بی‌نیاز از ناز طبیبان خارجی

یکی از عمده دلایل بی‌نیازی ایران برای به خدمت گرفتن پزشکان خارجی، افزایش تولید علم در حوزه پزشکی و نهضت تربیت پزشک بومی در چند دهه اخیر است. بر اساس آمارهای رسمی، دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی حدود 4درصد کل دانشجویان کشور را تشکیل می‌دهند، اما بیش از30 درصد تولید علم کشور در دانشگاه‌های علوم پزشکی انجام می‌شود.

حسن هاشمی، وزیر بهداشت و درمان نیز این اتفاق خوب را تائید می‌کند و می‌گوید: به‌هیچ‌وجه به اعزام بیماران به خارج از کشور نیاز نداریم و این موضوع نشان دهنده موفقیت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است.

آن‌طور که او می‌گوید، تلاش‌های فراوانی در زمینه آموزش پزشکی در کشور انجام شده است. البته هنوز به میراث کهن خود در این زمینه دست نیافته‌ایم، اما با تلاش مضاعف توانسته‌ایم امروزه دانشگاه‌های ماموریت محور را به منظور افزایش رفاه در کشور همراه با عزت داشته باشیم و به سمتی حرکت کنیم که نیروی انسانی متخصص برای کسب این هدف تربیت شود.

محمد آقاجانی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز میزان اعزام بیمار برای درمان به خارج از کشور را صفر می‌داند و می‌گوید: پیشرفت‌های علمی پزشکی در ایران در سال‌های اخیر بسیار چشمگیر است و امروزه ایران در ارائه خدمات درمانی، یکی از کشورهای پیشرفته دنیاست. همه اقدامات پیشرفته تخصصی و فوق‌تخصصی پزشکی در کشور انجام می‌شود. البته همچنان از نظر زیرساخت‌های فیزیکی و تخت‌های بیمارستانی نسبت به رشد و توسعه علوم پزشکی در ایران عقب مانده‌ایم.

مسئولان و کارشناسان زیادی این اتفاق را تائید می‌کنند. ایرج فاضل، رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی نیز درباره وضعیت اعزام بیمار به خارج از کشور تاکید می‌کند: به‌هیچ عنوان در هیچ رشته‌ای نیاز به اعزام بیمار به خارج از کشور نداریم، اما اگر خود بیمار برای درمان، تمایل به رفتن به خارج را داشته باشد مختار است، ولی ما تمام درمان‌های پیشرفته پزشکی و جراحی را در کشور داریم و امروز هیچ عمل جراحی نیست که برای انجام آن نیازمند به علم پزشکی سایر کشورها باشیم.

قریب به اتفاق مسئولان حوزه بهداشت و درمان کشور بر خودکفایی کشور در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به بیماران ایرانی تاکید دارند. البته این دستاورد مهم، یکشبه به دست نیامده و محصول چند دهه آموزش و تربیت پزشکانی است که هم اکنون در گوشه‌ و کنار کشور مشغول ارائه خدمت هستند.

عمل‌های پیوند عضو سندی بر خودکفایی ایران

تحصیل 200 هزار دانشجو در 60 دانشگاه علوم پزشکی کشور و فعالیت حدود 78 هزار پزشک عمومی، 36 هزار پزشک متخصص، 50 هزار ماما، 140 هزار پرستار، حدود 19هزار داروساز و حدود 26 هزار دندانپزشک موجب شده است نیازهای درمانی ایران از سوی این نیروهای بومی حل شود.

حتی گفته می‌شود، حدود 40 هزار پزشک عمومی هم داریم که کلا طبابت را رها کرده‌اند و به مشاغل دیگری روی آورده‌اند. گرچه این آمار خیلی قابل افتخار نیست، اما همین آمار نشان می‌دهد با وجود حذف
40 هزار پزشک از پیکره نظام سلامت، همچنان در حوزه نیروهای انسانی فعال در حوزه سلامت، خودکفایی خود را حفظ کرده‌ایم.

احمد حمزه، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفت‌وگو با جام‌جم، به گوشه‌ای از دستاوردهای پزشکی ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: خوشبختانه با وجود پیشرفت‌های پزشکی که در ایران حاصل شده است، نیازی به اعزام بیماران به خارج از کشور نداریم و در داخل کشور می‌توانیم نیازهای درمانی بیماران را پاسخگو باشیم؛ مثلا هم اکنون در کشور ما عمل‌های پیوند عضو زیادی انجام می‌شود که وجود همین عمل‌های پیچیده بخوبی از توان بالای کشور در حوزه سلامت روایت دارد.

