آرمین حاج استاد نورانی

زیارت اهل قبور در آخرین روز سال

آخرین شب جمعه سال چگونه بر اموات خود سلام دهیم

امروز، آخرین شب جمعه سال قبل از آمدن بهار است و مردم مؤمن کشورمان طبق آیینی پسندیده، بر مزار درگذشتگان حاضر می‌شوند و برای آن‌ها طلب مغفرت می‌کنند. از ائمه اطهار(ع) روایاتی در این باره بر جای مانده که جالب توجه است.
کد خبر: ۸۹۰۳۷۷
آخرین شب جمعه سال چگونه بر اموات خود سلام دهیم

به گزارش جام جم آنلاین ، روایات شیعه و سنی در رابطه با زیارت قبور، منشأ فتاوای مختلفی شده است؛ به همین خاطر در رویکرد دینی، بررسی روایات اهمیت بسزایی دارد.

در کتب شیعی روایات زیادی درباره تشویق به زیارت رفتن قبور وجود دارد؛ مرحوم شیخ عباس قمی در صفحه 317 مفاتیح ‏الجنان، حدیث صحیحی را از امام صادق(ع) نقل کرده است که در ضمن آن حدیث این طور آمده: «میت شاد و مسرور می‏‌شود و گشایش پیدا می‏‌کند به دعا و استغفاری که برای او می‏‌کنند چنانچه زنده شاد می‏‌شود به هدیه که برای او می‏‌برند و فرمود که ثواب نماز، روزه، حج، صدقه و سایر اعمال خیر و دعا در قبر میت بر او وارد می‏‌شود و ثواب آن برای مرده و کسی که آنها را انجام داده نوشته می‏‌شود».

طبق روایاتی که از معصومین علیهم‌السلام وارد شده است زیارت اهل قبور مؤمنین، در روزهای دوشنبه و پنج شنبه و جمعه مستحب مؤکد است و سنت پیامبر و سیره اهل بیتنیز چنین بوده است.

از بهترین مواقع زیارت، بعد از ظهر روز پنجشنبه تا غروب است. صبح شنبه و صبح جمعه از اذان صبح تا طلوع آفتاب هم زیارت اهل قبور فضیلت دارد.

در روایت است که حضرت فاطمه زهرا(س) بعد از وفات پدر بزرگوارش هفته‌ای دو روز، روز دوشنبه و روز پنجشنبه به زیارت شهدا می رفتند.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «مَنْ‏ زَارَ قَبْرَ أَبَوَیْهِ‏ أَوْ أَحَدِهِمَا فِی کُلِّ جُمُعَةٍ غُفِرَ لَهُ وَ کُتِبَ بَرّا»؛ کسی که در هر جمعه به زیارت قبر پدر و مادرش یا یکی از آنان برود، هم گناهش بخشیده می‏‌شود و هم نزد خداوند فرزند نیکوکار به حساب می‏‌آید.

کیفیّت‌ زیارت‌ اهل‌ قبور

شیخ عباس قمی(ره) در کتاب گرانسنگ مفاتیح‌الجنان آورده است: شیخ ثقة جلیل القدر، جعفر بن قولویه قمی، از عمرو بن عثمان رازی روایت کرده که گفت: از حضرت موسی بن جعفر(ع) شنیدم که می فرمود: هرکه بر زیارت ما قادر نباشد، پس زیارت کند صالحان از دوستان ما را، تا ثواب زیارت ما را برای او نوشته شود، و کسی که بر صله و نیکی به ما ناتوان باشد، با صالحان از دوستان ما از در صله و نیکی برآید، تا برای او ثواب صله و نیکی به ما نوشته شود.

و نیز به صند صحیح از محمد بن احمد بن یحیی الاشعری روایت کرده که من در فید (جایی است در راه مکه) با علی بن بلال به جانب قبر محمّد بن اسماعیل بن بزیع روانه شدیم، علی بن بلال به من گفت: صاحب این قبر برای من، از حضرت رضا علیه السّلام روایت کرد: هرکه به نزد قبر برادر مؤمن خود بیاید، و دست بر قبر گذارد، و هفت بار سوره «قدر» را بخواند، و روز فزع اکبر [یعنی ترس بزرگ روز قیامت] ایمن شود.

