بهعنوان دانشجوی دانشکده افسری جز اولین گروههایی بودیم که برای عملیات آزادسازی سوسنگرد بهفرمان امام خمینی(ره) عازم منطقه شدیم.
وقتی برای گرفتن لیسانس وارد دانشکده افسری شدم ستوان دوم بودم. این را هم بگویم که یک روز مانده بود که به درجه ستوان یکمی نائل شوم که جنگ تحمیلی آغاز شد.
این مقدمهای کوتاه برای مصاحبه است که «سرهنگ جانباز ، خسرو جهانی» در گفتوگو با جام جم آنلاین از خود ارائه میدهد، رزمندهای که در عملیات آزادسازی سوسنگرد حضور مستقیم داشت. متن کامل این گفتوگو را در متن زیر میخوانیم.
جناب سرهنگ ابتدای امر بفرمائید در حال حاضر چه مسئولیتی در ارتش جمهوری اسلامی ایران به عهدهدارید؟
هماکنون بازنشسته هستم. در حال حاضر بهعنوان مسئول راهیان نور در موزه تاریخنگاری قرارگاه پدافند هوایی حضرت خاتمالانبیای ارتش جمهوری اسلامی ایران انجاموظیفه میکنم.
در عملیات تاریخی آزادسازی سوسنگرد چطور به منطقه اعزام شدید؟
ما در حوالی سوسنگرد و نزدیک پادگان "حمید" به نیروهای مردمی و کمیته دفاعی منطقه آموزش نظامی، دفاع رزمی و شخصی و آموزش سنگربندی در مقابل دشمن میدادیم. که خبر اشغال سوسنگرد به دست نیروهای بعثی عراق به ما واصل شد.
اولین واکنشها به اقدام بعثیها چه بود؟
سه روز بعد رزمندگان و نیروهای دلاور مسلح اعم از ارتش- سپاه – ژاندارمری- و... با حمایت و پشتیبانی نیروهای لشکر 92 زرهی ارتش سوسنگرد را آزاد کردند. عناصر ضدانقلاب و خائنی از جبهه تجزیهطلب «تحریر» بودند که در خرمشهر عربزبانهای عزیز ما را که در مناطق فارسیزبان زندگی میکردند تحتفشار قراردادند تا دشمنی خودشان را با دولت جمهوری اسلامی ایران اعلام کنند.
پس درواقع این عناصر در سقوط سوسنگرد نقش داشتند؟
بله، اینها در جریان اشغال سوسنگرد به دست عراق نقش خائنانهای داشتند و حتی طی اشغال هم عراق را پشتیبانی اطلاعاتی ورزمی میکردند که البته بعداً توسط نیروهای خودی دستگیر و بعدها به سزای اعمال ننگین خود رسیدند.
در بیست و چهارم آبان ماه 1359 نیز یگانهای عراقی سوسنگرد را از سه طرف محاصره کردند و روز بعد یعنی بیست و پنجم آبان وارد شهر شدند. همانطور که عرض شد یگانهای تابعهای از نیروهای سپاه، ارتش، ژاندارمری و مردم بومی و عشایر محلی، نیروهای پاسدار و ستاد جنگهای نامنظم که داوطلبانه در سوسنگرد باقیمانده بودند تا با مقاومت خود شهر را از خطر سقوط نجات دهند.
به اعتقاد شما بهعنوان رزمنده حاضر در میدان نبرد، اولاً فرایند آزادسازی شهر چگونه شکل گرفت و در ثانی این عملیات از چه ابعادی به لحاظ نظامی، سیاسی و برد استراتژیک دارای اهمیت است؟
نکات مهمی درباره این رویداد تاریخی وجود دارد. نخست اینکه عملیات آزادسازی سوسنگرد فقط یک عملیات آزادسازی نبود بلکه بهمنزله صیانت از انقلاب و دستاوردهای آن بود. نکته مهم دیگر که بسیار شایانذکر است توجه به نقش امام خمینی (ره) و صدور پیام تاریخی ایشان در بیست و پنجم آبان ماه 1359 بود که فرمودند سوسنگرد تا فردا باید آزاد شود. یعنی ایشان به کوچکترین تحولات جبههها هم اشراف داشتند و هیچ کوتاهی را برنمیتابیدند.
موضوع بسیار مهم دیگر مربوط به نقش تأثیرگذار حضرت آیتالله خامنهای است که در آن زمان حضرت آقا بهعنوان نماینده امام خمینی (ره) در منطقه حضور فعال میدانی داشتند.
مقام معظم رهبری در آن زمان باوجود مخالفتهای شدید بنیصدر در رابطه با در اختیار گذاشتن نیروهای نظامی ایستادگی کردند و شدیداً مقابل این مخالفت ایستادند. درنهایت معظم له با نامهنگاریها به حضرت امام و در جریان قرار عدم همکاریها در جبهه از سوی بنیصدر، با پیگیرهای مجدانه امکان حضور نیروهای ارتش و ادوات موردنیاز نظامی را در این عملیات فراهم کردند.
بهطور کل موضع حضرت آقا در خصوص بنیصدر چه بود؟
مقام معظم رهبری درباره آن روزهای عملیات آزادسازی سوسنگرد فرمودند که چند بار با بنیصدر هماهنگ کردند و از ایشان قول مساعد گرفتند که برای عملیات لشکر 92 زرهی اهواز را در اختیار بگیرند، اما بنیصدر به دلیل سیاستهای خاصی که دنبال میکرد به خواستههای مقام معظم رهبری که انسجام ارتش و سپاه در جنگ بود عمل نکردند و فقط قول میدادند. دسته آخر پیام فرستادند که این لشکر در خودِ اهواز موردنیاز است!!
مقام معظم رهبری مبادرت به نوشتن دو نسخه نامه کردند و یکی به فرماندهی تیپ زرهی یعنی مرحوم سرتیپ «غلامرضا قاسمی» که ایشان افسری بود که پس از رؤیت نامه حضرت آقا لغو دستور بنیصدر را صادر کردند و تیپ را در اختیار نماینده حضرت امام یعنی مقام معظم رهبری قراردادند.
رهبری نامه دوم را به چه مسئولی نوشتند؟
دومین نامه را به تیمسار شهید فلاحی با این مضمون که«تیمسار امام فرمودهاند شما مباشر هستید و باید در این عملیات شرکت کنید و سازوکار عملیاتی کردن تیپ زرهی را فراهم آورید»
بههرحال با لغوی که قاسمی انجام داد، آن تیپ صبح زود به سوسنگرد اعزام شد و متبحرانه بهصف دشمن حمله و درنهایت شهر را نجات دادند.
تأثیر تاریخی عملیات آزادسازی سوسنگرد و پیامی که این عملیات برای امروز دارد چیست؟
یکی از نکات بسیار مهم عملیات آزادسازی و پیامی که برای امروز داشت ولایت مداری کارکنان نیروهای مسلح، ارتش، سپاه، جهاد، نیروهای مردمی، بومی و نیروهای انتظامی بود. همه اینها باید ولایتمدار و علاقهمند به کشور باشند و این امر مهم حتماً یک سلاح قوی و مستحکم میخواهد. آن سلاح برنده و تیز در مقابل دشمن همانا وحدت است.
موضوعی که بارها حضرت امام در طول حیات نسبت بدان توصیه میکردند و امروز هم رهبری انقلاب دائماً مردم و مسئولین را بهویژه در برابر انواع دشمنان و تهدیدهای موجود به وحدت رویه سفارش میفرمایند.
صحبت پایانی دارید بفرمایید؟
ما امروز همچنان مقابل دشمن قرار داریم. جنگ ما تمام نشده است بلکه شیوه و روش جنگ تغییر کرده است. آن چیزی که ما را همانند عملیات آزادسازی سوسنگرد به پیروزی میرساند اتحاد ، انسجام و یکپارچگی در مقابل دشمن ، فریاد زدن به روی دشمن ، پشت مقام معظم رهبری ایستادن و اجرای اوامر ایشان در حوزه جنگ نرم و جنگ اقتصادی است. مطمئن باشید اگر همه باهم باشیم ملت ایران پیروز میشود.
محمدرضا شجاعیان/ جام جم آنلاین
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد