سید عباس عراقچی افزود: نگاه کلی گزارش آژانس در رابطه با مسایل باقیمانده در گذشته و کنونی برنامه هسته ای ایران بر خلاف تمامی حرف هایی است که در 10 سال گذشته علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح شده است.
وی افزود: ارزیابی آژانس در بررسی صورت گرفته این است که تا قبل از 2003 فعالیت های مطالعاتی در ایران انجام شده است و همچنین نشانه ای از انحراف مواد هسته ای به سمت اقدامات غیر صلح آمیز وجود نداشته است.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام تصریح کرد: آنچه که آژانس در رابطه انجام فعالیت های مطالعاتی و علمی در همین گزارش مدعی شده را ما قبول نداریم و نظرات خود را در زمان مقتضی به آژانس اعلام خواهیم کرد.
عراقچی که در گفت و گویی این مطلب را بیان می کرد، اظهار داشت: با وجود آنکه آمانو قبلا گفته بود گزارش او نه سیاه و نه سفید است اما از نظر ما به سمت سفید بیشتر گرایش دارد.
وی تاکید کرد:جمع بندی این گزارش صراحتا وجود یک برنامه نظامی را رد می کند و راه را برای اینکه شورای حکام موضوع پی ام دی را خاتمه دهد هموار می کند.
این عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای به بخش های مثبت گزارش جدید آژانس دررابطه با ایران اشاره کرد و افزود: در این گزارش اعلام شده که هیچ نشانه ای از مواد هسته ای غیر صلح آمیز وجود ندارد همچنین هیچ نشانه ای از چرخه سوخت اعلام نشده در ایران نیست.
عراقچی ادامه داد: در رابطه با اقلام دو منظوره آژانس می گوید ایران بر روی چاشنی های انفجاری قبلا کار کرده اما به این مساله اذعان دارد که این چاشنی ها هم کاربرد صلح آمیز دارد و هم غیر صلح آمیز و نمی تواند در این رابطه قضاوتی داشته باشد.
وی خاطر نشان کرد: در گزارش آمده است هیچ نشانه یا علامتی که مواد هسته ای در جهت خلاف مصارف صلح آمیز استفاده شده باشد وجود ندارد؛ خریدهای ایران در جهت خلاف، نبوده است و یا سازمانی که برای ایجاد بمب و سلاح هسته ای در ایران ایجاد شده باشد، وجود ندارد.
این عضو تیم هسته ای کشورمان تصریح کرد: البته آژانس اشاره می کند که ساختاری از یک سازمان با این هدف قبلا وجود داشته که از نظر ایران این سازمان می تواند برای سلاح های متعارف وجود داشته باشد.
عراقچی ادامه داد: آژانس در گزارشش درباره فعالیت هایی با کاربرد دوگانه در هیچ کجا نگفته است که توسط ایران این فعالیت ها صورت گرفته بلکه آورده است در ایران انجام شده و هیچ کجای گزارش دولت ایران را متهم نمی کند که دنبال این کار رفته است.
وی درباره نکات مثبت دیگر گزارش آمانو اظهار داشت: در این گزارش در هیچ کجا از لفظ PMD، ابعاد نظامی احتمالی، استفاده نشده است چرا که ما هیچ وقت چنین موضوعی را به رسمیت نشناخته و اجازه هم ندادیم از آن در اسناد رسمی و یا مباحث استفاده شود. همین طور که در برجام و نقشه راه چنین واژه ای استفاده نشده است و حتی در عنوان گزارش مذکور به موضوع «رسیدگی به مسایل گذشته و کنونی» اشاره شده است و لفظ ابعاد نظامی احتمالی به کلی کنار گذاشته شد.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در خصوص نکات منفی گزارش آمانو تصریح کرد: اینکه آژانس ادعا می کند در رابطه با فعالیت های هسته ای نظامی مطالعاتی در گذشته صورت گرفته است می تواند موضوعی منفی باشد؛ ما معتقدیم اگر آژانس به دنبال واقعیات بود نباید این را می گفت؛ همچنین در رابطه با پارچین آژانس ادعا کرده است یک محفظه انفجاری در این سایت ساخته شده بوده است که الان وجود ندارد. براساس عکس هایی که ما به آژانس از سال 2000 که مورد ادعای آژانس است ارائه کردیم هیچ محفظه ای در این مکان وجود ندارد. این در حالی است که آژانس در سال 2004 و 2005 دو بار از سایت پارچین بازدید کرده و چنین اتاقی دیده نشده است. ما این ادعای آژانس را تایید نمی کنیم و دلمان نمی خواست که چنین جمع بندی در گزارش آژانس باشد.
عراقچی ادامه داد: به طور کلی مجموعه ادعاهای قبلی آژانس و یافته هایش وقتی در کنار هم قرار می گیرد نشان می دهد که اعتدال گزارش به سمت ایران است و شورای حکام و 1+5 بهانه ای برای باقی نگه داشتن این موضوع در دستور کار ندارند و گزارش آژانس در حقیقت صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران را تایید می کند.
وی خاطرنشان کرد: آژانس با وجود نمونه برداری هایی که از سایت پارچین انجام داده است اعلام نمی کند که نشانه ای بر صحت ادعاهایش یافته است. انتظار ما از آژانس برخوردی عادلانه و واقعی در این گزارش بوده است و اینکه حتی این نکات هم در گزارش نمی آمد اما با توجه به مجموعه شرایط سیاسی حاکم بر شورای حکام، شرایط بین المللی ، فشار غربی ها که در سال های گذشته اتهاماتی علیه ایران مطرح کردند به نظر من انتظاری که داشتیم در همین حدی بوده است که در گزارش آژانس می بینیم و حتی بهتر از انتظارات ما آقای آمانو ظاهر شد.