به گفته حمزه، هم اکنون بیش از 95درصد داروهای مصرفی کشور هم در داخل تولید می‌شود و از این منظر نیز به دستاوردهای چشمگیری رسیده‌ایم.

البته این نماینده مجلس تاکید دارد: درست است نیازی به اعزام بیماران به خارج از کشور نداریم، اما امیدواریم روزی برسد که میزان اعزام بیماران از شهرهای محروم کشور به شهرهای برخوردار نیز کمتر شود؛ یعنی شرایطی پیش بیاید که امکانات بهداشتی و درمانی و همچنین نیروی انسانی کافی در مناطق محروم، توسعه یابد تا نیاز کمتری به اعزام بیماران به کلانشهرها داشته باشیم.

درمان در داخل به شرط ارتقای کیفیت

افزایش صادرات تجهیزات پزشکی و داروها به خارج از کشور و همچنین فراهم بودن انواع این تجهیزات در بیمارستان‌های داخلی نیز دلیل دیگری است که موجب شده نیازی به اعزام بیماران به خارج از کشور نداشته باشیم، زیرا باید در نظر داشت اگر بهترین پزشکان هم در کشور فعالیت کنند، اما دارو و تجهیزات پزشکی مدرن در اختیار آنها نباشد، کمک پزشکی نمی‌تواند دردی از بیماران دوا کند و در چنین شرایطی، اعزام بیماران به خارج از کشور، توجیه منطقی خواهد داشت.

پیشرفت‌های کشور در حوزه پزشکی هسته‌ای و تولید رادیوداروها نیز سبب شده است که کشور ما در حوزه درمان بیماری‌های صعب‌العلاج هم حرفی برای گفتن داشته باشد و خدمات شیمی درمانی و پرتو درمانی را در سطحی گسترده به بیماران مبتلا به سرطان ارائه کند.

وزیر بهداشت هم در خصوص پیشرفت‌های نظام سلامت در چند دهه اخیر تاکید دارد: در گذشته در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان و لرستان حتی یک پزشک ایرانی هم نداشتیم، اما اکنون محققان برتری در سطح منطقه حائز رتبه شدند، همچنین تمام روستاها و مراکز بهداشتی نیز پزشک ایرانی دارند.

با اجرای طرح تحول سلامت از 15 اردیبهشت 93 تاکنون، میزان دسترسی ساکنان مناطق کم برخوردار به پزشک و تجهیزات پزشکی نیزافزایش یافته که درواقع، اجرای این طرح کلان در بی‌نیازی کشور برای اعزام بیمار به خارج از کشور، کم‌تاثیر نبوده است.

محمدحسین قربانی، نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز در گفت‌وگو با جام‌جم، دستاوردهای ایران در حوزه پزشکی را بسیار افتخارآفرین می‌داند، اما تاکید دارد: خوشبختانه نیازی به اعزام بیمار به خارج از کشور نداریم،اما در عین حال نیاز داریم مشکلاتی نظیر کمبود تخت‌های بیمارستانی و فرسودگی بیمارستان‌ها را رفع کنیم تا خدمات شایسته‌تری به بیماران ارائه بدهیم. مثلا بسیاری از بیمارستان‌های کشور، بالای 50 سال قدمت دارند که باید فکری برای مقام سازی یا نوسازی آنها کرد.

به گفته قربانی، ارتقای همکاری بین دولت با بخش خصوصی و خیران سلامت می‌تواند کیفیت ارائه خدمات درمانی به بیماران را ارتقا ببخشد و چهره مراکز درمانی را دگرگون کند؛ طوری که بیمار در داخل کشور از سطح کمی و کیفی ارائه خدمات درمانی رضایت داشته باشد و با رغبت و اختیار، درمان در داخل را بر درمان خارج از کشور ترجیح دهد.

با توجه به این که گفته می‌شود از بین 135 هزار تخت بیمارستانی کشور، حدود نیمی از این تخت‌های بیمارستانی فرسوده به حساب می‌آیند و در عین حال با کمبود حدود 105 هزار تخت بیمارستانی در کشور روبه رو هستیم، رفع این مشکلات می‌تواند نه تنها انگیزه مهاجرت ایرانیان به قصد درمان را کاهش دهد، در سطحی دیگر نیز موجب خواهد شد که حتی بیماران خارجی هم برای درمان به ایران بیایند و صنعت گردشگری سلامت رونق بگیرد.

امین جلالوند - جامعه