رشد خزنده فرزندسالاری در خانواده‌های ایرانی

یکی از عمده دلایل بروز این آسیب به این موضوع برمی‌گردد که امروزه خیلی از والدین، می خواهند تمام نداشته ها و عقده‌های زندگی خود را در وجود فرزندشان جبران کنند. مثلا اگر در گذشته، زندگی سختی را داشته اند، می‌کوشند که همه امکانات و توجه را به سمت کودکشان سرازیر کنند تا حداقل فرزندشان مثل خودشان، با کمبودها و سختی های مختلف بزرگ نشود، اما در این میان، گویی آگاه نیستند که با افراط در محبت و توجه بیش از حد به کودک، او را به دشمن خودشان تبدیل می کنند و درواقع فرزندسالاری را رواج می دهند.

یکی دیگر از دلایل رواج فرزندسالاری به مشکلات بین زوج ها برمی‌گردد. وقتی زن و شوهر با همدیگر اختلاف جدی داشته باشند، آن وقت ممکن است هر کدام از والدین تلاش کنند که با محبت افراطی، فرزند را به سمت خودش بکشانند تا او در ائتلاف و اتحاد با آنها باشد و علیه والد دیگر هم موضعگیری کند.

دلیل دیگر می تواند به بی کفایتی پدر در خانواده مرتبط باشد. وقتی پدر در خانواده‌ای، نقش نظارتی و والدگونه خودش را بدرستی ایفا نمی‌کند، آن وقت فرزند می‌کوشد همان جای خالی پدر را در خانواده بازی کند.

فرزند ممکن است در این شرایط به خودش اجازه دهد که در هر کاری دخالت کند و نقش مسئول زندگی را به عهده بگیرد. فرزندهای والدگونه، معمولا به دلیل بی کفایتی پدر خانواده، ظهور پیدا می کنند، زیرا پدر نتوانسته است نقش پدری را بدرستی در خانواده‌اش ایفا کند.گاهی هم فرزندسالاری به دلیل اعتیاد پدر اتفاق می افتد. مثلا بارها اتفاق افتاده که فرزند یک پدر معتاد یا الکلی از سر لجبازی یا به خیال خودش از سر تنبیه پدر، به سمت اعتیاد کشیده شده است. در این حالت هم که پدر خانواده، وجاهت واقعی پدر بودن را ندارد، ظهور فرزندسالاری دور از انتظار نیست.نباید از یاد برد که تک فرزندی و ازدواج‌های دیرهنگام هم در افزایش فرزندسالاری نقش جدی دارند. در این حالت، فرزند به کعبه آمال والدین تبدیل می شود و حتی به کودک هم این حس تلقین می شود که یک اسطوره است و می تواند هر کاری را در محیط خانواده انجام دهد.

دکتر فریده دوکانه‌ای فرد - مشاور خانواده