به گزارش جام جم نوا به نقل از هنرآنلاین، بسیاری معتقدند اجرای کنسرت هنرمندان ایرانی در خارج از کشور میتواند به معرفی هرچه بهتر موسیقی کلاسیک ایرانی کمک کند، اما باید دید آیا برگزاری کنسرت خارج از کشور، واقعاً میتواند دید مردم جهان را نسبت به موسیقی کلاسیک ایرانی تغییر دهد و باعث معرفی بیشتر آن شود. بعضی هنرمندان معتقدند اجرای کنسرت در خارج از کشور راحتتر از ایران است و صد البته میتواند به معرفی هنر ایرانی کمک کند. محمدرضا شجریان، کیوان ساکت، شهرام ناظری، حسین علیزاده، محمد معتمدی یا گروه کامکارها جزو فعالان برگزاری کنسرت در خارج از کشور هستند. کسانی که در طول یک سال حداقل یک بار کنسرت خارجی دارند و به کشورهای دیگر سفر میکنند. در این گزارش با داریوش طلایی، کیوان ساکت، علیرضا قربانی و محمد معتمدی درباره تاثیر اشاعه موسیقی کلاسیک ایرانی در سطح بینالمللی صحبت کردیم که در ادامه میخوانید:
کنسرت در خارج از کشور سادهتر است
محمد معتمدی میگوید که یکی دلایلش برای برگزاری کنسرت خارج از کشور به دلیل راحتی کار است و تو فقط کافی است چمدانت را ببندی و سوار هواپیما شوی تا کنسرت را برگزار کنی: من شخصاً دوست دارم در داخل هم اجرا زیاد داشته باشم ولی مشکلات سر راه زیاد است. برای گرفتن سالن و ... وقت و انرژی زیادی لازم است. از طرفی با پیشنهادهای زیادی از جشنوارههای خارجی و کشورهای دیگر مواجه هستیم که با ایمیل یا تلفن مشخص میشوند. یعنی ما از ایران میدانیم که تاریخ دقیق کنسرت چه زمانی است و فقط کافی است چمدان ببندیم و برویم! هیچ دردسر دیگری هم نداریم.
این خواننده جوان کشور معتقد است او چه بخواهد و چه نخواهد در این کنسرتها، سفیر فرهنگی ایران است و باید به بهترین صورت ممکن این مأموریت را به سرانجام برساند: به هر حال خواسته و ناخواسته چنین اتفاقی میافتد و تمام کسانی که در خارج از کشور کنسرت اجرا میکنند نماینده ایران هستند. وقتی ما قبول میکنیم در خارج از ایران برای غیرایرانیها کنسرت برگزار کنیم، هم خیلی سخت است چون ما نماینده یک ملت و فرهنگ هستیم و هم شیرین است چون کسانی که در کنسرت ما در جشنوارهها شرکت میکنند تصویر درستی از کشور ما ندارند.
کنسرت خارجی جنبه تجاری پیدا کرده است
داریوش طلایی استاد مسلم تار درباره اجرای کنسرت خارج از کشور و تأثیر آن در موسیقی ایران گفته است: شکی نیست که برگزاری کنسرت در معرفی موسیقی تأثیر بسزایی دارد و از آنجایی که موسیقی مربوط به حوزه فرهنگ میشود و فرهنگ در همه جای دنیا باید حمایت شود، موسیقی ما نیز باید از همه لحاظ حمایت شود تا در نهایت فرهنگ ایرانی به خوبی به مردم جهان شناسانده شود.
او ادامه داده: از آنجایی که من خودم از ابتدا در جریان برگزاری این کنسرتها در خارج از کشور و معرفی موسیقی ایرانی تلاش کردهام و فعالیتهای مختلفی در راستای معرفی موسیقی ایرانی در فرانسه همچون تدریس موسیقی، ضبط صفحه، اجرای کنسرت و کمک به هنرمندان برای اجرا در تئاتر شهر پاریس، داشتهام، اما هیچوقت وارد جریان تجاری نشدم چون اعتقاد به فعالیت فرهنگی داشتم. اما متأسفانه امروزه اجرای کنسرت جنبه بازاری پیدا کرده است و رابطهایی پیدا شدند که به این مسئله با بعد تجاری نگاه میکنند.
