تامین مواد اولیه اصلی‌ترین معضل تولید کنندگان است/ سیاست‌های ارزی برخی از خطوط تولید را تعطیل کرده است

به گزارش جام جم آنلاین، جمشید فروزش در پاسخ به سئوال‌های خبرنگارجام جم آنلاین اینگونه اظهار نظر کرد که در ادامه می‌خوانیم.

• سهم تولیدکنندگان داخلی از بازار 2:5 میلیارد دلاری آرایشی و بهداشتی ایران چقدر است؟
قبل از پاسخ به این سئوال باید درنظر داشته باشید که بازارها در بخش آرایشی – بهداشتی و شوینده‌ها کاملا از یکدیگر مجزا است، با توجه به بررسی‌هایی که انجام داده‌ایم اکنون در بخش آرایشی- بهداشتی 30 درصد از بازار در اختیار تولیدکنندگان داخلی است و 70 درصد در اختیار برندهای وارداتی است. نکته قابل توجه اینجاست که متاسفانه در بخش وارداتی‌ها تنها 10 الی 15 درصد واردات قانونی داریم و باقی به صورت قاچاق انجام شده است. این درحالی است که در بخش شوینده‌ها سهم تولیدکنندگان داخلی بسیار بالاتر است و میزان واردات اندک است.
• در این صنعت چند نفر مشغول به کار هستند؟
50 هزار نفر در صنایع مختلف این صنف مشغول هستند که در صورت افزایش سهم بازار تولیدات داخلی در بخش‌های آرایشی بهداشتی قطعا حجم بسیار بالاتری اشتغالزایی خواهیم داشت.
• آیا توانمندی تولیدی در بخش آرایشی بهداشتی امکان پاسخگویی به نیاز بازار داخلی را دارد؟
ببینید اجازه دهید بگویم، این صنعت اصولا به فناوری‌ یا دانش پیچیده‌ای نیاز ندارد، از این رو می‌توان گفت در بخش آرایشی و بهداشتی حتی تا بیشتر از نیاز بازار داخلی امکان تولید داریم و می‌توانیم مازاد تولیدات را هم به دیگر نقاط دهکده جهانی صادر کنیم.
• به صادرات اشاره کردید در این صنعت آیا صادراتی هم ثبت شده است؟
بله؛ هم اکنون به کشورهای لبنان، افغانستان، عراق، جمهوری آذربایجان و حتی به کشور آلمان صادرات داریم.
• میزان وابستگی ارزی این صنعت در محاسبات شما چقدر است؟
وابستگی ارزی صنعت یکسان نیست و در بخش‌های مختلف یعنی محصولات مختلف کاملا متفاوت است. به این ترتیب که در بخش اقلام آرایشی وابستگی ارزی بیش از 90 درصد است، در بخش اقلام بهداشتی مثل خمیردندان و شامپو وابستگی ارزی بالای 75 درصد برآورد شده است. در بخش صابون وابستگی ارزی 85 درصد است و در زمینه پودر شوینده (دستی و ماشینی) این میزان وابستگی به‌ ارز 30 درصد تعیین شده است.
• صحبت از وابستگی ارزی صنعت شد. آیا برآوردی انجام شده که سالانه این صنعت چه میزان ارز نیاز دارد؟
با توجه به اهمیت این موضوع اخیرا برآوردهایی انجام شده است که ارقام درحال نهایی شدن هستند تا بتوانیم براساس آن با وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی وارد مذاکره بشویم و برای محاسبات بعدی از این رقم استفاده کنیم. اما درحال حاضر هنوز رقم دقیقی نداریم.
• آیا واردات مواد اولیه مورد نیاز شما براساس ارز نرخ دولتی انجام می‌شود یا خیر؟
براساس قانون فقط مواد اولیه پودر شوینده و صابون مشمول ارز دولتی می‌شود و باقی مواد اولیه مورد نیاز حتی لوازم بسته بندی که بخش بسیار مهمی از فرایند تولید است باید با ارزی غیر از ارز دولتی تامین اعتبار شود.
• در شرایط فعلی که تنها بازار ثانویه راهکار تامین ارز مورد نیاز شماست، بنابراین قطعا درگیری مشکلاتی هستید؟
به نکته خوبی اشاره کردید، با توجه به اینکه امروز خرید و فروش ارز در بازار آزاد قاچاق اعلام شده تنها راه دستیابی تولید کنندگان به منابع ارزی مورد نیازشان بازار ثانویه است که براساس گفته‌های مسئولان چند روز آینده فعال خواهد شد. درحالی که نباید فراموش کنید اگر این بلاتکلیفی به زودی برطرف نشود بسیاری از خطوط تولید با چالش تامین مواد اولیه روبرو خواهند شد.
• افزایش نرخ ارز در قیمت تمام شده محصولات شما چه تاثیری داشته است؟
با توجه به اینکه امکان تامین ارز از بازار آزاد نیست، نوسان‌های ارزی بازار آزاد تاثیری در روند تولید ندارد، اما همانطور که قبلا اشاره کردم هرگونه تغییر در قیمت ارز تامین شده کارخانه‌ها از شیوه‌های دیگر غیر از بانک مرکزی – نرخ دولتی – براساس میزان وابستگی محصول قیمت تمام شده محصول را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
• در این زمینه توضیح بیشتر بدهید.
