کارآفرینی که ارزش اقتصادی انواع میوه را 3 برابر کرد

هم اکنون ضایعات بخش کشاورزی ایران حدود 30 درصد است که ارزش این حجم از ضایعات بین پنج تا هشت میلیارد دلار برآورد می‌شود. این در حالی است که با فرآوری این میزان ضایعات، می‌توان سالانه برای حدود 15 میلیون نفر مواد غذایی تهیه کرد. ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی مؤثرترین راهکار برای کاهش حجم ضایعات کشاورزی به شمار می‌رود.

اسماعیل اطمینان، یکی از برگزیده‌های همایش ملی طلایه‌داران اقتصاد مقاومتی است که با خلاقیت و ابتکار در تولید انواع میوه خشک یا اصطلاحاً چیپس میوه موفقیت‌های زیادی کسب کرده و توانسته برای محصول درجه1 خود مشتری‌های برون‌مرزی پیدا کند.

از کمیته‌های انقلاب تا زمین کشاورزی

اسماعیل اطمینان درباره علت ورودش به عرصه صنایع تبدیلی و خشک کردن انواع میوه‌جات می‌گوید: سال‌های ابتدایی انقلاب بیشتر وقتم به حضور در کمیته‌های انقلاب سپری شد تا این‌که با تحقق مأموریت کمیته‌ها و برقراری امنیت در کشور دوباره به زمین کشاورزی برگشتم. در کنار کار کشاورزی کار تولید ظروف یک بار مصرف را هم با تأسیس یک کارگاه پیگیری می‌کردم و به عنوان کارآفرین برتر مورد تقدیر قرار گرفتم. مساله‌ای که همیشه مرا به عنوان یک کشاورز علاقه‌مند به کار زراعت آزار می‌داد، خراب شدن بخش قابل ملاحظه‌ای از محصولات کشاورزی جلوی چشمانم بود. هر سال حداقل 30 درصد محصولاتم به دلیل نبود مشتری، نبود سردخانه و... فاسد می‌شد و از بین می‌رفت.

او می‌افزاید: با مطالعاتی که انجام دادم، عرصه صنایع تبدیلی کشاورزی را شناسایی کردم. متوجه شدم در صورت استفاده از صنایع تبدیلی می‌توان امکان عرضه خارج از فصل انواع میوه‌‌ها را در بازار فراهم کرد، ماندگاری آنها را از یک هفته تا یک سال افزایش داد و مهم‌تر از همه این‌که ارزش اقتصادی آن را چند برابر کرد. بالاخره با کمک بسیج سازندگی یا علی گفتیم و کار را شروع کردیم.

اختراع دستگاه‌های جدید و آنزیم بری با بخار

آقای اطمینان در کارگاه تولید میوه خشک خود برای ده نفر اشتغال‌زایی کرده که همه آنها جوانان تحصیلکرده در رشته‌های شیمی، صنایع غذایی، کشاورزی و... هستند. او خاطرنشان می‌کند: تولید محصول ارگانیک و عاری از مواد شیمیایی برگ برنده کارگاه ماست. همه میوه‌ها قبل از ورود به چرخه تولید توسط مهندس کنترل کیفیت بررسی می‌شوند و در صورتی که مشخص شود در تولید میوه‌ها از سموم آفت‌کش استفاده شده، بلافاصله برگشت می‌خورد. در تولید میوه خشک بیشتر کارگاه‌ها از سموم شیمیایی در مرحله شست‌وشو استفاده می‌کنند. اما ما توانستیم یک راه‌حل ابتکاری به عنوان جایگزین شوینده‌ای شیمیایی پیدا کنیم. شست‌وشوی میوه‌ها و عملیات آنزیم بری در کارگاه ما با استفاده از بخار آب انجام می‌شود و برای این کار خودمان دستگاهی بی‌نظیر اختراع کرده‌ایم.

این فعال اقتصاد مقاومتی درباره دستگاه‌های صنایع تبدیلی مورد استفاده‌اش، اظهار می‌کند: دستگاه آنزیم‌بر و پوست کن اختراع خودمان است. دستگاه پوست‌کنی که اختراع کردیم در جهان لنگه ندارد. این دستگاه در هر ساعت صد کیلوگرم سیب را پوست می‌کند، برش می‌دهد، حلقه حلقه می‌کند و تفاله‌اش را می‌گیرد. وجود کمپرسور به‌دلیل نشت هوا، آب و روغن عامل ایجاد آلودگی در محصول نهایی است. ما توانستیم با جایگزین کردن پنوماتیک، کمپرسورها را حذف کنیم تا محصولی کاملاً ارگانیک تولید کنیم. قیمت دستگاه آنزیم‌بر در داخل کشور 14 میلیون تومان و در ترکیه 130 میلیون تومان بود اما ما آن‌قدر قطعه خراب کردیم تا فقط با 13 میلیون تومان این دستگاه را در کارگاه ساختیم.

