نشاط معنوی رمضان با «ماه عسل»

این برنامه هرساله به عنوان یکی از برنامه‌های پرمخاطب تلویزیون در ماه مبارک رمضان در صدر نظرسنجی‌های مردمی می‌ایستد.

ماه عسل در سالنی ورزشی و سرپوشیده واقع در غرب تهران ضبط و تصویربرداری می‌شود. دکوری بزرگ و با عظمت اما ساده در قسمت جنوبی باشگاه خودنمایی می‌کند و بجز نورافکن‌های بالای صحنه، باقی قسمت‌های سالن در تاریکی فرورفته است.

دقایقی به شروع زنده برنامه باقی است و عوامل ماه عسل که تقریباً 50 نفر می‌شوند، آرام و قرار ندارند و سر و صداها بلند است. تیتراژ برنامه پخش، نفس‌ها در سینه حبس و با شمارش معکوس کارگردان، سکوت مطلق بر سالن مستولی می‌شود. تنها صدایی که شنیده می‌شود سلام مجری رو به دوربین است.

فرآیندی یکساله

در این سکوت و تاریکی، فرصتی دست می‌دهد تا با مدیر گروه اجتماعی شبکه 3 از سالن بیرون آمده و درباره برنامه ماه عسل گفت‌وگو کنم. ناصرکریمان ساخت برنامه ماه عسل را یک فرایند یکساله عنوان کرد و گفت: کلید آغاز ماه عسل امسال یک روز بعد از عیدفطر ماه رمضان سال گذشته خورد.

وی افزود: در چند سال گذشته مردم به واسطه نیازی که احساس می‌کردند از برنامه حمایت کرده‌اند و این حمایت دیده و سنجیده شده است. در واقع قضاوت مردم نوعی محک برای برنامه است که تاکنون هم این محک منجر به ادامه تولید این برنامه پرمخاطب شده است.

کریمان تصریح کرد: اعتقاد دارم تلنگرهای اجتماعی ماه عسل آن هم در موقع اذان مغرب و همچنین ریاضت‌ها و صیام رمضانی می‌تواند روی اخلاق درونی و رفتار بیرونی افراد جامعه تأثیر بسزایی بگذارد. بعلاوه شخصیت احسان علیخانی و سکانداری او به عنوان مجری و تهیه‌کننده بر جذابیت ماه عسل افزوده و باعث شده تا هرساله این برنامه با اقبال بیشتری از سوی مخاطبان رو‌به‌رو شود.

سوژه‌هایی از جنس دغدغه مردم

مدیرگروه اجتماعی شبکه سه درباره بانشاط بودن ماه عسل امسال به جام‌جم گفت: امسال سوژه‌هایی که بیشتر دغدغه مردم است در برنامه مطرح می‌شود. این دغدغه‌ها از میان صدها سوژه‌ای است که به اتاق فکر برنامه رسیده و بررسی می‌شود. در نهایت هم 30 سوژه برای پرداختن در یک ماه انتخاب می‌شود. همچنین مدت پنج ماه است مستندسازی سوژه‌ها پیگیری شده تا سطح اثرگذار برنامه افزایش یابد. یک نمونه از تاثیرگذاری این برنامه را می‌توان به پرداختن و رفع یکی از چالش‌های کمیته امداد اشاره کرد. سال گذشته با هماهنگی مدیران آن نهاد، متوجه شدیم که 340 هزار کودک بدسرپرست در کشور وجود دارند. ماه عسل با یک برنامه‌ریزی 15 روزه موجب شد این افراد حامیانی از بین خیرین جامعه پیدا کنند. به عبارتی ماه عسل یک برنامه موج‌آفرین است و کار خیری را که در ماه رمضان کلید می‌زند درطول سال فراموش نکرده و پیگیری می‌کند.

کریمان در پایان گفت: برخی افراد در سال‌های اخیر به برنامه انتقاداتی داشته‌اند. مدیران شبکه سه از نقد استقبال می‌کنند چراکه معتقدیم نقد باعث بهترشدن کیفیت می‌شود. اما نقد وقتی خوب است که با انصاف همراه باشد. نقد سازنده، عاری از هرگونه حب و بغضی است و در آخر راهکاری برای تحول و ارتقاء ارائه می‌کند.

مردم، پای ثابت ماه عسل

سرپرست برنامه‌‌ریزی ماه عسل و دستیار تهیه‌کننده نیز با اشاره استقبال فراوان مردم از برنامه گفت: بیشتر سوژه‌های ماه عسل را مردم به اتاق فکر برنامه ارائه می‌کنند که این امر عاملی انگیزه‌بخش برای عوامل تولید برنامه است؛ چرا که همراهی مردم با برنامه را حس می‌کنند. این سوژه‌ها با نزدیک شدن به ماه رمضان بسیار زیاد می‌شود. مردم ماه عسل را برنامه خودشان می‌دانند. به عبارتی مردم یک پای ثابت تولید برنامه ماه عسل هستند.

