درخشش انقلابی رویان در سطح جهانی/ سالانه 500 بیمار خارجی را درمان می‌کنیم

عبدالحسین شاهوردی سرپرست پژوهشگاه رویان در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم آنلاین در خصوص دستاوردهای حوزه پزشکی کشور طی 40 سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته با اشاره به اینکه پژهشگاه رویان جهاد دانشگاهی اکنون در سه محور ناباروری، سلول‌های بنیادی و بیوتکنولوژی در حال فعالیت است خاطرنشان کرد: کشور همزمان با دنیا به این موضوعات ورود پیدا کرده و توانسته‌ایم اتفاقات خوبی را در این زمینه رقم بزنیم.

شاهوردی با اشاره به اینکه در رابطه با موضوع ناباروری اولین بچه‌ای که در انگلستان به روش‌های لقاح خارج از رحم متولد شد 12 سال قبل از فعالیت ناباروری در ایران بود خاطرنشان کرد: تولد اولین بچه به روش‌های لقاح خارج از رحم در دنیا همزمان با انقلاب اسلامی ما بود که نشان می‌دهد عمر این دانش در دنیا 40 سال است.

وی با اشاره به اینکه در کشور ما 10 سال بعد از انقلاب همکاران اورولوژیست، جنین‌شناس در زمینه ناباروری ورود پیدا کردند خاطرنشان کرد: بعد از انجام یک سری از تحقیقات و برگزاری دومین سمینار ناباروری در دانشگاه علوم پزشکی ایران که کارهای اجرایی آن توسط جهاد دانشگاهی انجام می‌شد تصمیم گرفتیم وارد بحث ناباروری شویم و بعد از انجام یک سری تحقیقات خرداد 1370 با حضور وزیر وقت آقای دکتر ملک‌زاده موسسه رویان افتتاح شد.

سرپرست پژوهشگاه رویان با اشاره به اینکه یک سال قبل از افتتاح رویان موسسه ناباروری یزد افتتاح شده بود خاطرنشان کرد: با این حال اتفاق مبارک این بود که بعد از ورود فقط بر روی خدمات تخصصی متمرکز نبودیم و به پژوهش و آموزش هم ورود پیدا کردیم که خدارا شکر می‌کنیم با انجام پروژه‌های تحقیقاتی در توسعه این علم و ارائه خدمات تخصصی به روز شدیم.

وی ادامه داد: با وجود آنکه در ابتدای کار فاصله 10 تا 12 ساله با دنیا داشتیم با تولد بچه‌ها با روش‌های دیگر فاصله ما به کمتر از 2 الی 3 سال رسید و در این زمینه توانایی محققین ما هم‌پای دنیا شد.

شاهوردی یکی از کارهای دیگر موسسه رویان را انجام پروژه‌های تحقیقاتی تربیت نیروی انسانی در کشور دانست و خاطرنشان کرد: زیرساخت‌های دانش ناباروری یعنی خدمات تخصصی براساس یک سری از تکنیک‌ها، تکنولوژی‌ها و آموزش نیروی انسانی در کشور اتفاق افتاده و ما امروز بیش از 70 مرکز ناباروری در کشور داریم که خیلی از این نیروهای این مراکز در رویان آموزش دیده‌، پایان‌نامه گذرانده و مقالاتی را به چاپ رسانده‌اند، مقالات ناباروری که در بیش از 5 مجله معتبر در حال چاپ است و نشان‌دهند تولید دانش کشور در این زمینه است.

وی با تاکید بر اینکه در موضوع ناباروری با انجام تحقیقات، ارائه مقالات و حضور در مجامع دانشگاهی، جایگاه علمی خوبی برای کشور ایجاد شده است خاطرنشان کرد: در خصوص جایگاه علمی ما همین نکته کفایت می‌کند که مثلا وقتی همکاران ما برای آموزش در زمینه ناباروری به کشورهای اروپایی می‌روند به آنها می‌گویند شما که در کشور خود مراکزی مانند رویان دارید، چرا نرفته‌اید آنجا آموزش ببینید.

سرپرست پژوهشگاه رویان با اشاره به اینکه در دهه شصت که فاصله ما این دانش ناباروری عقب‌تر از جهان بود نابارورها دومین گروه بیمارانی بودند که برای درمان به خارج از کشور می‌رفتند خاطرنشان کرد: امروز بعد از سه دهه فعالیت در این علم به عنوان یک توانمندی علمی میزبان بیمارانی از خارج از کشور هستیم و سالانه نزدیک 500 زوج نابارور از خارج از کشور برای درمان به کشور و پژوهشگاه رویان مراجعه می‌کنند که این نشان دهند موفقیت کشور ماست.

