سامانه کارت سوخت از بین نمی‌رود

در همین زمینه و همچنین مباحث مربوط به خودکفایی بنزین، با عباس کاظمی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران گفت‌وگو کرده‌ایم:

پرسش ابتدایی را با موضوع بنزین شروع می‌کنیم. بفرمایید، آمار تولید و توزیع بنزین یورو 4 در کشور چه وضعیتی دارد؟

در سه سال گذشته، بحث کیفی‌سازی فرآورده‌ها را دنبال کردیم و موفق شدیم، توزیع بنزین یورو 4 را از 8 کلانشهر به 20 شهر افزایش دهیم؛ همچنین توزیع گازوئیل با استاندارد یورو 4 در 8 کلانشهر کشور انجام گرفت. در حال حاضر، ظرفیت تولید روزانه بنزین یورو 4 در ایران 26 میلیون لیتر است که این رقم تا پایان سال با بهره‌برداری از طرح‌های توسعه‌ای پالایشگاه بندرعباس به 30میلیون لیتر در روز می‌رسد و به تناسب آن توزیع بنزین یورو 4 و همچنین توزیع نفت‌گاز با استاندارد یورو 4 در شهرهای بیشتری آغاز خواهد شد.

وضعیت صادرات فرآورده‌های نفتی چطور است؟

امسال برای اولین بار به صادرات پایدار 400 هزار بشکه فرآورده‌های نفتی در روز رسیدیم. البته ظرفیت فعلی صادرات روزانه فرآورده‌های نفتی کشور 500 هزار بشکه در روز است که در برخی اسکله‌ها و بنادر که به کار بارگیری نفت خام مشغولند به مشکلاتی در صادرات فرآورده برخوردیم که در این خصوص نیز تا پایان سال با افزایش اسکله‌های بندر ماهشهر از 4 اسکله فعلی به 6 اسکله، صادرات روزانه فرآورده‌های نفتی کشور به 500 هزار بشکه در روز می‌رسد. معکوس کردن خطوط لوله انتقال فرآورده به سمت بنادر جنوب کشور سیاست اصلی در حال پیگیری از سوی ماست. با توجه به این که به صورت آرام و پلکانی ظرفیت صادرات فرآورده‌های نفتی ایران افزایش می‌یابد، برنامه‌ریزی شده تا با معکوس کردن خطوط انتقال فرآورده، به جای انتقال فرآورده‌های نفتی با تانکر و خط راه‌آهن، از خطوط لوله برای انتقال فرآورده‌ها به بنادر جنوب کشور استفاده شود. در این زمینه مطالعات معکوس کردن خطوط لوله تهران ـ اهواز و اهواز ـ ماهشهر و همچنین خط لوله بندرعباس ـ تهران در حال انجام است.

موضوعی که این روزها بیشتر رسانه‌ها به آن می‌پردازند، بحث کارت سوخت است. اکنون که سرنوشت این کارت‌ها در دست دولت است، چه تصمیمی برای آن گرفته خواهد شد؟

در خصوص کارت سوخت بنزین و گازوئیل باید بگویم، برای خودروهای گازوئیل‌سوز کارت سوخت متناسب با این خودروها بر مبنای 3 پارامتر بارنامه، پیمایش و جی‌پی‌اس تهیه شده و استفاده از کارت سوخت در خودروهای گازوئیل‌سوز ادامه می‌یابد. با اجرای طرح توزیع سوخت نفت‌گاز بر اساس پیمایش، از زمان اجرای این طرح تاکنون 8 میلیون لیتر در روز به طور متوسط کاهش مصرف نفت‌گاز داشته‌ایم. البته همان‌طور که اشاره کردید، تصمیم نهایی برای حذف کارت سوخت بنزین با دولت است و هنوز چیزی در این زمینه ابلاغ نشده است.

اگر زمانی با افزایش قیمت نفت، فاصله قیمت تمام‌شده بنزین و قیمت عرضه این فرآورده زیاد شود، آیا امکان بازگرداندن سامانه سوخت وجود دارد؟

این سامانه از بین نمی‌رود، اما اگر زمانی بخواهیم دوباره از آن استفاده کنیم، به 120 میلیارد تومان هزینه برای به‌روزرسانی نیاز است. در حال حاضر، قیمت 1000 تومانی عرضه هر لیتر بنزین در ایران، قیمتی معقول و مناسب است و دولت هیچ علاقه‌ای برای دونرخی کردن این قیمت ندارد.

میزان واردات بنزین اکنون چقدر است؟

طی 160 روز گذشته از سال 95 به طور متوسط روزانه 12 میلیون لیتر بنزین وارد کشور شده که این رقم در 365 روز سال 94 به طور متوسط 7 میلیون لیتر بنزین وارداتی بوده است. البته پیش‌بینی می‌کنیم در نیمه دوم سال جاری با بهره‌برداری از طرح‌های توسعه پالایشگاه بندرعباس میزان واردات روزانه بنزین کشور به 6 تا 7 میلیون لیتر کاهش یابد.

