تفریحات نوظهور گردشگری و تاثیرآن برمحیط زیست مازندران

این روزها تفریحات در مازندران دیگر جای خود را به تفریحات مدرن و به قولی ماجراجویانه همچون «آفرود» داده است که بدون تعیین خط مشی و چهارچوبی در محیط‌های بکر جنگلی استان اجرا می‌شود .

با باز شدن پای ماشین و موتور با لاستیک‌های سنگین و بزرگ به مناطق جنگلی مازندران برای تجربه لحظاتی لذتبخش برای گردشگران و مسافران بدون اینکه چهارچوب مشخصی داشته باشد به قیمت اثرات نامطلوب فرسایش و کوبیدگی شدید خاک و افزایش ریسک سیل‎خیزی ، رشد نیافتن گیاه به‎دلیل کوبیدگی خاک ، ایجاد آلودگی هوا و آلودگی شدید صوتی و به‎دنبال آن مزاحمت و کاهش امنیت منطقه برای حیات وحش، از بین رفتن برخی از حیوانات و مهاجرت اجباری برخی گونه‌ها تبدیل شده است .

آرمان از آفرودبازانی که عنوان می‌کند بارها مسیرهای مختلف جنگل‌های مازندران را طی کرد ، گفت : تیم ماشین سواران گروه آفرود ما با ورود به جنگل ، مسیرهای
صعب العبور و سخت را انتخاب می‌کند .

وی افزود : مسیرهای سخت و صعب العبور جنگلی که حس بیشتر ماجراجویی را برای من و همراهم تلقین می‌کند.

آرمان در پاسخ به این سوال که کدام ارگان و یا نهادی برای آنها مسیر حرکت ماشین‌های آفرود در جنگل‌ها را مشخص می‌کند ، گفت : مسافران و گردشگران علاقمند به تجربه حس ماجراجویانه ، دل به جنگل می‌زنند و در این مسیر گزینه پیشنهادی وجود ندارد .

وی که خود را در عین حال حامی طبیعت و محیط زیست می‌داند گفت : گروه آفرود باز ما سعی می‌کند تا با انتخاب مسیرهایی که کمترین آسیب را به جنگل و محیط زیست زند تجربه این تفریح را حس بکنند .

وی خود و تیمش را مبرای از مساله زیر پا گذاشتن مسائل زیست محیطی در فعالیت آفرود بازی می‌داند ، افزود : جوانان و آنانی که جدیدا وارد این عرصه شدند ، متهمان اصلی تخریب محیط زیست در این وادی هستند .

تجربه‌های ماجراجویانه

بهمن آقایی از فعالان بوم گردی و حوزه گردشگری در مازندران بر حفظ مسائل زیست محیطی در گردشگری تاکید دارد و گفت : برنامه گردشگری در این استان با استفاده از همان داشته‌های طبیعی و بکر آن و رعایت مسائل زیست محیطی می‌تواند تجربه‌های لذتبخشی را برای مسافران و گردشگران در استان فراهم کند.

وی افزود : ورود بی برنامه و چهارچوب هدفمند در تفریحات گردشگری در قالب تورهای آفرود و موتورسواری ضربه زننده به این بخش است .

آقایی اضافه کرد : برنامه‌های تفریحی مسافران بدون لحاظ کردن معیارهای زیست محیطی تنها برجا گذاشتن زخم ردپای چرخ خودروها بر پیکره طبیعت مازندران است .

وی از انجام آفرود با عنوان «آزادگشت » ذکر کرد و گفت : برنامه‌های تفریحی باید کنترل شده و با رعایت چهار چوب‌های حفظ محیط زیست انجام شود که متاسفانه رویه فعلی برخی آفرود بازان در استان خارج از این قوانین است .

یک کارشناس مسئول زیستگاه‌ها و امور مناطق اداره کل محیط زیست مازندران گفت : در سال‌های اخیر برخی از مردم ‎به فعالیت‌هایی نظیر آفرود(اتومبیلرانی در مسیرهای سخت و خارج از جاده ) و موتورسواری در مناطق حفاظت‎شده و مناطق جنگلی روی آورده اند که روند رو به رشدی نیز دارد .

روح الله اسماعیلی افزود : با برگزاری برنامه‌های آفرود طبیعت مازندران زیر چرخ خودروها و همچنین موتورها له می‌شود .

