کشور روشنگران در اروپا چگونه از واقعیت فرار می‎کند؟

مسئولیت فرانسه در قبال یک گذشته سیاه و پر از جنایت

در حالی که امانوئل مکرون و مارین لو‎پن (رهبر جبهه ملی فرانسه) به تلاش خود برای تضمین ریاست جمهوری فرانسه ادامه می‎دهند، وقت آن است که از آنها بپرسید که درباره گذشته مبهم فرانسه چه نظری دارند. اما پاسخ آنها ، روشن و صریح نیست. آنها نمی‌توانند بیش از یک حد معین شده درباره آنچه که دولتمردان فرانسه انجام داده‎اند، حرف بزنند.

کد خبر: ۱۱۷۹۹۸۵

مسئولیت فرانسه در قبال یک گذشته سیاه و پر از جنایت

به گزارش جام‌جم آنلاین ، استعمار فرانسوی‌ها در قرن‌های گذشته و جنگ‎های مربوط به استقلال کشورها و جنایات رخ داده در الجزایر هنوز موضوعات بسیار مهمی در فرانسه مدرن هستند که البته شکل ابهام آمیز خود را حفظ کرده‌اند و انگار کسی هم قرار نیست درباره آنها روشنگری داشته باشد.

مکرون و لوپن دیدگاه‎های مختلف و مخالفی در بسیاری از مسائل داخلی و خارجی دارند. اما بین این دو یک نقطه اشتراک وجود دارد؛ تحریک خشم مردم. آنها سعی می‎کنند با تقلید از تاریخ فرانسه و یادآوری آنچه که در گذشته وجود داشت افکار عمومی را با خود همراه کنند و سعی کنند خود را متفاوت از تاریخ سیاه گذشته نشان بدهند اما آنچه که در فرانسه اتفاق می‎افتد کاملا متفاوت با این موضوع است. به عبارت ساده‎تر مکرون سعی می‌کند بابت آنچه که استعماگری به نام فرانسه در قرن بیستم انجام داده متاسف باشد و از این تاسف برای موجه نشان دادن خود در پاره‎ای اوقات استفاده کند اما واقعیت این است او همانقدر که بابت جنایات کشورش در گذشته متاسف است، همان‎قدر هم تمایلی برای صحبت کردن رسمی از موضع دولت فرانسه ندارد و نمی‌خواهد که دولتش در اینباره پاسخگو باشد.

جنایتکاران استعماگر

استعمار فرانسه در طول تاریخ قربانیان زیادی به جای گذاشته است. واقعیت این است که حجم عمده این استعمارها اکنون تکذیب می‎شود. استعمارگران در تاریخ جهان همواره جنایت‎های متعددی را مرتکب شده‎اند و فرانسه به عنوان یکی از همین جنایتکاران از چنین قاعده‎ای مستثنی نیست. لوپن به عنوان رهبر جبهه ملی فرانسه اکنون تا می‎تواند دیدگاه‎های خودش را از دیدگاه‌های پدرش یعنی ژان ماری لوپن دور می‌کند. پدرش همان کسی است که در جریان جنگ الجزایر به جنایت و شکنجه متهم شد (که البته او انکار کرده است).

هژمونی فرانسه در طول سالیان طولانی جنایت‎های متعددی را رقم زده و شرایط اسف باری در برخی از کشورهای آفریقایی را سبب شده است. از شمال غربی آفریقا گرفته تا تونس و مراکش و البته الجزایر. ژوئن سال 1942 یکی از سیاه‎ترین و بدترین مقاطع زمانی برای فرانسه به شمار می‌رود، زمانی که بدترین جنایت از سوی این دولت رقم خورد. 13 هزار یهودی از سوی مقامات دولت استعمارگر فرانسه به اتاق‌های گاز فرستاده شدند.