آیا بنزین‌های وارداتی آلوده است؟ آیا کنترلی روی بنزین وارداتی انجام می‌شود؟

توزیع هر نوع بنزین آلوده در کشور را رد می‌کنم. برخی خبرها حکایت از توزیع بنزین آلوده در استان‌های جنوبی کشور مثل بوشهر داشته که ما نیز این خبرها را در برخی سایت‌ها خوانده‌ایم، اما هیچ گزارشی از توزیع بنزین آلوده در ایران بخصوص استان‌های جنوبی نداشته‌ایم. واردات بنزین تماماً با اکتان 95 و با استاندارد یورو 4 صورت می‌گیرد و بنزین وارداتی قبل از این که داخل کشور توزیع شود، سه مرتبه مورد آزمایش کیفیت قرار می‌گیرد.

برای واردات بنزین، بخش خصوصی هم می‌تواند ورود کند؟

در بودجه سنواتی سال 94 مجوز واردات بنزین به بخش خصوصی داده شده بود و از این مجوز قانونی هیچ استفاده‌ای نشد و تاکنون ورود بخش خصوصی به بحث واردات بنزین را نداشته‌ایم. بنزینی که برخی تاجران در بنادر شمالی کشور وارد می‌کنند، برای ارسال به بازارهای عراق و افغانستان است و به هیچ وجه به بنزین واردشده توسط تاجران، اجازه توزیع در داخل کشور داده نمی‌شود.

پروژه ستاره خلیج فارس به کجا رسید و چه زمانی به بهره‌برداری می‌رسد؟

برنامه‌ریزی ما این است که تا قبل از پایان دولت یازدهم،‌ از آن بهره‌برداری کنیم و امیدواریم این کار محقق شود. اکنون مشکل تجهیزات و تأمین مالی برای پروژه ستاره خلیج‌فارس نداریم و واحد بنزین‌سازی فاز نخست این پروژه در مرحله نصب تجهیزات کمپرسور است و امیدواریم تا پایان سال جاری یا اوایل سال آینده به مدار بهره‌برداری وارد شود. با بهره‌برداری از این پروژه در بحث بنزین خودکفا می‌شویم و می‌توانیم بازارهای صادراتی خود را در بخش بنزین فعال کنیم.

اخیرا دعوایی بر سر بدهی ایرلاین‌ها به شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی مطرح شد. این بدهی چقدر است؟

920 میلیارد تومان. بخشی از این بدهی، مربوط به سوخت لیتری 300تومان و حتی 100 تومان است و این که شرکت‌های هواپیمایی اقدام به پرداخت بدهی خود نمی‌کنند جز بی‌توجهی آنها دلیل دیگری ندارد.

یارانه‌ای که دولت برای سوخت پرداخت می‌کند چقدر است؟

سال 95 ماهانه 1780 میلیارد تومان باید بابت هدفمندی یارانه‌ها پرداخت کنیم که این رقم با 670 میلیارد تومانی که بابت مالیات ارزش افزوده به سازمان مالیاتی پرداخت کنیم، چیزی حدود 2400 میلیارد تومان پرداخت ماهانه می‌شود که رقم قابل توجهی است.

براساس سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، استفاده از ظرفیت‌های داخلی باید مورد توجه قرار بگیرد. شما این رویکرد را چگونه در بخش پالایشگاهی در نظر گرفتید؟

برنامه‌ریزی شده ظرفیت پالایش نفت خام ایران در چشم‌انداز 1404 به 3 میلیون بشکه در روز برسد. تاکنون یک میلیون و 400 هزار بشکه ظرفیت پالایشگاهی، مجوز احداث به بخش خصوصی داده شده که اگر در زمان مشخص شده بخش خصوصی اقدام به احداث و راه‌اندازی این ظرفیت کند، سال 1404 روزانه 3 میلیون بشکه نفت خام در داخل کشور پالایش خواهد شد که از این رقم کمتر از یک میلیون و 500 هزار بشکه به مصرف داخلی می‌رسد و حدود یک میلیون و 500 هزار بشکه صادرات فرآورده‌های نفتی خواهیم داشت. متوسط تولید پالایشگاهی نفت کوره در ایران 26 درصد است و این رقم نسبت به متوسط 11 درصدی در جهان بسیار زیاد است که امیدواریم با بهره‌برداری از طرح‌های بهینه‌سازی پالایشگاه آبادان و بندرعباس، این رقم به کمتر از 20 درصد برسد.

محمدحسین علی‌اکبری - اقتصاد