هشدار کاهش ذخایر خونی در برخی استان‌ها

به گزارش جام‌جم، نیاز به خون و فرآورده‌های خونی برای کمک به بیماران (بویژه بیماران خاص همچون تالاسمی‌ها) در تمام فصول سال یک نیاز جدی محسوب می‌شود که خوشبختانه به این نیاز از سوی هموطنانمان پاسخ مناسبی داده می‌شود. درواقع اهدای خون به عنوان یک کار خیر و سنت پسندیده بین بیشتر ایرانیان جاافتاده، اما مساله اینجاست که نحوه اهدا در تمام بازه سال یکسان نیست و بسته به فصول سرد و گرم یا ایام خاص چون ماه مبارک رمضان تغییر می‌کند. طبق آمار معمولا در ایام خیلی گرم و خیلی سرد، ایام پیک سفر و همچنین ماه مبارک رمضان میزان اهدای خون بشدت کاهش می‌یابد، در حالی که در برخی از ایام نیز آمار اهدا به میزان زیادی افزایش می‌یابد. دلیل مشخصی برای کاهش اهدا در برخی ایام چون ماه مبارک رمضان وجود ندارد جز برخی تصورات و باورهای نادرست همچون باور به باطل شدن روزه در صورت اهدای خون یا نگرانی از وقوع ضعف و سستی و بیماری.

کاهش اقبال مردم به اهدای خون در این ماه به هر دلیل که باشد، نگرانی‌های زیادی را در میان گروهی دیگر از هموطنان ایجاد می‌کند؛ در میان بیمارانی که گاه به دلیل نبود و کمبود خون از ورود به اتاق عمل و گاه ادامه حیات باز می‌مانند یا بیماران خاص چون تالاسمی‌ها که ادامه حیاتشان به تزریق مستمر و دائمی خون وابسته است. این نگرانی به دامنه مسئولان مراکز درمانی و بهداشتی و سازمان انتقال خون نیز رسیده و آنها را در مقام واکنش و درخواست از مردم برای اهدای خون در این ماه قرار داده است.

در همین زمینه دکتر علی‌اکبر پورفتح‌الله، مدیرعامل سازمان انتقال خون می‌گوید: ما در ماه مبارک رمضان معمولا با کمبودهایی مواجه می‌شویم که دلیل آن هم بویژه در سال‌های اخیر، هم افزایش طول روز و هم افزایش گرمای هواست که موجب شده میزان مراجعه اهداکنندگان خون کاهش ‌یابد، در حالی‌که مصرف خون همچنان بالاست. پورفتح‌الله می‌افزاید: اگرچه با ذخیره مناسبی وارد ماه مبارک رمضان شدیم، با این حال در زمینه تامین پلاکت دچار مشکل خواهیم شد، زیرا طول عمر پلاکت حداکثر سه روز است، بنابراین ما در زمینه تولید فرآورده‌های پلاکتی خود نیازمند حضور مستمر اهداکنندگان خون در مراکز اهدای خون هستیم، زیرا امکان ذخیره‌سازی پلاکت، پیش از رویدادهای فصلی و مشکلات پیش‌بینی شده را نداریم.

همین حالا نیازمند خون هستیم

اگرچه میزان اهداکنندگان خون در ماه مبارک رمضان کاهش زیادی می‌یابد، اما در ایامی معدود از این ماه یعنی شب‌های قدر حضور مردم به دلیل نذر خون پای مراکز دریافت خون به اوج می‌رسد که گرچه جای خوشحالی است، اما سودی به حال بیمارانی که پیش از این ایام نیازمند خون هستند نمی‌کند، برای همین هم پورفتح‌الله، مدیرعامل سازمان انتقال خون از مردم درخواست می‌کند که اهدای خون خود در ماه رمضان را به شب‌های قدر موکول نکنند؛ خواسته‌ای که از سوی مدیران سازمان‌های انتقال خون استان‌ها نیز مطرح می‌شود.