وی با اشاره به اینکه بیمارانی که از خارج از کشور مراجعه می‌کنند مطمئنا تحقیقات خود را انجام داده‌ و چون میزان موفقیت مراکز کشور نسبت به مراکز دنیا را دیده‌اند به ایران می‌آیند خاطرنشان کرد: از سوی دیگر بیمارانی که درمان‌ها موفق‌آمیز دارند سفیرانی هستند که می‌توانند بیماران بعدی را برای مراجعه‌ به کشور ما ترغیب کنند.

شاهوردی در بخش دیگری از این گفت‌وگو موضوع همانندسازی و سلول‌های بنیادی را یکی از مباحث روز دنیا دانست و خاطرنشان کرد: زمانی که اولین رده سلول‌های بنیادی در کشور به چاپ رسید نام رویان در سایت انجمن بین‌المللی جز ده کشور اول داری این دانش بود و در رده ششم کشورهایی بودیم که توانستیم این دانش را تولید کنیم.

وی با تاکید براینکه دانش سلول‌های بنیادی در دنیا جدید است خاطرنشان کرد: در شرایطی که اولین رده سلو‌ل‌های بنیادی جنین موش در سال 1981 و اولین رده سلول‌های بنیادی جنین انسان در دنیا در سال 1998 ایجاد شده ما در سال 2002-2003 توانستیم اولین رده‌های سول‌های بنیادی را در کشور تولید کنیم و در این زمینه کشور ما در منطقه حرف اول را می‌زند.

سرپرست پژوهشگاه رویان با اشاره به اینکه مجله معتبر سلول‌های بنیادی براساس یک سری از شاخص‌ها نقشه‌ای را در یک مقاله به چاپ می‌رسانند که در آن تعداد طرح‌ها، مقالات، کتب و ثبت اختراعات را در حوزه سلول‌های بنیادی از کشورها می‌گیرند و براساس میزان رنک کشور‌های جلودار را معرفی می‌کنند خاطرنشان کرد: براساس نقشه‌ای که در مجله سلول‌های بنیادی به چاپ رسیده کشور ما هم در زمینه تولید دانش سلول‌های بنیادی و هم در زمینه کابرد آن در منطقه پیشرو است و تعداد طرح تحقیقاتی و کارهای بالینی که انجام شده در این مقاله به چاپ رسیده است.

وی با اشاره به اینکه در مقالات چاپ شده پیش سلو‌ل‌های بنیادی چند سال، در منطقه یک یا دو کشور توانسته‌ بودند حضور پیدا کنند خاطرنشان کرد: اما در مقاله‌ای که سال گذشته به چاپ رسید می‌بینیم که تعداد کشورها در این زمینه بیشتر شده و نیاز است با حمایت از محققان پیشرویی موجود را حفظ کنیم.

شاهوردی همچنین خاطرنشان کرد: در زمینه تولید حیوانات شبیه‌سازی شده و کاربرد آن در صنعت دامپروری و تولید حیوانات تراریخته هم در بعد از انقلاب همزمان با دنیا شروع به فعالیت کردیم و با تلاش زیاد جایگاه علمی خوبی را بدست آوردایم.

وی در بخش پایانی این گفت‌وگو در خصوص برنامه‌های آینده پژوهشگاه با اشاره به اینکه جهاد دانشگاهی خود مولود انقلاب است ابراز امیدواری کرد: رویان می‌تواند به عنوان یک نهاد علمی پژوهشی و یک ساختار فرهنگی پناه‌گاهی برای محققین جوان باشد و بتوانیم چراغ این کانون امید را همیشه برای محققین روشن نگه داریم.

سرپرست پژوهشگاه رویان ادامه داد: یکی از موضوعاتی که برای آینده دنبال آن هستیم این است که دانش تولید شده در دو و سه دهه گذشته را با توجه به تجربه‌ای که نیروها پیدا کرده‌اند به کابرد نزدیک‌تر کنیم البته برخی از این پروژه‌ها به کاربرد رسیده‌اند و امیداور هستیم که بعد از انجام کارآزمایی بالینی بتوانیم خیلی از خدمات را برای بیماری‌های صعب‌العلاج به شکل روتین انجام دهیم و روش درمان بسیاری از بیماری‌های صعب‌العلاج به بار بنشیند.

وی در پایان ابراز امیداوری کرد: با نتیجه دادن کارهای زیادی که تا به حال در قالب شرکت‌های دانش‌بنیان انجام شده هم زمینه بیشتر برای جذب و اشتغال محققین کشور ایجاد شود و هم فضای را ایجاد کنیم تا با انجام کارهای بزرگ نام ایران در میان کشورهای دارای این دانش پیشرفته همیشه بدرخشد.