ورم لنفی دست ها!

در مراحل اولیه لنف ادم با علائمی مانند احساس درد و سنگینی دست، خواب‌رفتگی انگشتان و تنگ شدن آستین لباس بروز می‌کند. بتدریج تورم واضح در انگشتان، بازو و زیر بغل و تنه ایجاد خواهد شد. احتمال بروز لنف ادم به‌دنبال جراحی‌های وسیع و تخلیه تعداد زیاد غدد لنفاوی،پرتودرمانی بعد از انجام عمل جراحی و برخی رژیم‌های شیمی‌درمانی، عفونت دست یا صدمه به عروق لنفاوی،نداشتن تحرک بازو یا استفاده بیش از حد از آن،وزن بالا و عود تومور یا رشد آن در ناحیه غدد لنفاوی زیر بغل بیشتر است . البته گاهی نیز بدون وجود عوامل خطرفوق، ممکن است سال‌ها بعد در اثر بی‌احتیاطی و استفاده بیش از اندازه از عضو سمت مبتلا، فرد دچار لنف ادم شود.

سنگینی و بی‌حسی دست‌ها
لنف ادم به‌عنوان یک بیماری پیشرونده است که می‌تواند عوارض آزاردهنده و ناتوان‌کننده بسیاری را به‌دنبال داشته باشد. از یک سو با ایجاد زمینه برای رشد میکروب‌ها زمینه عفونت نسج نرم (سلولیت) را فراهم می‌آورد که در بسیاری از موارد برای درمان به بستری در بیمارستان نیاز است. از سوی دیگر باایجاد سنگینی، درد، بی‌حسی و محدود شدن حرکات عضو به کاهش کارایی فرد در محیط کار و منزل و آسیب به اعصاب و مفاصل منطقه منجر می‌شود. این عارضه بویژه در بیمارانی که تحت ماستکتومی پس از سرطان سینه قرار گرفته‌اند، دیده می‌شود.

کم تحرکی دست و تشدید لنف ادم
یکی از علل شایع ایجاد ورم لنفاوی پس از جراحی سینه، کمی تحرک اندام مجاور عضو مبتلاست. در حالی‌که از مهم‌ترین عوامل تخلیه لنف دست، وجود انقباضات عضلات دست در اثر حرکت دادن آن است. بنابراین اگر هنگام نظافت یا سایر فعالیت‌های منزل با استفاده از دستکش از آسیب به پوست جلوگیری کنید، انجام این فعالیت‌ها با فاصله و آرامش، موجب انقباض عضلات دست و تخلیه لنف می‌شود.
یکی دیگر از مشکلات شایع پس از جراحی سینه خشکی مفصل شانه و محدودیت حرکت آن است که با انجام فعالیت‌های روزمره و ورزش منظم می‌توان از ایجاد آن جلوگیری کرد. بنابراین بهتر است صرفا از خسته کردن عضو و کار سنگین و مداوم با آن خودداری کنید. در مراحل اولیه لنف ادم با علائمی مانند احساس درد و سنگینی دست، خواب‌رفتگی انگشتان و تنگ شدن آستین لباس بروز می‌کند. بتدریج تورم واضح در انگشتان، بازو و زیر بغل و تنه ایجاد خواهد شد. احتمال بروز لنف ادم به‌دنبال جراحی‌های وسیع و تخلیه تعداد زیاد غدد لنفاوی،پرتودرمانی بعد از انجام عمل جراحی و برخی رژیم‌های شیمی‌درمانی، عفونت دست یا صدمه به عروق لنفاوی،فقدان تحرک بازو یا استفاده بیش از حد از آن،وزن بالا و عود تومور یا رشد آن در ناحیه غدد لنفاوی زیر بغل بیشتر است. البته گاهی نیز بدون وجود عوامل خطرفوق، ممکن است سال‌ها بعد
در اثر بی‌احتیاطی و استفاده بیش از اندازه از عضو سمت مبتلا، فرد دچار لنف ادم شود.

درمان کنترلی با آستین فشاری و ورزش
با وجود تحقیقات وسیع در رابطه با استفاده از روش‌هایی مانند جراحی و پیوند غدد یا عروق لنفی، استفاده از سلول‌های بنیادی، لیزردرمانی و...، هنوز درمان قطعی این عارضه مشخص نشده، اما برخلاف نبود درمان قطعی، روش‌های متعددی برای کنترل آن پیشنهاد شده‌ است.
در مرحله اولیه با توجه به عضو گرفتار و شدت بیماری، بیمار روزانه یک بار به مدت دو تا چهار هفته تحت‌درمان قرار می‌گیرد. پس از اتمام مرحله اول و حصول اطمینان از بیشترین مقدار کاهش حجم در عضو گرفتار، آستین فشاری مخصوص تهیه می‌شود و بیمار موظف است طی روز هنگام انجام فعالیت‌های روزانه خود این آستین را بپوشد و شب‌ها از بانداژ استفاده کند. ورزش و مراقبت‌ها در فاز دوم تداوم می‌یابد. بیمار در فاز دوم لازم است زیرنظر پزشک لنفوتراپیست خود باشد .

پیشگیری از لنف ادم؛ چگونه؟
از انجام حرکات ناگهانی اندام و ورزش یا کار سنگین با این عضو پرهیز کنید.
از عوامل ایجادکننده عفونت و هر گونه صدمه یا فشار به عضو بپرهیزید.
در مواقع حساس مانند آشپزی یا باغبانی از دستکش محافظ یا کفش مناسب استفاده کنید.
برای تراشیدن موها از موبر برقی استفاده کنید.
هنگام کوتاه کردن ناخن‌ها مواظب باشید به گوشه ناخن آسیب نرسانید.
از هر گونه فشار گرفتن یا تزریقات عضو مربوطه پرهیز کنید.
از حرارت خیلی‌بالا یا خیلی‌پایین دوری کنید.
در مواردی که لنف ادم اندام تحتانی مطرح است، در حال نشسته پاها را روی هم نیندازید.
از زیورآلات یا لباس تنگ که روی پوست جا بیندازد، استفاده نکنید.
از انگشتر و ساعت مچی در دست مبتلا استفاده نکنید.
از باندهای کشی یا آستین‌های‌کشی نامناسب استفاده نکنید.
از رژیم غذایی متعادل استفاده کنید. غذای سرشار از پروتئین و کم‌نمک همراه انواع سبزی و میوه فراوان توصیه می‌شود.
حفظ وزن ایده‌آل

پونه شیرازی

دانش و سلامت