اولویت‌های امروز طرح تحول سلامت

با اجرای طرح تحول سلامت به عنوان بزرگ‌ترین طرح اجتماعی دولت، پرداختی بیماران در بخش بستری کاهش پیدا کرد. هم‌اکنون هزینه‌های بستری در بیمارستان‌های دولتی به حدود 6 درصد کل هزینه‌ها رسیده، اما در برخی حوزه‌های سلامت، همچنان پرداختی مردم بسیار بالاست.

به طور مثال، همچنان عمده هزینه‌های خدمات ویزیت و خدمات پاراکلینیکی شامل آزمایش‌ها و تصویربرداری‌های پزشکی بر دوش بیماران است. در برخی حوزه‌های درمانی مثل دندانپزشکی هم که بیش از 90 درصد هزینه‌ها را بیماران می‌پردازند؛ بنابراین با وجود اجرای طرح تحول سلامت، همچنان تا رسیدن به اهداف قانون برنامه‌های توسعه، فاصله زیادی داریم.

پیشتر نیز اصغر سلیمی، عضو فراکسیون سلامت مجلس در گفت‌وگو با جام‌جم، تداوم این طرح را به نفع مردم دانست و تاکید کرد: در تحلیل طرح تحول سلامت باید منصف بود. این طرح توانسته پرداختی از جیب بیماران را کاهش دهد.

همچنین در زمینه کاهش زیرمیزی، ماندگاری پزشکان در مناطق محروم، حل بحران کمبود و گرانی دارو و نوسازی و تجهیز مراکز درمانی، گام‌های بزرگی برداشته شده است، اما با وجود این دستاوردها، هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم. در این خصوص، باید بهداشت و پیشگیری در اولویت قرار بگیرد و بودجه‌های این بخش افزایش پیدا کند. همچنین باید در ادامه طرح تحول سلامت، نظام بهداشت بر درمان اولویت یابد و به این بخش، توجه بیشتری شود.

سلیمی تاکید دارد: تجویز منطقی داروها و اجرای برنامه پزشک خانواده از دیگر اولویت‌های نظام سلامت است که باید در ادامه طرح تحول سلامت به آن توجه شود.

ضرورت تخصیص منابع پایدار نظام سلامت

براساس قانون، باید منابع پایدار نظام سلامت تامین شود تا دستاوردهای طرح تحول سلامت، بی‌اثر نشود. منابع پایدار سلامت، یعنی بودجه‌هایی که تحت تاثیر نوسانات بودجه‌ای دولت قرار نگیرد و دائمی باشد. درآمد 10 درصد هدفمندی یارانه ها، یک درصد ارزش افزوده کالاها و مالیات سیگار ازجمله منابع پایدار نظام سلامت است که طبق قانون، این منابع درآمدی باید به نظام سلامت برسد، اما در چند سال اخیر، عمده این منابع پایدار به نظام سلامت تخصیص پیدا نکرده است. جدای از آن، در لایحه بودجه 97 هم بودجه اجرای پزشک خانواده نصف شد تا مشکلات مالی نظام سلامت، عمیق‌تر شود.

با وجود این شرایط، اجرای طرح تحول سلامت در ادامه راه با مشکلات مالی مواجه خواهد شد، اما متولیان اجرای این طرح نیز ضرورت دارد صرفه‌جویی در منابع را در پیش بگیرند.

در صورتی که نظام ارجاع، برنامه پزشک خانواده، ابلاغ راهنماهای بالینی و تشکیل پرونده سلامت، جدی‌تر گرفته می‌شد، قطعا کسری بودجه طرح تحول سلامت به وضعیت فعلی نمی‌رسید و بدهی بیمه‌ها نیز کاهش پیدا می‌کرد.

اگرچه حسن هاشمی، وزیر بهداشت به صرفه‌جویی در منابع طرح تحول سلامت تاکید کرده و از کاهش 20 درصدی هزینه‌های طرح تحول سلامت در ادامه راه اجرای این طرح خبر داده است، اما باید منتظر ماند و دید آیا در مقام عمل، این کاهش هزینه‌ها عملی می‌شود یا خیر.

درست است وزارت بهداشت برای تداوم طرح تحول سلامت باید صرفه‌جویی در منابع را در پیش بگیرد، اما مجلس و دولت هم باید تلاش کنند منابع پایدار نظام سلامت که در قانون به آن اشاره شده، واقعا به نظام سلامت تخصیص پیدا کند، نه این که منابع فقط روی کاغذ به بهداشت و درمان مردم اختصاص پیدا کند.

مسعود گودرزی، عضو کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌ خارجی مجلس هم در همین خصوص تاکید دارد: براساس اسناد و اهداف چشم‌انداز توسعه، وزارت بهداشت باید در حوزه سلامت در منطقه جایگاه نخست را کسب کند و خدمات مورد نیاز مردم را در اختیارشان قرار دهد، اما نکته مهم این است وزارت بهداشت برای رسیدن به این اهداف نیازمند حمایت های مالی دولت و مجلس است.

این نماینده مجلس به دو مسیر که در مجلس شورای اسلامی به منظور حمایت‌های مالی از نظام سلامت در نظر گرفته شده است، اشاره می‌کند و می‌گوید: متولی نظام سلامت تاکنون نتوانسته است نیازمندهای مالی خود را از دو مسیر 10 درصد هدفمندی یارانه‌ها و یک درصد ارزش افزوده تامین کند، به همین دلیل قطعا دولت باید به این مهم توجه کند و بودجه لازم را در اختیار نظام سلامت قرار دهد تا با در اختیار داشتن منابع پایدار بتوان برنامه‌های حوزه سلامت را به خوبی اجرا کرد.

شکی نیست در صورت تخصیص پیدا نکردن منابع پایدار نظام سلامت، قطعا بزرگ‌ترین قربانی این قانون‌شکنی، بیمارانی خواهند بود که توان مالی برای پرداخت هزینه‌های هنگفت درمانی را نخواهند داشت.