انصاف و عدالت در کنار شفافیت و صراحت

متاسفانه ما در برخی از مواقع در مناظره‌ها در سال‌‌های گذشته دیدیم که این مساله رعایت نشده است. بسیاری از موضوعاتی که نامزدها مطرح کردند شعارهایی است بدون این‌که راه‌حل‌های عملی برای چگونگی نیل به آن اهداف بیان شود.

در برخی از موارد، قول‌هایی داده می‌شود که کاملا مشخص است از حیطه قدرت قول‌دهنده خارج است و جالب است که بعضی، همان قول‌ها را می دهند و بعد که انتخاب می‌شوند به عنوان بهانه‌ای برای عدم اجرای آن قول‌ها به این نکته اشاره می‌کنند که این وعده‌ها از حیطه اختیارات آنان خارج است و مربوط به بخش‌های دیگر نظام است. طبعا چنین شیوه‌ای، انسان را به این نتیجه می‌رساند که یک نامزد برای رای آوردن این قول‌ها را داده، اما وقتی که بنا بر پاسخگویی است با یک جمله که عملی شدن این قول تحت اختیار دولت یا دستگاه اجرایی نیست سعی می‌شود که از مسئولیت در قبال این وعده شانه خالی شود. بنابراین دادن وعده‌هایی که همراه با راه‌های عملی و در محدوده وظایف نامزد انتخاباتی است از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

نکته دیگر رعایت اخلاق در مسائل است. متاسفانه در برخی مناظره‌های سنوات گذشته شاهد زیرپاگذاشتن برخی مبانی اخلاقی بودیم و طبعا این مساله با توجه به این‌که مردم ذاتا و فطرتا به اخلاق‌گرایان و اخلاق‌مداری گرایش دارند روی جامعه تاثیر منفی می‌گذارد.

نکته قابل توجه دیگر این‌که نامزدها در محدوده نظام، کاندیداتوری خود را اعلام کردند و بنابراین در همه رفتار و کردار و سکناتشان باید حمایت از مجموعه نظام و تلاش در جهت حرکت در راستای مصالح نظام مشاهده شود.

طبیعی است اگر مردم ببینند که در مناظره‌ها یکی از نامزدها اقدامی می‌کند که از آن تعبیر به مخالفت با نظام می‌شود این تردید را پیدا‌ می‌کنند که نامزد مورد نظر ممکن است در صورت انتخاب شدن این روند را ادامه دهد و بنابراین محتمل است که چنین فردی، رای قاطبه مردم را از دست بدهد البته ممکن است عده‌ای هم از سخنان ساختارشکنانه این نامزد حمایت کنند اما قاطبه مردم دل در گرو آرامش و امنیت نظام دارند.

به این نکته هم باید توجه داشت که برخی از مطالبی که در مناظره‌ها مطرح می‌شود حتی ممکن است جنبه مجرمانه‌ای مثل توهین و افترا پیدا کند؛ بنابراین نامزد انتخابات نباید احساس کند در حین مناظره برای توهین و افترا نسبت به رقیب خود از مصونیت برخوردار است.

در مجموع به نظر می رسد که با رعایت چنین ملاحظاتی، مناظره‌ها یکی از بهترین راه‌ها برای آشنایی مردم با برنامه‌ها و راهکار‌های انتخاباتی است. نامزدها باید صریح و روشن نظرات خود را مطرح کنند و اگر اشکالی در کار دولت قبلی می‌بینند با رعایت انصاف و عدالت، ولی روشن و صریح آن اشکالات را با مردم در میان بگذارند.

دکتر حسین میرمحمدصادقی - استاد دانشگاه شهید بهشتی