فوریه امسال مکرون سفر دو روزه‌ای به الجزایر داشت و به طور رسمی اعلام کرد که فرانسه باید به طور رسمی از اعمال جنایتکارانه خود در الجزایر عذرخواهی کند. مکرون تاکید کرده بود که جنایات فرانسه اقداماتی علیه بشریت بوده است. اما این اولین و آخرین باری بود که مکرون صریحا اظهار‌نظر کرد. پس از آن او هرگز حرفی از این نزد که دولت فرانسه باید بابت این جنایات در دادگاه‌های بین المللی پاسخگو باشد. برای جنایات این کشور اروپایی می‌توان مثال‌های متعددی آورد، همانند جنگ استقلال الجزایر. در طول این جنگ که از سال 1962 تا 1954 میلادی طول کشید جنایات فراوان، از جمله اعمال شکنجه‎های مرگبار از سوی سربازان و فرماندهان فرانسوی رخ داد. در جریان این جنگ حدود 300 هزار الجزایری جان خود را از دست دادند و شماری نیز ناپدید شدند..

گذشته سیاه فرانسه که بند‌بند آن مملو از جنایات متعدد است هنوز مورد بحث‌های مختلف قرار می‎گیرد و از نقطه نظرات مختلف بررسی می‎شود. افکار عمومی فرانسه در رابطه با جنایات دولت‌های گذشته اشتراک دارند و آن را محکوم می‌کنند.

فرانسوا اولاند رئیس جمهور سابق فرانسه نیز همانند مکرون حرکتی برای تقبیح جنایات رخ داده در الجزایر انجام داد اما واقعیت این است که این جنایات وسیع‎تر و تکان دهنده‎تر از آن بوده که با چند اظهار نظر و با چند اقدام مبتنی بر تکریم قربانیان فراموش شود. جزئیات تاریخ جنایات استعمارگری به نام فرانسه بسیار شرم آور است و در سایه مسائل مختلفی همانند نازی‌ها گم شد.

فرد به جای دولت

نکته بسیار مهم درباره این جنایات این است که شاید در طول سالیان گذشته افراد متعددی برای جنایات رخ داده در کشورهای آفریقایی به خصوص الجزایر مورد محاکمه قرار گرفته باشند اما واقعیت این است که خودِ دولت فرانسه هرگز با عتاب و محاکمه روبرو نبوده است. واقعیت این است که فرانسه از روبرو شدن با جنایات گذشته خود ترس و وحشت دارد و شاید همین ترس و وحشت است که باعث شده نه دولت که افراد مورد محاکمه قرار بگیرند.

اولین برخورد رسمی فرانسه با جنایات علیه بشریت در سال ۱۹۴۵ با دادگاه نورنبرگ در آلمان صورت گرفت. به عنوان یک فاتح متحد، فرانسه در سمت راست تاریخ قرار داشت و کمک کرد تا مطمئن شود که نازی‌ها مسئول هولوکاست در خاک فرانسه هستند. محاکمه کلاوس باربی، پل توویر و موریس پاپون، رویکرد تاریخی فرانسه را به این مساله روشن ساخت.

از سوی دیگر، فرانسه از مصونیت قانونی برخوردار شد و مسئولیت‌های جنایت متوجه این دولت نشد. دولت این کشور اروپایی بارها از هر گونه مسئولیتی در جنگ جهانی دوم مبرا شده ‌است و هر بار از بار مسئولیت فرار کرده است.

جنایات رخ داده در کشورهای آفریقایی به خصوص الجزایر چیزی بوده است که در سال‎های اخیر بارها مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است و هر بار نتایج مشترکی به دنبال داشته است؛ فرار دولت از مسئولیت و جلو انداختن اشخاص مرتبط و عاملان فردی این جنایات. «مسئولیت جمعی» یک ملت همواره موضوع ناراحت کننده‎ای برای مردمان یک کشور است چرا که هر شهروندی را با اتهام قتل و جنایت علیه دیگر کشورها روبرو می‎کند. تا زمانی که فرانسه به طور رسمی خود را عامل جنایات معرفی نکند این احساس گناه رفع نمی‎شود. اما فرانسه می‌تواند با گذشته خود روبرو شود؟

با این حال فرانسه محل تولد روشنگری است. اگر فرانسه به دنبال تحقیق آزاد و عقلانیت در رابطه با ماوقع جدید باشد وقت آن رسیده است که این کشور به سپیده دم یک دوران جدید نگاه کند و این یکی از مسئولیت‌های تاریخی است که مکرون در بلوای اعتراض جلیقه زردها باید به آن توجه کند.