمه به کتاب‌های تولیدی، باعث شده به اقتصاد نشر در کشورمان لطمه وارد شود. ناشر ایرانی می‌تواند هر کتابی را وارد کند و با کمترین هزینه ترجمه و منتشرش کند. معمولا کتاب‌های ترجمه به دلیل تبلیغات گسترده بین‌المللی فروش خوبی هم دارند، اما این اتفاق برای کتاب‌های تالیفی نمی‌افتد. فکر نمی‌کنید در مورد نشر کتاب‌های ترجمه نیازمند ضوابط خاصی هستیم که رقابت بین کتاب‌های ایرانی و خارجی کمی منصفانه‌تر باشد؟
یعنی معتقدید کتاب‌هایی که ترجمه می‌شود باید مالیات بیشتر یا تعرفه‌های سنگین‌تری داشته باشند!
به نظر می‌رسد شرایط کنونی را این طور می‌توان توصیف کرد که ناشر ایرانی بدون هیچ تعرفه‌ای، محتوای فرهنگی وارد می‌کند و عرصه برای کتاب‌های تالیفی تنگ شده است.
در دنیای ارتباطات فراگیر، ضابطه‌گذاری برای واردات محتوا، کار سختی است. چون شما با محتوای بسیار گسترده‌ای در سطح ترابایت و اکسترابایت در فضای مجازی مواجه هستید و اگر ناشر یا مصرف‌کننده توسط قانون یا به هر شیوه دیگری محدود شود، حتما از طریق دیگری محتوای مورد نظرش را به دست خواهد آورد.
یعنی با تعرفه‌گذاری موافق نیستید؟
من فکر نمی‌کنم که با تعرفه‌گذاری مالی بتوانیم این مسأله را مدیریت کنیم. در این مورد نیازمند تعرفه‌گذاری‌های محتوایی هستیم.
تعرفه‌گذاری محتوایی چطور انجام می‌شود و آیا شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در این باره اقدامات یا برنامه‌ای دارد؟
از وزارت ارشاد درخواست کرده‌ایم که یک لایحه پیشنهاد بدهد برای به روز رسانی ضوابط مرتبط با کتاب.
این اقدام چه زمانی به نتیجه خواهد رسید؟
درخواست لایحه را در بازدید از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مطرح کردم و چند روز پیش در جلسه‌ای بار دیگر از دکتر جوادی عزیز خواستم که لایحه مذکور را آماده کنند تا بتوانیم در این باره برنامه‌ریزی کنیم.
درباره ساماندهی وضعیت مد و لباس چطور؟ چه اقدامات و برنامه‌هایی انجام شده است؟
براساس مصوبات قبلی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در حوزه حجاب و عفاف، وزارت صنایع موظف شده در زمینه لباس برنامه‌ریزی کند و وارد اجرا شود. اخیرا هم چند اقدام شایان توجه داشته که در راستای تامین نیازهای مردم است. چون مهم‌ترین مسأله این است که لباس مناسب با حجاب و عفاف که مورد نیاز و تقاضای مردم است در بازار وجود داشته باشد اما متاسفانه لباس‌های موجود در بازار دارد بر لباس سالمی که مردم از آن استفاده می‌کنند،‌ غلبه می‌کند.
شاید به این دلیل است که مردم برای بازار تصمیم می‌گیرند و میزان تقاضاست که تولیدکنندگان لباس را به سمت تولیدات نامناسب هدایت کرده است.
بله به تقاضای مردم مرتبط است و جای تاسف دارد که در برخی فروشگاه‌های خارج از کشور، لباس‌های مناسب با حجاب و عفاف را راحت‌تر می‌توان تهیه کرد تا در بازار ما که بسیار دچار تشویش شده است.