او معتقد است اجرای کنسرت در ایران با ناهماهنگیهای زیادی همراه است: در ایران ما شاهد بودهایم که همه فعالیتها را یک نفر به تنهایی انجام میدهد و دیده شده که ۵ دقیقه قبل از کنسرت باید خواهش کرد که یک صندلی مناسب برای شما تهیه کنند و اصلاً با این موضوع حرفهای برخورد نمیشود.
سازمانهای مختلف در خارج از کشور برای اجرای کنسرت هماهنگاند
علیرضا قربانی هم در اظهارنظری که سالها پیش درباره برگزاری کنسرت در خارج کشور داشت، گفته بود: برگزاری کنسرت در خارج از کشور با ایران قابل قیاس نیست. من وقتی در یک جشنواره بینالمللی در نروژ شرکت کرده بودم برگزاری این کنسرت در حالی بود که از سه ماه پیش همه اقدامات لازم صورت گرفته بود، بلیتها رزرو شده بود و همه کارهایی که قبل از برگزاری کنسرت باید انجام میشد به درستی انجام شده بود.
او هم معتقد است برگزاری کنسرت خارج از کشور خیلی راحتتر است و پروسه طاقتفرسای ایران را ندارد: در ایران اول باید شعر تأیید شود و بعد اماکن این اجازه را بدهد که کنسرتی برگزار شود یا نه، اما در خارج از کشور زمانی که سالنی اعلام میکند میخواهد کنسرت برگزار کند یعنی همه ابعاد را خودش پذیرفته و هماهنگیها را انجام میدهد. همه ارگانها و سازمانها با هم هماهنگ هستند و مشکلی برای اجرا وجود ندارد.
ایرانیها به خاطر دلتنگی به این کنسرتها میآیند
کیوان ساکت، نوازنده مطرح تار کشور نیز میگوید: خارجیها فقط با وجه کوچکی از موسیقی ایرانی آشنایی دارند و با اسامی محدودی در این هنر آشنا هستند و این آشنایی به چند اسم محدود میشود.
او درباره برگزاری کنسرت در خارج از کشور گفته است: بخشی از کنسرتها با حمایت ارگانهای دولتی و بخشی دیگر توسط برگزارکنندههای خصوصی و غیردولتی برگزار میشود. کنسرتهای دولتی با برنامهای از پیش تعیینشده برگزار میشود و اغلب مخاطبهای محدودی دارد و عدهای خاص در این کنسرتها شرکت میکنند. استقبال از کنسرتهای خصوصی هم بستگی به اسم و آوازه هنرمندانی دارد که کنسرت برگزار میکنند.
ساکت درباره استقبال ایرانیهای مقیم خارج از کشور از کنسرتها گفت: ایرانیهایی که خارج از کشور زندگی میکنند به دلیل دلتنگیهایی که به واسطه زندگی در خارج از کشور، پیدا کردهاند، مشتاقاند صدای ساز و آواز ایرانی را بشنوند و به این وسیله خاطراتشان تازه میشود و همین مسئله باعث شده استقبال خوبی از کنسرتها شود. همین استقبالها باعث شده هنرمندانی که برای اجرای کنسرت در خارج از کشور برنامهریزی میکنند دقت کافی در اجراها نداشته باشند. من چندین اجرایی را که دیدم اینطور نشان میداد که هنرمندان ما فقط میخواهند وظیفهای را از سرشان باز کنند و اثری از عشق و صفا و انگیزهای که باید در یک اجرای موسیقی ایرانی باشد وجود ندارد.
او ادامه داد: خارجیها بیشتر با اسامیای که شهرت بیشتری دارند آشنا هستند. هرچند ممکن است کسی که شهرت بیشتری دارد موسیقی موجهی نداشته باشد، اما با او به علت شهرتش آشنا میشوند و الزاماً همان موسیقی را میشناسند این در حالی است که اشکال دیگری از موسیقی در کشور وجود دارد و توسط هنرمندان دیگری ارائه میشود اما خارجیها با آن آشنا نیستند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد