حقوق قربانیان 11سپتامبر پشت دیوار وتو

کاخ سفید برای بیان دلیل این اقدام خود مدعی شد، این لایحه دیپلمات‌ها و نیروهای آمریکایی در سایر کشورها را در معرض تهدید قرار می‌دهد. اوباما در پیام همراه وتوی خود نوشت: عمیقا با خانواده قربانیان حملات 11 سپتامبر همدردی می‌کنم.

با این حال او تاکید کرد که چنین لایحه‌ای شدیدا به منافع و امنیت ملی آمریکا لطمه می‌زند و موجب می‌شود تا «ائتلاف مهمی» (اشاره با ائتلاف با عربستان) ضربه بخورد.

او مدعی شد که چنین لایحه‌ای نه از آمریکایی‌ها در مقابل حملات تروریستی محافظت می‌کند و نه اثرگذاری واکنش آمریکا به چنین حملاتی را ارتقا می‌دهد.

با این حال، قانونگذاران آمریکایی گفته‌اند در چند روز آینده برای لغو وتوی اوباما رای‌گیری می‌کنند. در صورت موافقت بیش از دو سوم اعضای هر دو مجلس نمایندگان و سنا با لغو وتوی رئیس‌جمهور، قانون «عدالت در برابر حامیان تروریسم» لازم‌الاجرا خواهد شد.

طی هشت سال گذشته این دوازدهمین بار است که اوباما از حق وتوی خود استفاده می‌کند. در طول تاریخ آمریکا، کنگره تنها در 10 درصد موارد توانسته به اجماع لازم برای لغو وتوی رئیس‌جمهور دست پیدا کند.

گرچه اوباما وتوی این قانون را برای حفاظت از نیروها و دیپلمات‌های آمریکایی عنوان کرده است، اما به عقیده بسیاری تهدیدهای مالی و اقتصادی عربستان طی این مدت تاثیر فراوانی در این زمینه داشته است.

حدود چهار ماه پیش بود که عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان سعودی هشدار داد که این اقدام می‌تواند باعث شود دولت او سرمایه‌هایش را از آمریکا خارج کند.

صدای غالب عربستان بر قربانیان ترور

دکتر سید رضا میر طاهر در مورد علت این اقدام اوباما در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار کرد: باراک اوباما، رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا تاکنون برای ارائه دلیل برای وتوی این لایحه چند مورد را ذکر کرده است. یکی از این دلایل حفظ جان دیپلمات‌ها و نظامیان آمریکایی در دیگر کشورهاست. اما پیشتر و در زمانی که مجلس نمایندگان آمریکا این لایحه را تصویب کرد، اوباما ادعا کرد که تصویب این لایحه و قانونی شدن آن می‌تواند مساله مصونیت دولت‌ها در سطح جهان را به چالش بکشد. البته در همین زمینه هم شاهد یک معیار دوگانه هستیم. به عنوان مثال یک دادگاه فدرال آمریکا، ایران را به بهانه واهی دخالت در اقدامات تروریستی تحت تعقیب قرار داد و حتی جریمه مالی کرد. اما همین مساله در مورد عربستان به عنوان یکی از نگرانی‌های واشنگتن قلمداد شده است.

این کارشناس مسائل منطقه، پشت پرده این اقدامات را این‌گونه توضیح داد: واقعیت این است که از ماه می سال جاری که سنای آمریکا برای اولین بار این لایحه را تصویب کرد تا زمانی‌که در ماه سپتامبر به اجماع مجلس نمایندگان رسید، شاهد سلسله‌ای از تهدیدها از سوی مقامات ریاض بوده‌ایم. بیشتر این تهدیدها حول محور مالی و اقتصادی بوده است، مخصوصا بیرون کشیدن دارایی‌ها عربستان در آمریکا.

به گزارش وزارت خزانه‌داری آمریکا، عربستان حدود 173 میلیارد دلار اوراق قرضه در آمریکا دارد و مجموع دارایی‌هایش نیز بسیار بیشتر از این است.

در واقع دولتمردان کاخ سفید از این هراس دارند که اگر حکام ریاض بخواهند تهدید خود را اجرایی کنند، اقتصاد آمریکا با شوک بزرگی روبه‌رو می‌شود.

اما بسیاری از افراد کنگره به هیچ عنوان چنین اعتقادی ندارند و بیشتر سناتورهای دموکرات بر این باورند که عربستان اساسا جرات اجرای چنین اقداماتی را ندارد و با توجه به وابستگی استراتژیک این کشور به آمریکا برای حفظ امنیت، از اجرای تهدیدها سر باز خواهد زد. به هر حال، اوباما با اقدام جدید خود راه را برای جدالی تازه میان کنگره و کاخ سفید باز کرد.

استفاده ابزاری و انتخاباتی از حقوق بشر

محمدرضا چپریان، کارشناس مسائل آمریکا در مورد دعوای تازه جمهوریخواهان و دموکرات‌ها بر سر این موضوع عنوان کرد: ما همواره آمریکا را در تصمیم‌گیری‌ها به عنوان یک کل واحد در نظر می‌گیریم. زمانی که بحث امنیت ملی و منافع ایالات متحده به میان می‌آید، تفاوتی بین جمهوریخواه و دموکرات نمی‌بینیم.

اما زمانی‌که بحث انتخابات داغ می‌شود و لابی‌های قدرت سعی می‌کنند پایگاه‌های قدرت را در آمریکا به دست بگیرند، آن‌گاه شاهد این هستیم که دموکرات‌ها و جمهوریخواهان صرفا بر سر قدرت‌طلبی با یکدیگر مبارزه می‌کنند. در واقع اگر بخواهیم از دید نظری به این قضیه نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که این اقدامات در جهت در دست‌ گرفتن قدرت انجام می‌شود، یعنی نامزد جمهوریخواه با وجود این‌که خودش پایه‌گذار این مشکل بوده، در آستانه انتخابات مخالف آن می‌شود زیرا مردم هوشیار شده و آنها نیز برای جلب آرای آنها دست به چنین بازی‌هایی می‌زنند، ولی اگر این مباحث در زمانی غیر از انتخابات مطرح می‌شد، بدون شک به این مساله رضایت می‌دادند که منافع عربستان به صورت تمام و کمال حفظ شود. این مساله مسلما در روند انتخابات جاری نیز تاثیرگذار خواهد بود زیرا مردم عموما به دنبال فردی هستند که اجرای عدالت کند.

با این سیاه بازی آمریکایی، رهبران و اعضای هر دو حزب می‌توانند آرای مطلوبی در انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو به دست آورند.