وی جامعه هدف برنامه را تمام اعضای خانواده و مشاغل مختلف اعم از خانه دار، پزشک، کاسب، کارمند و ورزشکار دانست و گفت: ماه عسل به طور کامل از قاعده سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی پیروی می‌کند.

پلیس‌بازی تا دقیقه 90

آرش ظلی‌پور ادامه داد: قصه‌های ماه عسل فراز و فرود بسیاری دارد. گاهی مخاطب از شنیدن داستان‌ها غمگین و گاهی بانشاط می‌شود، اما خروجی آخر، پیامی امیدآفرین خواهد بود. در برنامه دوم ماه عسل، قرار بود جوانی به نام امید که 36 سال از مادرش بی خبر بود و حتی فکر می‌کرد مرده است، با او رو‌به‌رو شود. برای حفظ کیفیت برنامه، تیم 40 نفره ماه عسل بسیج شد. این عده یک هفته فقط پلیس بازی داشتند؛ به عبارتی، پدر و مادر امید را با شرایطی خاص از اربیل عراق آوردند و در هتلی در غرب تهران ساکن کردند. همچنین امید و همسر و فرزندش را هم به تهران آورده و در هتلی در شرق تهران اقامت دادند. تیم ماه عسل و حتی عوامل پذیرش هتل‌ها به صورت نامحسوس رفت و آمد این دو خانواده را کنترل می‌کردند که دیداری بین این دو خانواده صورت نگیرد کما این‌که این اتفاق در شرف رخ دادن بود. این پلیس بازی تا برنامه زنده ماه عسل و روی صحنه ادامه داشت تا مردم یک دیدار واقعی را شاهد باشند. اشک این برنامه اشک شوق بود نه اشک غم و اندوه.

ماه عسل؛ دکوری متفاوت

طراح دکور ماه عسل خود را به عنوان قدیمی‌ترین عضو خانواده ماه عسل معرفی کرد و گفت: امسال چهاردهمین سال اجرای برنامه ماه عسل است و افتخار دارم از زمانی که نام برنامه جزر و مد بود و فرزاد حسنی آن را اجرا می‌کرد در آن حضور داشته‌ام.

پیمان قانع افزود: برای برنامه‌های زیادی طراحی دکور کرده ام اما ماه عسل با تمام تجربیاتم تفاوت دارد، زیرا این طراحی به نوعی کار دل خودم است. دکوری را که با الهام درونی خود بسازم خیلی دوست دارم.

وی با بیان این که مهمانان برنامه در واقع قهرمانان ماه عسل هستند، تصریح کرد: این قهرمانان در سال‌های قبل از 1392 که دکور معمولی بود، بسیار ساده وارد استودیو می‌شدند؛ لذا شایسته نبود قهرمانان داستان‌های یک برنامه این چنین در مقابل دیدگان عموم از قاب تلویزیون ظاهر شوند.

از کهکشان به اقیانوس

طراح دکور ماه عسل گفت: برای دکور ماه عسل چشم‌اندازی تعریف شده که تلاش می‌شود هرساله باکیفیت‌تر و در عین حال ساده‌تر از سال قبل شود و به بهترین شکل پیام برنامه را منتقل کند. این روند به امید خدا پیش خواهد رفت تا به دکوری بالغ شده در ماه عسل برسیم. تا سه سال پیش دکورهای ماه عسل بسیار معمولی بود اما مقرر شد دکوری شبیه صحنه تئاتر ساخته شود یعنی بازشدنی، حرف زدنی و بسته شدنی. سال گذشته دکور کهکشان را ارائه کردم و امسال دکور برنامه شبیه کف اقیانوس است. دکوری بسیار ساده، کاملاً مینی‌مال و با کمترین اجزا اما انتقال دهنده بیشترین حس و پیام به مخاطب. دکور کهکشان سال گذشته و اقیانوس امسال را از شعر «ما ز بالاییم و بالا می‌رویم، ما ز دریاییم و دریا می‌رویم» اقتباس کرده‌ام.

ماه عسل امیدآفرین است

کریمان: شور و نشاط در برنامه ماه عسل با مفهوم شادی صِرف متفاوت است. این برنامه، فَرح و نشاط معنوی را مطرح می‌کند، چراکه امیدبخش و امیدآفرین است اما نه لزوما طنز و شادی‌بخش. کسی از خندوانه انتظار غم و اندوه ندارد از آنجا‌ که ساختار برنامه براساس طنز و شادی است اما حال و هوای ماه رمضان سبب می‌شود نشاط ماه عسل به نوعی حظ معنوی و نشاط روحی باشد. هجمه‌ای را که در سال‌های اخیر به برنامه وارد شده که گریه‌دار و غمبار است، قبول ندارم. اگر اشکی هم هست از سر امید و شوق است.

محمد زندکریمخانی - رادیو و تلویزیون