بمب ارزش افزوده

برگزیده همایش ملی طلایه‌داران اقتصاد مقاومتی درباره محصولات تولیدی‌اش می‌گوید: سیب، گلابی، آلو، کیوی، آلبالو، قیسی، انبه، نارگیل، نارنگی و پرتقال میوه‌هایی هستند که از آنها چیپس میوه تولید می‌کنیم. آلوی خاکی یکی از میوه‌هایی است که در بازار مشتری بسیار کمی دارد اما وقتی ما آن را به میوه خشک تبدیل کردیم، پرتقاضاترین محصول کارگاه و پادشاهِ میوه‌های خشکمان شد. میوه زعفرانی، شکلاتی، کنجدی و گردویی از جمله محصولات ابتکاری ماست. صنایع تبدیلی در واقع بمب ارزش افزوده است. مثلاً فرض کنید قیمت هر کیلوگرم سیب یکهزار تومان باشد. از هر ده کیلوگرم سیب، یک کیلوگرم چیپس سیب به‌دست می‌آید، قیمت این یک کیلوگرم میوه خشک در بازار بین 30 تا 50 هزار تومان است.

اسماعیل اطمینان توانسته مشتری‌هایی در ترکیه و روسیه برای کارگاهش دست و پا کند؛ مشتری‌هایی که بسیار پر و پا قرصند و سفارش‌های زیادی به او داده‌اند. او در این باره می‌گوید: ترکیه در تولید میوه خشک کشور صاحب سبکی است. وقتی محصولات را برای معرفی به آنجا فرستادیم، چندی بعد دعوتنامه معاون وزیر بازرگانی ترکیه به دستمان رسید. به ترکیه سفر کردیم و متوجه شدیم از محصولات بسیار خوششان آمده است. در آنجا اصرار داشتند که من کارگاهم را به ترکیه منتقل کنم و در آنجا مشغول به کار شوم و انواع مشوق‌ها را هم ارائه کردند.

صادرات به ترکیه و روسیه

او می‌افزاید: می‌دانستم که وظیفه ملی من ایجاد شغل در داخل خاک کشورم است و نباید کارگاه را از ایران خارج کنم، پس سعی کردم به زبان اقتصاد آنها را متقاعد کنم که به جای فکر کردن به تغییر مکان کارگاه از ایران به ترکیه، به خرید محصول صادراتی ایران فکر کنند. به آنها گفتم شما از طعم محصولات من خوشتان آمده اما باید بدانید این میوه‌ها با این طعم متفاوت و دلپذیر فقط در ایران تولید می‌شود و در هیچ جای جهان از جمله ترکیه یافت نمی‌شود. اگر بخواهیم این میوه‌ها را از ایران به ترکیه بیاوریم هزینه زیادی دارد و قیمت تمام‌شده بسیار افزایش می‌یابد. پس اجازه دهید من در ایران به کارم ادامه دهم و محصولاتم را به ترکیه صادر کنم که مورد موافقتشان قرار گرفت و در مرحله نخست سفارش ماهانه پنج تن میوه خشک را دادند. محصولات را برای روسیه هم ارسال کردیم و در مسکو مشتری خوبی پیدا کردیم که ماهانه ده تن میوه خشک سفارش داد. البته برای پاسخگویی همزمان به نیاز داخل و نیز سفارش‌های صادراتی نیازمند گسترش کارگاه، افزایش تعداد دستگاه‌های صنایع تبدیلی و در نتیجه تسهیلات بانکی هستیم.

این فعال اقتصاد مقاومتی درباره حمایت‌های بسیج سازندگی می‌گوید: گاهی اوقات اختصاص یک وام با مبلغ پایین اما به موقع و سریع از اختصاص یک وام میلیاردی با تأخیر و پیچ و خم اداری بسیار موثرتر و حیاتی‌تر است. بسیج سازندگی در اوج نیازمندی کارگاه به صورت فوری 30 میلیون تومان به من تسهیلات داد و همه چیز را احیا کرد. بچه‌های بسیج برای کسب انواع مجوزها مرا یاری کردند و مسیر بروکراسی طولانی ادارات را کوتاه کردند. علاوه بر آن بسیج سازندگی خودش با مدارس استان وارد مذاکره می‌شد و مرا به آنها معرفی می‌کرد و در نتیجه بازار بسیار خوبی در داخل برایم فراهم کرد. نتیجه محبت آنها شکل‌گیری یک کارگاه موفق در منطقه محروم سلماس است که قدرت صادرات به کشورهای توسعه یافته را دارد.