هر قیمتی برای ارز در بازار ثانویه تعیین شود به میزان مابه‌التفاوت آن با نرخ ارز بانک مرکزی در قیمت تمام شده تاثیرگذار است. به عنوان مثال اگر محصولی مثل خمیردندان را با ارزبری حدود 80 درصدی درنظر داشته باشیم. اگر قیمت بازار ثانویه مثلا 8500 تومان – کاملا رقم فرضی است- تعیین شود به این معنی است که مابه‌التفاوتی معادل 4100 تومان با نرخ بانک مرکزی به خود دیده حالا این مابه‌التفاوت را اگر در میزان وابستگی ارزی این محصول ضرب کنیم رقمی معادل 3280 تومان در هر کیلو گرم خمیردندان افزایش قیمت خواهیم داشت.
• با توجه به احتمال افزایش قیمت‌ها در آینده نزدیک آیا بازار کشش این افزایش را دارد؟
پاسخ شما خیر است؛ اما نکته اینجاست که کالاهای بهداشتی دقیقا با سلامت جامعه سروکار دارند و درصورت کاهش سهم خرید آنها در سبد خانواده به دلیل مشکلات اقتصادی بدون تردید هزینه دارو و درمان به زودی افزایش قابل توجهی خواهد داشت که باید از همین امروز مانع این اتفاق بشویم.
• به کاهش تقاضا اشاره کردید، در شرایط فعلی آیا خطوط تولید تعطیل شده هم داریم؟
تا این لحظه‌که با شما مصاحبه می‌کنیم تعداد محدودی از خطوط تولیدی برخی از محصولات به دلیل افزایش بی‌رویه قیمت مواد اولیه بخصوص بسته‌بندی در بازار آزاد متاسفانه متوقف شده‌اند و اگر روند فعلی بازار ادامه پیدا کند طی ماه‌های آتی شاهد تعطیلی بیشتر خطوط تولیدی خواهیم بود.
• نابسامانی در سامانه‌های ثبت سفارش در این زمینه علاوه بر سیاست‌های ارزی نیز تاثیرگذار است؟
بله؛ بسیاری از مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌ها سه ماه گذشته ثبت سفارش شده بود. ولی براساس همین سیاست‌ها دوباره ابطال شد و مدارک و درخواست‌ها در وزارت صنعت، معدن و تجارت مورد بازنگری قرار گرفت و برخی تصویب و برخی هم پس از تعدیل تصویب شد. اما هنوز دستور تخصیص منابع ارزی صادر نشده و همانطور که قبلا نیز اشاره کردم اگر روند فعلی ادامه دار باشد خطوط تولید به دلیل نبود مواد اولیه تعطیل می‌شوند.
• برخی صنایع گلایه دارند صنایع بالادستی مثل فولاد و پتروشیمی‌ها مواد اولیه کافی در اختیار آنها قرار نمی‌دهند آیا صنعت مواد بهداشتی و شوینده نیز با چنین شرایطی روبرو است؟
متاسفانه علی‌رغم تاکید مقام معظم رهبری نسبت به حمایت از تولیدات ایرانی این معضل گریبان بسیاری از صنایع را گرفته است. همانطور که می‌دانید مواد شیمیایی و پلیمری بخش عمده‌ای از نیاز صنعت شوینده و بهداشتی است، درحالی که پتروشیمی‌ها مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان واقعی داخلی را به هر دلیل تامین نمی‌کنند.
• براساس قانون این مواد باید از طریق بورس کالا در اختیار شما قرار گیرد؛ پس چطور عنوان می‌کنید مواد اولیه تامین نمی‌شود؟
بله قرار است از طریق بورس کالا مواد اولیه تهیه کنیم. اما پتروشیمی‌ها بخش عمده‌ای از تولیدات خودشان را که اتفاقا جزو مواد اولیه مورد نیاز تولید کنندگان داخلی است را صادر می‌کنند و آن بخش کوچکی هم که در بورس عرضه می‌شود ، متاسفانه در اختیار دلال‌ها و بازارسیاه قرار می‌گیرد و تولیدکنندگان برای زنده نگهداشتن جریان تولید مجبور هستند در بازار آزاد با سه یا 4 برابر قیمت واقعی تامین کنند.
• راهی برای مدیریت این شرایط نیست؟
بارها اعلام کردیم که می‌توان سیستم بهین‌یاب را مورد راستی آزمایی قرار دهند تا مشکل مشخص شود یا اینکه براساس اسناد و مدارک تایید شده مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان واقعی را در اختیار انجمن‌ها، اتحادیه یا صنوف قرار دهند تا اعضا بتوانند نیازشان را با قیمت مصوب تهیه کنند و زمینه بازار سیاه از بین بروند اما به هر دلیل تاکنون چنین اتفاقی نیافتاده است. لازم به یادآوری است که قبلا نیز تجربه چنین سیاستی را داشتیم و دستاوردهای بسیار خوبی هم ثبت شده است.
عماد عزتی / جام جم آنلاین