سهیلا خسروی، مدیرکل سازمان انتقال خون سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با جام‌جم، ضمن درخواست از مردم برای به تعویق نینداختن اهدای خون خود و موکول نکردن آن به شب‌های قدر می‌افزاید: با افزایش دمای هوا در این استان که این روزها به حدود 50 درجه نیز رسیده، متاسفانه از تعداد اهداکنندگان خون به میزان 50درصد کاسته شده و این درحالی است که نیاز ما به خون کم نشده و بیماران ثابتی همچون بیماران تالاسمی داریم که نیاز آنها به خون دائمی است و درواقع 60درصد ذخایر ما برای آنها به مصرف می‌رسد.

کاهش شدید ذخایر خونی سیستان و بلوچستان

خسروی یادآور می‌شود: ما همواره باید برای پنج روز ذخیره خونی داشته باشیم، بویژه این‌که در منطقه مرزی هستیم و هرلحظه امکان رخ دادن اتفاق و نیاز مبرم به خون وجود دارد، حال آن‌که اکنون ذخایر ما به دلیل کاهش شدید اهدای خون در چند روز گذشته، به میزان محسوسی کاهش یافته و به اندازه دو روز رسیده است.

وی با اشاره به این‌که ما در سیستان و بلوچستان در طول سال با کمبود خون مواجه‌ایم و 20 درصد نیاز خون مان را از شبکه خون کشور می‌گیریم، می‌گوید: نیاز خونی ما را معمولا استان‌هایی چون کرمان، یزد و خراسان جنوبی تامین می‌کنند که اکنون و در این ایام آنها هم با کمبود خون مواجهند و نمی‌توانند نیاز ما را تامین کنند، بنابراین از مردم استان خواهش می‌کنیم برای انجام این کار خیر شتاب کنند و آن را به آینده و شب‌های قدر موکول نکنند.

حمیدرضا اسلامی، مدیرکل سازمان انتقال خون خراسان رضوی نیز ضمن تکرار درخواست از شهروندان برای اهدای خون در ماه مبارک رمضان بویژه روزها و هفته‌های اول این ماه، به جام‌جم می‌گوید: اهدای خون هم مثل بسیاری از موارد دیگر در کشورمان، دوران پیک و غیرپیک دارد که ایام پیک و افزایش آن، مربوط به روزهایی چون عاشورا و تاسوعاست و ایام غیرپیک و کاهش آن، مربوط به روزهای خیلی گرم یا خیلی سرد و ماه مبارک رمضان است.

اسلامی به کاهش ذخایر خونی در ماه رمضان براساس تجربه سال‌های گذشته اشاره کرده و می‌افزاید: این موضوع نگران‌کننده است، برای همین ما از طریق اطلاع‌رسانی در روزنامه‌ها و رسانه‌ها بویژه صدا و سیما و همچنین ارسال پیامک و تلفن به اهداکنندگان، مستمر از مردم می‌خواهیم که برای جلوگیری از کاهش قابل ملاحظه ذخایر از اهدای خون خود دریغ نکنند.

جای مناسبی برای زائران نداریم

وی درخصوص نقش زائران در اهدای خون و جبران کمبود ذخایر خراسان رضوی و شهر مشهد نیز می‌گوید: خوشبختانه تعداد زیادی از زائران به دلیل نذر، آماده اهدای خون در مشهد هستند، اما مشکل این است که ما هنوز نتوانسته‌ایم مرکز ثابتی را در اطراف حرم مطهر رضوی برای این امر پیدا کنیم. در واقع یک مرکز سیار (کانتینر) در قسمت باب الجواد وجود دارد که در شأن زائران نیست. برای همین حدود هفت تا هشت ماه پیش گفت‌وگویی با قائم‌مقام تولیت آستان قدس در این خصوص داشتیم که آنها قول دادند زمینی را برای ساخت مرکز اهدای خون به سازمان تخصیص دهند، دانشگاه علوم پزشکی هم ساخت آن را متقبل شد. اما با گذشت این زمان، هنوز آستان قدس زمینی را به ما تحویل نداده و در دو مرحله نیز که قول زمین‌هایی را در بخش باب‌الجواد و طبرسی داد، منصرف شد.

فاطمه مرادزاده