ملزومات اقتصاد مقاومتی برای اقدام و عمل

از بیانات مقام معظم رهبری چنین استفاده می‌شود که برای عملیاتی نمودن اقتصاد مقاومتی، دو تغییر عمده لازم است:

1 ـ اولویت‌ یافتن استقلال اقتصادی

استقلال اقتصادی وقتی حاصل می‌شود که کشور بتواند منافع اقتصادی خود را آن گونه که خود تشخیص می‌دهد، تعقیب کند، لازمه این استقلال، خودکفایی در کالاهای ضروری و استراتژیک است. جامعه‌ای که در این امور به دشمنان نیازمند است، هیچ‌گاه نمی‌تواند سخن از استقلال به میان آورد.

تغییر در اولویت‌های راهبردی به تبع اولویت استقلال اقتصادی:

استقلال اقتصادی، برای تحقق، نیاز به تغییر در اولویت‌های راهبردی زیر دارد:

الف) مقدم شدن استقلال اقتصادی بر تمام مصالح فردی و اجتماعی

ب) بازتعریف نقش دولت در جهت دستیابی به استقلال اقتصادی

ج) بازتعریف مسئولیت مردم در جهت تحقق استقلال اقتصادی

همچنین برای تحقق استقلال اقتصادی سیاست‌های کلانی نیز ضروری است که اهم آنها طبق بیانات مقام معظم رهبری، عبارتند از:

1 ـ مردمی کردن اقتصاد

2 ـ حمایت از کار (و کارآفرینان)، سرمایه (و سرمایه‌گذاران) و تولید ملی

3 ـ مدیریت مصرف شامل:

ـ مدیریت بهینه منابع طبیعی در جهت نیازهای کشور

ـ مدیریت بهینه منابع انرژی

ـ مدیریت بهینه واردات

ـ مدیریت بهینه منابع مالی

4 ـ بهبود فضای کسب و کار

5 ـ بناسازی اقتصاد دانش‌بنیان

6 ـ کاهش وابستگی به نفت

7 ـ حرکت براساس برنامه

8 ـ حفظ وحدت و انسجام ملی

2 ـ واجب شدن جهاد اقتصادی بر مسئولان کشور و مردم

اگر کشور اسلامی از سوی دشمن تهدید شود و کیان نظام اسلامی به خطر افتد، در این صورت براساس آموزه‌های اسلام، جهاد واجب می‌شود و بسته به این که تهدید در چه عرصه‌ای باشد نوع جهاد فرق می‌کند. اگر تهدید دشمن نظامی باشد، جهاد نظامی و اگر فرهنگی باشد، جهاد فرهنگی و اگر اقتصادی باشد، جهاد اقتصادی واجب می‌شود.

از دیدگاه رهبری اگر مردم و دولت جهادگونه برای دفاع از اسلام وارد عرصه رفتارها و فعالیت‌های اقتصادی شوند، دو اثر مهم دارد:

1 ـ رفتارهای ایثارگرانه دولت و مردم در عرصه تولید، توزیع و مصرف باعث کارکرد نظام اقتصادی با کمترین هزینه و بیشترین نتیجه می‌شود و کارکرد نظام وارد فعالیت‌های اقتصادی شده و تخلف و فساد اقتصادی به حداقل ممکن می‌رسد. از این رو حرکت جهادگونه در میدان اقتصاد باعث پیشرفت جهش گونه کشور خواهد شد.

2 ـ امدادهای غیبی خداوند در اثر این رفتار افزایش یافته و بن‌بست‌ها و مشکلات یکی پس از دیگری برطرف شده و خداوند متعال با هدایت و نصرت خود، حرکت نظام را به سمت هدف‌ها، تسریع و تسهیل می‌کند. خداوند متعال در این باره می‌فرماید: «و کسانی که در اقامه دین ما مجاهده می‌کنند ما به سوی راه‌های خود هدایتشان می‌کنیم و خداوند متعال همواره با نیکوکاران است.» (عنکبوت/ 69)

براساس این آیه، جهاد در راه اقامه دین خدا باعث هدایت و نصرت الهی می‌شود و بی‌تردید جهاد اقتصادی برای حفظ کیان اسلام مجاهده در راه اقامه دین است. نتیجه آن که اگر جهاد اقتصادی در عرصه تولید، توزیع و مصرف روح حاکم بر رفتارهای دولت و مردم باشد، در این صورت از دو راه پیش‌گفته حرکت نظام به سمت هدف‌های آن و از همه مهم‌تر هدف امنیت و استقلال اقتصادی تسریع و تسهیل شده و تهدید تبدیل به فرصت می‌شود به این ترتیب می‌توان دریافت که وجوب جهاد اقتصادی و حاکمیت فرهنگ جهاد بر رفتارهای مسئولان و مردم عاملی است که باعث می‌شود سیاست‌های کلی استقلال اقتصادی با بصیرت و کوششی خستگی‌ناپذیر و با ایثار جان و مال در راه خداوند متعال از سوی مسئولان نظام و مردم پیگیری شود و راه را برای امدادهای غیبی خداوند متعال باز کند و سرانجام تهدید دشمن را به فرصت تبدیل کرده، حماسه اقتصادی بیافریند.

امید است در این سال که به فرموده رهبر فرزانه انقلاب به سال «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نامگذاری شده، از حرف و گفتمان بی‌اثر بپرهیزیم و با رعایت ملزومات مذکور، به «اقدام و عمل» در حوزه «اقتصاد مقاومتی» بپردازیم.

دکتر امیرهوشنگ آذردشتی

کارشناس مدیریت و رسانه