و در روایت دیگری مانند همین مطلب را نقل کرده، جز آنکه در آن آمده: رو به قبله کند.

فقیر گوید: این ایمن بودن که، روایت بر آن دلالت دارد، ممکن است برای خواننده باشد، چنانکه ظاهر حدیث چنین است و احتمال دارد برای صاحب قبر باشد چنانکه آن را تایید می‌کند حدیثی که بعد از این از سید ابن طاووس نقل می‌شود.

و نیز در کامل الزیارات به سند معتبر نقل شده، عبد الرحمن بن ابی عبد اللّه، به حضرت صادق(ع) عرضه داشت، چگونه دست خود را بر قبور مسلمانان بگذارم؟ پس حضرت با دست خود اشاره به زمین فرمود، و دست را بر زمین نهاد در حالی که مقابل قبله بودند.

و نیز به سند صحیح روایت شده عبداللّه بن سنان به حضرت صادق(ع) عرض کرد، چگونه باید بر اهل قبور سلام کرد؟ فرمود: می‌گویی: «السَّلامُ عَلَی أَهْلِ الدِّیَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُسْلِمِینَ أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ وَ نَحْنُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِکُمْ لاحِقُونَ»؛

سلام بر اهل دیار از مؤمنان و مسلمانان، شما پیشروان ما بودید، و ما هم ان شاء اللّه به شما ملحق می‌شویم.

و از حضرت امام حسین(ع) روایت شده است: هرکه وارد قبرستان شود و بگوید: «اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ الْأَرْوَاحِ الْفَانِیَةِ وَ الْأَجْسَادِ الْبَالِیَةِ وَ الْعِظَامِ النَّخِرَةِ الَّتِی خَرَجَتْ مِنَ الدُّنْیَا وَ هِیَ بِکَ مُؤْمِنَةٌ أَدْخِلْ عَلَیْهِمْ رَوْحا مِنْکَ وَ سَلاما مِنِّی».

ای پروردگار این ارواح فناپذیر و پیکرهای پوسیده و استخوان‌های خاکستر شده‌ای که از دنیا خارج شدند، درحالی که مؤمن به تو بودند، نسیم رحمتی از جانب خود، و سلامی از من بر آنان وارد کن.

حق تعالی برای او به عدد خلق، از زمان آدم تا قیام قیامت، حسنات بنویسد، و از امیر مؤمنان علیه‌السّلام روایت شده است، هرکه وارد قبرستان شود و بگوید: «السَّلامُ عَلَی أَهْلِ لا إِلَهَ إِلّا اللَّهُ مِنْ أَهْلِ لا إِلَهَ إِلّا اللَّهُ یَا أَهْلَ لا إِلَهَ إِلّا اللَّهُ بِحَقِّ لا إِلَهَ إِلّا اللَّهُ کَیْفَ وَجَدْتُمْ قَوْلَ لا إِلَهَ إِلّا اللَّهُ مِنْ لا إِلَهَ إِلّا اللَّهُ یَا لا إِلَهَ إِلّا اللَّهُ بِحَقِّ لا إِلَهَ إِلّا اللَّهُ اغْفِرْ لِمَنْ قَالَ لا إِلَهَ إِلّا اللَّهُ وَ احْشُرْنَا فِی زُمْرَةِ مَنْ قَالَ لا إِلَهَ إِلّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللَّهِ».

سلام بر اهل لا اله الّا اللّه، از اهل لا اله الّا اللّه، ای اهل لا اله الّا اللّه، به حق لا اله الّا اللّه، چگونه یافتید سخن لا اله الّا اللّه، را از لا اله الّا اللّه، ای لا اله الّا اللّه، به حق لا اله الّا اللّه، بیامرز هرکه را گفت لا اله الّا اللّه، و ما را محشور کن در گروه آنان که گفتند: لا اله الّا اللّه، محمد رسول اللّه علی ولی اللّه.

حق سبحانه و تعالی ثواب پنجاه سال عبادت را برای او بنویسد و گناه پنجاه ساله را از او و پدر و مادرش محو نماید.

و در روایت دیگری وارد شده است: بهتر سخنی که در قبرستان بگویی، وقتی که از آنجا بگذری، این است که بایستی و بگویی: «اللَّهُمَّ وَلِّهِمْ مَا تَوَلَّوْا وَ احْشُرْهُمْ مَعَ مَنْ أَحَبُّوا».

خدایا دوست آنان گردان، آنچه را دوست داشتند، و آنان را با هرکه دوست داشتند محشور فرما.

سیّد ابن طاووس در «مصباح الزائر» گفته: چون زیارت اهل ایمان را قصد کنی، شایسته است روز پنجشنبه باشد، و گرنه هر وقت که خواستی و کیفیت زیارت ایشان چنین است، که رو به جانب قبله نمایی، و دست خود را بر قبر گذاری، و بگویی: «اللَّهُمَّ ارْحَمْ غُرْبَتَهُ وَ صِلْ وَحْدَتَهُ وَ آنِسْ وَحْشَتَهُ وَ آمِنْ رَوْعَتَهُ وَ أَسْکِنْ إِلَیْهِ مِنْ رَحْمَتِکَ رَحْمَةً یَسْتَغْنِی بِهَا عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِوَاکَ وَ أَلْحِقْهُ بِمَنْ کَانَ یَتَوَلاهُ».

خدایا به غربتش رحم کن، و به تنهایی‌اش برس و وحشتش را همدم باش و ترسش را ایمنی ده، از رحمتت به او آرامش ده، رحمتی که به سبب آن از رحمت غیر تو بی‌نیاز شود و او را به هرکه دوستش دارد ملحق کن سپس سوره «قدر» را هفت بار می خوانی.

و در صفت زیارتشان، و ثواب آن، حدیث دیگری از فضیل روایت شده است که هرکه سوره «قدر» را هفت بار نزد قبر مؤمنی بخواند، حق تعالی فرشته‌ای به سوی قبر او بفرستد، که خدا را نزد قبر او عبادت کند، و حق تعالی ثواب عمل این فرشته را برای آن مرده بنویسد، پس زمانی که از قبرش برانگیخته شود، به هیچ هراسی از هراس های قیامت نگذرد، جز آنکه خدا آن هراس را به سبب آن فرشته از او بر گرداند، تا خدا او را وارد بهشت سازد، و با هفت بار «قدر» ، سوره «حمد» و «فلق» و «ناس» و «توحید» و «آیة الکرسی» را هر کدام سه بار بخواند.

و نیز در صفت زیارت آنها، روایت دیگری از محمد بن مسلم روایت شده که گفت: خدمت حضرت صادق(ع) عرض کردم: مردگان را زیارت کنیم؟ فرمود: آری، گفتم: آیا آنها می‌دانند که ما به زیارتشان رفته‌ایم؟ فرمود: آری به خدا قسم می‌دانند، و شاد می‌شوند، و به شما انس می‌گیرند، عرض کردم وقتی به زیارتشان می‌رویم چه بگوییم؟ فرمود بگو: «اللَّهُمَّ جَافِ الْأَرْضَ عَنْ جُنُوبِهِمْ وَ صَاعِدْ إِلَیْکَ أَرْوَاحَهُمْ وَ لَقِّهِمْ مِنْکَ رِضْوَاناً وَ أَسْکِنْ إِلَیْهِمْ مِنْ رَحْمَتِکَ مَا تَصِلُ بِهِ وَحْدَتَهُمْ وَ تُونِسُ بِهِ وَحْشَتَهُمْ إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ».

خدایا زمین را از پهلوهایشان خالی گذار، و ارواحشان را به سوی خود بالا ببر، و از خشنودی خود به آنها عنایت کن، و از رحمتت به آنان آرامش ده، به طوری که با آنان تنهایی شان را برطرف کنی، و به وسیله آن ترس شان را همدم شوی به درستی که تو بر هر کار توانایی.

منبع: فارس

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها