چتر رسانه ملی بر سر همه مخاطبان

تلویزیون مخاطبان میلیونی دارد، به اعتراف دوست و دشمن و باید در برنامه‌سازی و تولید آثار بصری، سلیقه، نیاز و حاجت همه گروه‌های مخاطب هدف خود را مد نظر قرار داده و لحاظ کند. از کودک چند ساله با سطح سواد ابتدایی و مقدماتی تا مو‌سفیدانی با کوله‌باری از دانش و تجربه پای جعبه جادویی می‌نشینند به این امید که ساعتی از اوقات فراغتشان، رنگ و لعابی بگیرد و جذاب و دلخواسته‌شان شود و البته چیزی هم بر داشته‌ها و اطلاعات‌شان افزون شود. با وجود این‌که هر رسانه باید به یک زبان مشترک برای انتقال داده‌های خود برسد و نایل آید، اما هر طیف از مخاطبان، حرف و حدیثی مطابق با خواسته‌های خود را طلب می‌کنند و انتظار دیدن آثاری با این شرایط را دارند. تلویزیون هم باید برای بینندگان پرشمارش، برنامه‌هایی متنوع را درنظر بگیرد تا رضایت آنها را جلب کند. بر همین اساس است که در سال‌های اخیر برای هر یک از شبکه‌ها تعریف خاصی شده و ماموریتی در نظر گرفته شده تا طیف مشخصی از مخاطبان را پوشش دهند. از همین روست که شبکه چهار، فرهیختگان را مد نظر قرار داده و شبکه سه جوانان را؛ شبکه دو هم بر خانواده‌ها تمرکز کرده است. بخشی از مخاطبان قاب جادویی را افراد تحصیلکرده و مشتاق دانش تشکیل می‌دهند که از برنامه مورد علاقه‌شان، انتظاری فراتر از سرگرمی‌‌سازی دارند. وظیفه خطیر جلب رضایت این دست از بینندگان که اتفاقا به لحاظ تعداد و شمار کم هم نیستند، بیش و کم به عهده شبکه‌هایی مانند چهار و آموزش نهاده شده است؛ هر چند که نباید از عدالت و انصاف فاصله گرفت و نقش سایر شبکه‌ها را در این مهم، دست‌کم و نادیده انگاشت.

ساخت برنامه‌های ترکیبی گفت‌وگومحور با حضور مهمانانی متخصص و کارشناسان خبره، برای اجابت خواسته و حوائج مخاطبان فرهیخته طالب دانش و علم و مشتاقان فرهنگ و هنر طراحی و برنامه‌ریزی شده است. برنامه‌هایی مانند نقد تئاتر، فوتون، سفید، چرخ، آسمان شب، چشم شب روشن، مشاعره، هنرنامه و زاویه تولید می‌شود تا مخاطبان خاص خود را پای گیرنده‌های خانگی بنشاند و نمک‌گیرشان کند.

طبیعی است که این دست آثار، نسبت به برنامه‌هایی که سرگرم‌کردن مخاطبان را در راس امور خود قرار داده‌اند، از تعداد بیننده کمتری برخوردار باشند. کمیتی که البته از ارج و قرب و زحمات برنامه‌سازان نمی‌کاهد و تلاش و همت‌شان را کمرنگ و بی‌ثمر جلوه نمی‌دهد.

تلویزیون در مقام یک رسانه ملی و فراگیر، مخاطبانی از همه طیف و قشر و خاستگاه اجتماعی و با هر نحله فکری دارد و لازم است که همه آنها را پوشش دهد و برنامه‌هایی را تولید کند که باب طبع‌شان باشد. وظیفه و ماموریتی که تا به امروز در حد وسع و امکانات و با جدیت تمام پیگیری شده است و طراحی و تولید برنامه‌های جدید با ساختاری بدیع و مبتکرانه، نوید روزهایی بهتر را در این زمینه می‌دهد.

محسن محمدی

دبیر رادیو و تلویزیون