آش کشک خاله

آش ترش، آش دوغ، شله قلمکار، جو، ترخینه، آش کلم قمری، آش کدو، غوره و... هر کدام مخصوص یک شهر و روستاست و ده‌ها قصه در دیگ آن می‌جوشد و مزه می‌گیرد.

اما آش فقط یک غذا نیست، آن پا را فراتر نهاده و وارد ماجراهایی شده که طعم سنت گرفته است؛ به طور مثال در بین ایرانی‌ها رسم است برای عزیزی که سفر کرده، «آش پشت پا» می‌پزند و آن را در بین اقوام و همسایگان توزیع می‌کنند. می‌گویند این آش شگون دارد و نذری است برای سلامت مسافر تا وقتی برگردد.

«آش دندونی» هم آشی است که مادران به مناسبت در آمدن اولین دندان نوزادشان می‌پزند و بین دوستان و آشنایان پخش می‌کنند. آشی که جو و عدس جزو حبوبات اصلی آن است و باید مزه آن را به وضوح لای دندان حس کرد.

«آش بی‌بی سه‌شنبه» آشی نذری است که همین‌طور که از نامش پیداست روز سه‌شنبه پخته شده و در سفره‌ای کوچک بین زنان توزیع می‌شود. این آش را زنانی می‌پزند که معتقدند حاجتشان را از حضرت فاطمه‌(س) گرفته‌اند. آشی که با کمی آرد پخته می‌شود و رنگی قهوه‌ای شبیه حلوا دارد.

آش در روزهای سرد زمستانی که برف سفید پشت پنجره خانه چنبره بسته بیشتر می‌چسبد، آنقدر که ممکن است همه اعضای خانواده را دور یک سفره جمع کند، آشی که مادران ایرانی با پیش‌بینی سرما، حبوبات آن را خیس کرده و با اضافه کردن سبزی و رشته به آن، چند ساعت روی اجاق می‌گذارد تا جا بیفتد و طعم ماندگارش را پیدا کند.

اما در بین آش‌ها «آش رشته» بیشتر از همه طرفدار دارد؛ آشی که با لوبیا، نخود، عدس، سبزی و رشته پخته می‌شود و کشک سابیده شده هم جزو طعم‌دهنده‌های اصلی آن است.

در اهمیت آش این را هم بدانید که پایش به ضرب‌المثل ایرانی هم باز شده، آنجا که می‌گویند «آش نخورده و دهن سوخته» یا «آشی برایت می‌پزم که یک وجب روغن رویش باشد» یا «آش کشک خالته، بخوری پاته نخوری پاته».

و اصل کلام این‌که آش آبروی سفره ایرانی‌هاست و هر کجا که پخته می‌شود، بوی خوش زندگی را می‌توان حس کرد، آش رشته، آش دوغ، آش شله قلمکار و... .

ضمیمه چمدان