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای در پاسخ به اینکه از نظر شما گزارش آمانو موضوع ابعاد نظامی احتمالی را می بندد؟ اظهار کرد: آمانو در موضعی نیست که PMD را ببندد؛ آمانو فردی فنی است که باید ارزیابی خود را مبتنی بر واقعیات، حقایق میدانی و بررسی های انجام شده اعلام کند.
عراقچی ادامه داد: اینکه موضوع PMD بسته شود تصمیمش با شورای حکام است اما به نظر ما با توجه به گزارشی که آمانو منتشر کرده باید این روند به بسته شدن موضوع منجر شود چرا که هیچ دلیلی بر نظامی بودن برنامه هسته ای ایران حتی در گذشته وجود ندارد.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان خاطرنشان کرد: شورای حکام نهاد تصمیم گیر در رابطه با مسایل گذشته و حال ایران است که به اعتقاد ما با این گزارش آژانس این پرونده می تواند بسته شود.
وی در رابطه با قطعنامه ای که قرار است 1+5 طی دو هفته آینده پیش نویسش را به شورای حکام ارائه کند اظهار کرد: 1+5 پیش نویس قطعنامه را طبق برجام باید به شورای حکام با هدف بستن موضوع PMD ارائه کند و شورا هم با توجه به اینکه اراده بر بستن این موضوع دارد و گزارش آمانو نیز دلالت بر این امر دارد بعید است تصمیمی جز بستن موضوع اتخاذ کند.
عراقچی در ادامه به یکی از ابعاد مثبت گزارش آمانو اشاره کرد و گفت: آمانو در گزارش خود با اشاره به اجرای نقشه راه از سوی ایران می گوید نقشه راه به طور کامل از سوی ایران اجرا شده بنابراین هر کاری که باید ایران انجام می داده است را انجام داده است.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در پاسخ به اینکه اگر موضوع PMD بسته نشود تکلیف برجام چه می شود گفت: موضع ایران کماکان قاطعانه بر این اساس است که اگر این پرونده بسته نشود و حتی پنجره ای کوچک را برای بازگشت به این موضوع بازبگذارند برجام اجرایی نمی شود.
عراقچی ادامه داد: ما این پیام را به طور جدی به طرف مقابل منتقل کرده ایم که بدون بستن پرونده PMD تکالیف اصلی مان در برجام را اجرا نخواهیم کرد و 1+5 و شورای حکام باید بین PMDو برجام یکی را انتخاب کنند.
وی در خصوص موضوع ممنوعیت استفاده از اقلام دو منظوره که در گزارش آژانس نیز به آن اشاره شده است با تاکید بر اینکه هیچ ممنوعیتی در استفاده از اقلام دو منظوره در جهت اهداف صلح آمیز و یا سلاح های متعارف وجود ندارد گفت: اگر استفاده از این اقلام برای مصارف غیر قانونی به ویژه ساخت سلاح هسته ای باشد ممنوع است. در دو موضوع EBW و MPI آژانس اعلام کرده است در گزارش که اینها اقلامی هستند که در سلاح هسته ای هم کاربرد دارند و ایران اینها را تولید و استفاده کرده است. آژانس خود به صراحت اعلام می کند که نمی تواند قضاوت کند ایران از این ها در کدام بخش استفاده کرده است.
عراقچی ادامه داد: ما اسناد استفاده صلح آمیز از این اقلام را در صنعت نفت به آژانس نشان داده ایم و آمانو ذکر کرده است که ایران بر روی اقلام دو منظوره در مصارف صلح آمیز کار کرده است.
وی در پاسخ به اینکه برخی منابع خبری اعلام کردند به زودی ایران و آژانس توافقی را امضا می کنند که قدرت بازرسی های بیشتر را به آژانس می دهد گفت: طبیعتا این سند پروتکل الحاقی است که براساس برجام از روی اجرایی شدن آن به طور موقت و داوطلبانه اجرا می شود تا اینکه از سوی مجلس به تصویب برسد.
این عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان با بیان اینکه پروتکل الحاقی امکان دسترسی های بیشتر به تاسیسات هسته ای ما و یا دسترسی به مکان های اعلام نشده را در فرایند خاص، طولانی و پیچیده فراهم می کند افزود: بیش از 110 کشور دنیا پروتکل الحاقی را اجرا می کنند و در این زمینه ایران مشکلی ندارد.
وی همچنین درباره احتمال تاخیر در اجرای برجام که از سوی برخی منابع خبری عنوان شده است با بیان اینکه رسانه ها صرفابه گمانه زنی در این رابطه می پردازند خاطرنشان کرد: براساس برنامه ما اواخر دسامبر، اوایل ژانویه که می شود همان اواسط دی ماه باید به روز اجرایی شدن برجام برسیم؛ شاید برخی مسائل فنی پیش بیاید که اجرا را چند روز عقب تر بیاندازد از جمله اقدامات فنی که ما باید در رابطه با اراک و یا تبادل سوخت انجام دهیم. البته می تواند این زمان زودتر هم فرارسد.
به گزارش ایرنا، عراقچی در رابطه با تبادل سوخت میان ایران و روسیه براساس برجام اظهار کرد: تبادل و فروش سوخت در همین فاصله انجام می گیرد، البته معامله این کار میان ایران و روسیه انجام شده است و ما در ازای حدود 8 تن اورانیوم غنی شده 140 تن کیک زرد دریافت می کنیم. در این زمینه صرفا فروش مواد هسته ای به روسیه به بعد از بسته شدن موضوع PMD براساس فرمایشات رهبری موکول شده است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد