سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی

همان‌طور که ارسطو در کتاب فن شعر خود به آن پرداخته و آن همان روشی است که شما برای هر کاری برمی‌گزینید، از رانندگی گرفته تا ورزش و تفکر و... وقتی شما می‌گویی شیمی چیست، در جواب به شما می‌گویند روشی برای شناخت مواد یا فیزیک چیست؟ می‌‌گویند روشی برای شناخت انرژی و حرکت یا مثلا علم حقوق چیست؟ می‌گویند روشی برای شناخت جرم و مجرم چیست؟ اینها که شما در برابر هر سوال با جوابی که اولش روشی است، مواجه می‌شوید، به اهمیت موضوع روش و سبک در قرون جدید پی می‌برید. زندگی سبک یا روشی است که برای حیات خود روی این کره خاکی انتخاب می‌کنیم، سبک یا روشی که براساس آن می‌خوریم، می‌خوابیم، درس می‌خوانیم و... بنابراین با توجه به این توضیحات آیا تاکنون روش زندگی خود را بررسی کرده و از خود پرسیده‌ایم ما چگونه و به چه روشی زندگی می‌کنیم.

عده‌ای در وهله نخست شاید بگویند خوب به همان روش خانوادگی و پدر و مادرمان، برخی شاید بگویند نه سبک آنها سنتی بوده ما به روش جدید و مدرن زندگی می‌کنیم و برخی نیز ممکن است پاسخ دهند ما زندگی می‌کنیم وکاری هم به سبک آن نداریم. ولی مگر می‌شود با توجه به اهمیت سبک روش در قرون جدید به‌خصوص قرن 21 میلادی بدون روش و سبک زندگی کرد، حتی آنها که معتقدند بدون روش و سبک زندگی می‌کنند اگر خوب به نحوه زندگی خود بنگرند، می‌بینند همان هم روشی است که برگزیده‌اند.

حال من به عنوان یک ایرانی، مسلمان، شیعی در کشوری به نام جمهوری اسلامی ایران «چگونه زندگی می‌کنم؟» یا «باید زندگی کنم؟»

روی این کلمات به عنوان کلید واژه تاکید می‌کنم؛ زیرا سبک زندگی ما بسیار مرتبط است با این کلید واژه‌ها. ایرانی بودن، مسلمان بودن، شیعی بودن که ما به اختصار به هر کدام از این کلید واژه‌ها می‌پردازیم:

1ـ سبک زندگی ایرانی 2ـ سبک زندگی اسلامی

زندگی ایرانی به آداب، رسوم، فرهنگ و تمدنی بازمی‌گردد که پشتوانه تاریخی چند هزار ساله دارد و از تمدن‌های کهن جهان به حساب می‌آید که در آن چند شاخصه مهم و حائز اهمیت وجود دارد، مثلا ایرانی‌ها به شجاعت و جنگ‌آوری در نبرد همچنین هوش، زکاوت و زیرکی شهرت دارند.

آنچه از کتاب‌های تاریخی برمی‌آید گذشته از نگاه تحقیرآمیز استعمارگران خارجی، می‌توان مردم ایران را مهمان‌نواز، خونگرم و دارای صفات عالیه همچون راستگویی و بد شماردن دروغگویی دانست؛ چنان‌که هرودوت می‌گوید پارسیان دروغگویی را بدترین عیب می‌دانستند، فرزندان خود را از دوران کودکی به ورزش‌هایی مانند دویدن، به کار بردن سلا‌ح‌های گوناگون، سواری و ارابه‌رانی عادت می‌دادند.

او بزرگ‌ترین صفات ایرانیان را مردانگی، رشادت و دلاوری می‌داند و در کتاب خود مکرر به آنها اشاره کرده است.

2ـ سبک زندگی اسلامی: ما به عنوان یک مسلمان الگوی زندگی خود را از قرآن، سنت پیامبر و احادیث ائمه برمی‌گیریم؛ زندگی‌ای که بر پایه تقوا و عمل به فرامین و دستورات الهی و فهم واجبات دینی و ترک محرمات بنیان یافته است. زندگی بر پایه عقاید و اصول دینی، آداب و رفتار اجتماعی ما را چنان تحت‌تأثیر قرار می‌دهد که ادب اسلامی به عنوان یک ویژگی و برتری اخلاقی در جهان شناخته می‌شود؛ چنان‌که حسن خلق پیامبر موجب شد دین اسلام به گسترش و عمق سیاسی و جغرافیایی دست یابد. پس تقوا و نظم در امور براساس الگویی برگرفته از زندگی پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار است؛ همان اصولی که علی(ع) همواره مسلمانان را به آن توصیه می‌کرد: اوصیکم به تقوی‌الله ونظم‌امرکم.

بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که ما به عنوان یک ایرانی مسلمان می توانیم به یک الگو و سبک واحد ترکیبی دست یابیم و آن را سر لوحه زندگی خود با همان متد و روش حیات خویش برشماریم به سبک ایرانی - اسلامی .

دکتر مهدی گلجان - استاد دانشگاه / روزنامه جام جم