نگاه

هنر مقاومت از عاشورا تا مبارزه با داعش

عنوان مقاومت مضامین مختلف و متنوعی را در برمی گیرد، به شکل مرسوم تصور بر این است که مقاومت به معنای پایداری و ایستادگی مقابل ظلم و کسانی است که ستم می‌کنند. گاهی این عنوان فضای دولتی پیدا می‌کند، رژیم‌هایی مثل آمریکا، آل سعود و... که به خودشان اجازه ورود به امور هر کشوری را می‌دهند و از سوی دیگر مناطقی را اشغال کرده و دراختیار اسرائیل قرار می‌دهند. همه این موارد حساب شده و با برنامه‌ریزی‌هایی اتفاق می‌افتند و بخشی از بحث مقاومت را به خود اختصاص داده‌اند.

کد خبر: ۱۱۵۸۱۱۱

در سوی دیگر گاهی تشکل‌هایی مثل داعش شکل می‌گیرد که در این باره هم مقاومت به گونه دیگری وجود دارد و برای همه آنها هنر با زبان خودش که زبان بین‌المللی محسوب می‌شود، حرف‌هایی که باید را انتقال می‌دهد. گاهی نیز مقاومت در برابر ظلمی شکل می‌گیرد که دولتی و گروهی نیست، مثل عناوینی که در پنجمین دوره از جشنواره هنر مقاومت هم وجود دارد. در این بخش بحثی مثل اشرافی‌گری و کسانی که خودشان را بالاتر از همه می‌دانند مطرح است یا موارد دیگری که فساد اقتصادی نفسگیری را برای مردم ایجاد کرده و آنها را تحت فشار گذاشته‌اند. این موضوع و رسیدگی به آن جزو مطالبات جدی مردم است که به عقیده ما با هنر می‌شود تا حدی به آن به صورت موثر پرداخت.

تمام این موارد نشان می‌دهد بحث مقاومت موضوع گسترده‌ای است که ابعاد مختلفی دارد و در این میان هنر مقاومت در سراسر دنیا در تلاش است تا این وجوه را انعکاس دهد. یکی از نکات جالب در این باره این است که بحث هنر مقاومت به خصوص درباره رژیم صهیونیستی این روزها خیلی همه گیر شده است، یعنی از خاور دور تا آمریکای لاتین و اروپا گروه‌ها و افراد زیادی در قالب‌های گوناگون فعالیت می‌کنند و گاه در کنار هنر، تظاهرات و رویدادهایی را راه می‌اندازند که این رژیم غاصب را زیر سوال می‌برد. امروز دنیا به فضایی تبدیل شده که با وجود سکوت برخی رسانه‌ها و مراکزی مثل سازمان ملل در برابر خیلی از فجایع، مردم و به ویژه فرهیختگان در جریان اتفاقاتی که رخ می‌دهد قرار می‌گیرند، موضوعی که محل جغرافیایی خاصی ندارد و در همه دنیا هنرمندان و افراد آزاده‌ای هستند که در برابر چنین ظلم‌هایی سکوت نمی‌کنند.

در واقع هنرمقاومت از قرن‌ها پیش با شکل‌گیری چنین ظلم‌هایی در جهان پدید آمد و در کشور ما هم از پیش از جنگ و انقلاب و می‌توان گفت در شرایطی که ظلم رژیم پهلوی مشخص شد، وجود داشته، زمانی که خیلی از مردم در حاشیه شهرها و در روستاها بدون آب و برق و با کمترین امکانات زندگی می‌کردند. در همان زمان با ورود امام و شروع حرف‌های ایشان، نمایشگاه‌هایی در این باره از آثار کسانی مثل حبیب‌ا... صادقی، کاظم چلیپا و حسین خسروجردی در حسینیه ارشاد برگزار شد. در ادامه این هنر به صورت پررنگ‌تری خود را نشان داد و امروز با قدرت هر چه بیشتر ادامه دارد.

با تمام اینها در بحث هنر مقاومت نباید اندیشه‌ها و شخصیت‌ها را نادیده گرفت، به عنوان مثال امام خمینی بحث روز قدس را مطرح کرد و تا امروز در کشورهای مختلف مردم همچنان به آن پایبند هستند و ریشه‌های فکری دیگری که به طور مستقیم بر شکل‌گیری و ادامه این هنر تأثیر داشتند، اتفاقاتی که بنیاد آن از گذشته‌ها مثل واقعه عاشورا یا قضیه شعب ابوطالب در زمان پیامبر وجود داشته و امروز به صورت دیگری در آثار این حوزه تجلی پیدا می‌کند.