وی از فرسایش و کوبیدگی شدید خاک ، افزایش ریسک سیل‎خیزی ، رشد نیافتن گیاه به‎دلیل کوبیدگی خاک ، ایجاد آلودگی هوا ، آلودگی شدید صوتی ، کاهش امنیت منطقه برای حیات وحش، از بین رفتن برخی از حیوانات و مهاجرت اجباری برخی گونه‌ها را به عنوان بخشی از اثرات مخرب زیست محیطی برگزاری این نوع فعالیت‌ها در مناطق جنگلی ذکر کرد .

وی اضافه کرد : با اتکا به این قانون ، فعالیت آفرود در مناطق چهارگانه تحت مدیریت محیط زیست قابلیت اجرا ندارند و می‌بایست در خارج از مناطق چهارگانه،
به‎صورت هدفمند ، قانونمند و در مکان‎هایی که برای طبیعت و حیات وحش آسیب‎ جدی
ندارد برگزار شود .

وی گفت : در برخی کشورها سالانه درآمدهای هنگفتی از این محل دریافت می‌کنند اما رویکرد دوستداران طبیعت در دنیا و سازمان محیط زیست در خصوص تفرج در عرصه‌های طبیعی، طبیعت‎گردی نه گردشگری است .

این کارشناس محیط زیست مازندران ادامه داد :
طبیعت گردی مسئولانه با ورود طبیعت گردان به عرصه‌های
طبیعی باید طوری ساماندهی شود که آسیبی به عرصه‌های طبیعی وارد نشود .

وی افزود : اگر چه گردشگری توسعه و آبادانی جوامع محلی را به همراه دارد اما این نکته را هم نمی‎توان نادیده گرفت که گردشگری مانند یک چاقوی برنده که قانونمند نباشد خسارات جبران‎ناپذیری را به عرصه‌های طبیعی اعم از جنگلی و مرتعی وارد می‎کند.

علاج قبل از واقعه

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مازندران از علاقه‌های جدید گردشگران برای تجربه تفریحات مختلف در سفر به استان خبرداد و گفت : آفرود از جمله برنامه‌های تفریحی مورد علاقه گردشگران است که این روزها نیز طرفداران خاص خود را دارد .

مهران حسنی از آفرود به عنوان علاقه نوظهور تفریحی گردشگران و مسافران در این استان نام برد و گفت : هنوز سازمانی به عنوان متولی صدور برگزاری آفرود توسط آژانس‌ها و دفاتر مسافرتی وجود ندارد و تنها برگزار کننده هستند .

وی با اشاره به اینکه آماری از تعداد دفاتر و آژانس‌های مسافرتی فعال مازندران در برگزاری تورهای آفرودی وجود ندارد ،افزود : به دلیل مشخص نبودن چهارچوب و ضوابط خاص در برگزاری این برنامه‌ها ، افراد و گروه‌های آفرود باز آزادانه فعالیت می‌کنند .

معاون گردشگری مازندران با قبول آسیب دیدگی محیط زیست استان بخاطر فعالیت آفرودها، ادامه داد: حذف و یا برچیدن این نوع فعالیت‌های تفریحی گردشگری در استان تنها پاک کردن صورت مساله است و باید راه حلی برای آن تدبیر کرد .

وی که نبود کمیته و کارگروهی برای ساماندهی فعالیت‌های آفرود در مناطق جنگلی و محیط زیست استان را ضعف پیش رو برای گردشگری دانست و افزود : کمیته ای متشکل از دستگاه‌های متولی و مرتبط از جمله استانداری ، منابع طبیعی ، میراث فرهنگی و محیط زیست با تعیین مکان‌ها ومسیرهای مشخص برای برگزاری آفرود می‌تواند در کاهش آسیب‌های زیست محیطی تاثیرگذار باشند .

حسنی تاکید کرد : برای حادتر نشدن این آسیب زیست محیطی باید برای تشکیل چنین مجموعه ای هر چه زودتر اقدام شود تا سرنوشت فعالیت آفرودبازان در فضاهای جنگلی مازندران مشخص شود .

مازندران حدود 2میلیون و 400 هزار هکتار مساحت دارد که 70 درصد از این مساحت را عرصه منابع طبیعی تشکیل می‌دهد و از این استان حدود یک میلیون و 700 هزار هکتار جنگل است .

همچنین 24 پارک و تفرجگاه جنگلی با مساحت 9 هزار و 560 هکتار در حوزه منابع طبیعی استان مازندران ـ ساری و 33 پارک با مساحت هفت هزار و 496 هکتار در حوزه منابع طبیعی استان مازندران ـ نوشهر قرار دارد .