توکل به خدا با چاشنی پشتکار

فکر می‌کردید یک روز کارگر نمونه کشوری باشید؟

به هیچ عنوان، اصلا دنبال کارگرنمونه شدن هم نبودم، حتی پارسال مدارک مورد نیاز برای شرکت در جشنواره را خیلی دیر ارسال کردم، ولی به هرحال قسمت این‌طور بود.

شما کارگرنمونه کشوری در بخش صنعت هستید، چه کاری انجام دادید که نمونه شدید؟

من از پرسنل شرکت مپنا و دبیرکمیته ساخت داخل هستم‌. این کمیته ابتدای هر سال تجهیزات وارداتی را اولویت‌بندی می‌کند و هریک از تجهیزات را که اولویت بالاتری داشته باشد برای ساخت آن در داخل در دستور کار قرار می‌دهد که من روی نگهدارنده فنری کار کردم.

نگهدارنده فنری چه کاربردی دارد؟

این نگهدارنده درصنایع نفت، گازوپتروشیمی و برای نگهداشتن خطوط لوله در نیروگاه‌ها استفاده می‌شود و بعد از خاموش و روشن شدن نیروگاه، وزن لوله‌ها را نگه می‌دارد و به آنها اجازه تغییرطول می‌دهد.

ما همیشه این نگهدارنده را وارد می‌کردیم و حالا از واردات آن بی‌نیاز شده‌ایم. با بومی شدن تولید این تجهیزات چقدر صرفه‌جویی ارزی شده است؟

سالانه حدود یک میلیون یورو.

چطور وارد شرکت مپنا شدید؟

این شرکت سال 88 آزمون جامع برگزارکرد که 6000 نفر درآن شرکت کردند و هزار نفر وارد مرحله مصاحبه شدند که درنهایت 200 نفرگزینش شدند و من یکی از آنها بودم.

یعنی هیچ رابطه‌ای در کار نبود؟

نه، فقط لطف خدا بود.

حتی قدرت و نفوذ شرکت در انتخابتان به عنوان کارگرنمونه نقش نداشت؟

نه، واقعا بحث نفوذ سیاسی و این حرف‌ها مطرح نیست. برای انتخاب آثار برتر بیش از200 داورنظر می‌دهند، سند حرفم هم این که کارگرنمونه کشوری در بخش کشاورزی آقای کرد ازشهربوکان و از پرسنل یک شرکت کمتر شناخته شده بود.

کسی بود که بیشتر از همه شما را حمایت کند؟

مدیرعامل‌مان. هیچ‌وقت یادم نمی‌رود که یک روز درجلسه‌ای گفتم، پروژه‌ای را که من رویش کار می‌کنم دوستان طراحی باید صحه‌گذاری کنند که یکی از معاونان گفت مثل این که شهابی دنبال شریک جرم می‌گردد، اما مدیرعامل در دفاع از من گفت من شریک جرم شهابی هستم و این کار باید حتما انجام شود. چندباری هم حین کارکم آوردم که باز حمایت‌های مدیران به من نیرو داد.

خانواده چطور؟

همسرم نقش فوق‌العاده‌ای داشت، نه فقط در این پروژه، بلکه در تمام اتفاقات زندگی‌ام. دعای خیر پدر و مادرم هم واقعا موثر بود، همچنین توکل به خدا. من از نوجوانی همیشه از خدا می‌خواستم کمکم کند تا فرد مفیدی برای کشورم باشم.

هدیه کارگر نمونه چه بود؟

سال‌های پیش به نمونه‌ها خودرو می‌دادند، ولی امسال به سکه تقلیل پیدا کرد، البته تندیسی که از دست رئیس‌جمهور گرفته می‌شود، ارزش معنوی زیادی دارد.

انگار مشکلات اقتصادی گریبان جشنواره را هم گرفته؟

فکر می‌کنم این مساله بیشتر به نگاه دولتمردان برمی‌گردد تا مسائل اقتصادی. هرسال لوح افراد نمونه را رئیس‌‌جمهور امضا می‌کرد، اما امسال امضای وزیر پایش بود.

چقدرحقوق می‌گیرید؟

مطمئن باشید نجومی نیست.

چقدر؟

حقوقم الحمدالله خوب است و مهم‌تر این که حتی در زمان اوج تحریم‌ها حقوق مان حتی یک بارهم عقب نیفتاد.

چرا ازگفتن طفره می‌روید؟

واقعا نمی‌توانم عدد را بگویم، ولی معتقدم بزرگ‌ترین ثروت قناعت است. در زندگی مشترک هم ما به هرچه داریم راضی هستیم و این باعث آرامش ما می‌شود. حتی همسرم معتقد است حقوق هرچه بیشتر باشد مسئولیت بیشتراست و از افراد سوال بیشتری می‌شود.

پس کار را برای کار دوست دارید نه پول؟

واقعا همین‌طور است. در خانواده ما کار و تلاش ارزش تلقی می‌شود. پدر من پلیس بازنشسته است، ولی هنوزچند برابر من کار می‌کند.

یعنی شما مثل کسانی که فکر می‌کنند کار برای تراکتور است، نیستید؟

متاسفانه بعضی‌ها از این حرف‌ها می‌زنند، اما ما این طور نیستیم. پدرم کشاورزی می‌کند و خیلی‌ها به او می‌گویند پول‌هایت را بگذار بانک و آسوده زندگی کن، ولی قبول نمی‌کند و می‌گوید پول را باید با زحمت به دست آورد. دست‌هایش را که ببینید پر از پینه است.

تعریف شما از کار چیست؟

کار ارزش است و کار ارزشمند چیزی است که جامعه به آن نیاز دارد. کار ارزشمند فعالیتی است که ابتدا در فرد احساس رضایت ایجاد می‌کند، دوم این که باعث بروز توانمندی‌هایش می‌شود و سوم برای خود فرد و سازمانش ارزش افزوده ایجاد می‌کند.

یک روز کاری شما چطور می‌گذرد؟

صبح‌ها بعد از نماز بیدار هستم و به کارهای شخصی‌ام می‌رسم، ساعت هفت و نیم صبح سرکار هستم که با اجازه مدیرعامل نیم ساعت ورزش می‌کنم. تا ساعت چهار بعدازظهر هم مشغول کار هستم و گاهی تا هفت عصراضافه کاری می‌کنم.

زمانی که به خانه برمی‌گردید حوصله خانواده را دارید؟

درست است که خستگی و فشار هست، ولی چون محیط خانواده ما گرم و صمیمی است به خانه که می‌رسم بازسازی می‌شوم.

شما به همین زودی‌ها مدرک دکترای مهندسی مکانیک را می‌گیرید، خودتان را آقای دکتر می‌دانید یا کارگر؟

مسلما من کارگر هستم و این مایه فخر است که درجشنواره تجلیل از کارگران نمونه، سه نفر از 11 نفر دکتر بودند و چند نفری کارشناس ارشد. خوشبختانه سطح علمی کارگران بالا رفته. من به همه همکارانم توصیه می‌کنم که قابلیت‌های خودشان را بالا ببرند و تبدیل به نیروهایی توانمند شوند.

من در طول سال‌های گذشته برای ارتقای دانشم وقت و هزینه زیادی صرف کردم، اما ارزشش را داشت.

یکی از مشکلات جامعه ما وجدان پایین کاری است، فکر می‌کنید چرا دچار این آفت شده‌ایم؟

بخش زیادی از این مشکل ریشه فرهنگی دارد. جامعه ما از قناعت دست برداشته و بشدت مادی‌گرا شده. در نتیجه کمتر کسی به داشته‌هایش راضی است. بنابراین افراد با دلسردی کار می‌کنند. من وقتی می‌شنوم کسی می‌گوید به‌اندازه حقوقم کار می‌کنم واقعا ناراحت می‌شوم. درجواب این آدم‌ها می‌گویم اگر معلم فرزندتان هم بگوید به‌اندازه حقوقش تعلیم می‌دهد، ‌خوشتان می‌آید. با این فرهنگ هیچ جامعه‌ای پایدار نمی‌ماند و پیشرفت نمی‌کند.

خیلی‌ها می‌گویند اگر دچار این حس شده‌اند تقصیرمحیط‌های کاری قدرنشناس وانگیزه کش است.

من این را قبول ندارم. اگر فردی خوب کار کند، یعنی کارهای ارزشمند انجام دهد و برای رضای خدا فعالیت کند در هر موقعیتی که باشد موفق می‌شود و دیده خواهد شد. در بین همکاران من کارگری در بخش قطعه‌زنی است که بسیار خوب کار می‌کند و نیروی شاخصی است، من همیشه از او الهام می‌گیرم.

پس معتقدید همه چیز به خود ما برمی‌گردد.

من می‌گویم ما باید خودمان را اصلاح کنیم تا جامعه اصلاح شود.

تا به حال به ذهنتان رسیده از کشور بروید؟

به هیچ وجه، من همیشه سوالم از کسانی که از کشور می‌روند این است که چرا می‌روند، برای این که حقوق دلاری بگیرند، مگر کشور ما برای این که افراد به ثمر بنشینند هزینه نمی‌کند؟ پس چرا باید به کشور پشت کرد و رفت؟ این رسم جوانمردی نیست. به نظرم بزرگ‌ترین لذت، ماندن در وطن و تلاش برای پیشرفت کشور است.

حتما این اعتقادات را هم از فرهنگ خانوادگی‌تان گرفته‌اید.

بله، همان‌طور که گفتم پدرم الگوی من در سختکوشی و مفید بودن برای جامعه است. پدرم سال‌ها رئیس راهنمایی و رانندگی گلپایگان بود و محبوبیت زیادی داشت. همیشه می‌گوید جریمه مردم را ناراحت نمی‌کند، بلکه این تبعیض است که باعث ناراحتی‌شان می‌شود.

غیر از پدرالگویی دارید؟

بله، همان همکارم که که در بخش قطعه زنی کار می‌کند و نیروی پرکار و شاخصی است، همین‌طور آقای آریامند که کارشناس ارشد است و هرگز از مدرک تحصیلی‌اش بت نساخت و هر کاری را به نحواحسن انجام می‌دهد. باید یادی هم از استادم دکتر شکیب داشته باشم که در کلاس درس او همه مطالب را هضم می‌کردیم، چون تجربه زیادی داشت و هرچه را خودش آموخته بود و به کار می‌بست به ما یاد می‌داد. دوست دارم اگر روزی وارد حوزه تدریس شدم، مثل او باشم.

این را هم بگویم که در جشنواره تجلیل از کارگران نمونه امسال نفر برگزیده در بخش خدمات من را بسیار تحت تاثیر قرار داد. روز مراسم او نیامده بود، بعد که پرس‌و‌جو کردم متوجه شدم او زخمی شده و در بیمارستان بستری است.

او دستگاه مخصوص تفحص شهدا را ساخته بود که بسیار بهتر و دقیق‌تر از دستگاه‌های مشابه کره‌ای و کانادایی کار می‌کرد، اما ظاهرا در آن زمان برای تفحص شهدا رفته بود که با انفجار مین زخمی شد و متاسفانه چند روز بعد از مراسم شهید شد. او همیشه در ذهن من است و به خودم می‌گویم خدایا او به چه فکر می‌کرد و مابه چه فکر می‌کنیم.

در زندگی دوست دارید به کجا برسید، یعنی چه افقی برای آینده ترسیم کرده‌اید؟

وقتی درگیر ساخت نگهدارنده فنری بودم،‌ همسرم همین سوال را مطرح کرد که من گفتم فعلا اجازه بده این نگهدارنده را به نتیجه برسانم تا برسم به کارهای بعدی. حالا هم همین را می‌گویم، دوست دارم نگهدارنده فنری را به جایی برسانم که در رقابت با محصولات خارجی برنده باشد و از آنها بهتر شود، آن وقت برسم به کارهای بعدی.

از دولت انتظاری دارید؟

دوست دارم بنیاد ملی نخبگان همان‌طور که از برگزیدگان برخی جشنواره‌ها حمایت می‌کند از ما نیز حمایت کند مثلا برای اعطای وام یا عضو هیات علمی شدن ما. من طرح‌ها و ایده‌های زیادی در ذهنم دارم و مطمئنم به نتیجه می‌رسد و مفید خواهد بود، ولی بدون تسهیلات کار پیش نمی‌رود.

ملاک‌های انتخاب کارگر نمونه

طبق ماده 195 قانون کار، هرسال وزارت صنایع و معادن با همکاری سازمان صدا و سیما، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای و نماینده قانونی کارگران به شناسایی کارگران مخترع، مبتکر و خلاق از سراسر کشور اقدام کرده و ‌آنها را در هفته کارگر معرفی می‌کند.

برای این انتخاب، معیارها و شاخص‌هایی وجود دارد که به این شرح است:

رعایت شئون اسلامی و اصول اخلاقی، ارائه شیوه‌های نوین در کار یا اختراع، ابتکار، اصلاح و تکمیل و راه‌اندازی سیستم‌ها و تجهیزات، ابتکار و نوآوری در زمینه افزایش بهره‌وری، راندمان تولید یا کاهش ضایعات، مسئولیت‌پذیری، داشتن وجدان کاری و رعایت آیین‌نامه‌های داخلی کارگاه و حضور بموقع درمحل کار، رعایت موارد ایمنی و تلاش برای کسب آموزش‌های ایمنی، حفاظتی و بهداشتی، تلاش درجهت ارتقای مهارت‌های شغلی و انتقال دانش و تجربیات به همکاران، روابط مناسب و حسن برخورد با همکاران، ارتباط با نهادهای داخلی کارگاه و تلاش برای گسترش فعالیت‌های اجتماعی و پرداختن به فعالیت‌های اجتماعی، ورزشی، تعاونی‌ها و... .

مریم خباز