موسیقی خیابانی بیشتر از 165 سال قدمت دارد

به گزارش جام جم نوا به نقل از هنرآنلاین، در این گفت‌وگو قرار است به «هنر خیابانی» پرداخته شود؛ هنری که از آن به «هنر شهری» نیز یاد می‌شود. اگرچه به اشتباه، بسیاری افراد این نوع هنر را صرفاً با «گرافیتی» می‌شناسند اما هنر خیابانی را می‌توان واجد زیرشاخه‌های متعدد و متنوع در حوزه موسیقی، گرافیک، نقاشی، گرافیتی، نمایش، و حتی سینما دانست.

«زرد یواش» یک گروه موسیقی خیابانی است که کارشان را با اجرا در خیابان‌های تهران آغاز کردند و حالا آن‌قدر موفق شدند که باید در انتظار اولین آلبومشان باشیم.

به این بهانه با این گروه گفت‌وگویی ترتیب داده‌ایم:

از اعضای گروه شروع کنیم. معرفی می‌کنید؟

پیام ملکوتی هستم گیتاریست، خواننده و سرپرست گروه موسیقی خیابانی زرد یواش. برادرم پدرام ملکوتی شاعر، آهنگساز، نوازنده گیتار و خواننده گروه. اشکان چراغی نوازنده گیتار الکتریک، حمیدرضا رذلی نوازنده گیتار بأس و محمد فروزانفر نوازنده کاخن.

از چه زمانی این گروه تشکیل شد؟

پیام ملکوتی: من سال 1381 از کوچه‌ای در محله خودمان شروع به ساز زدن کردم. آن موقع به تنهایی در مترو، محله گیشا و شهرهای مختلف گیتار می‌نواختم. سال 1386 با پدرام شروع به فعالیت کردیم. در حال حاضر بیش از دو سال است که گروه را معرفی و در دل مردم ثبت کرده‌ایم. موسیقی خیابانی بیشتر از 165 سال قدمت دارد و به گفته‌ای از 1000 سال پیش در ایران بوده، چون در کشورمان جشن‌های زیادی برگزار می‌شده است.

قبل از فعالیت در خیابان هم موسیقی کار می‌کردید؟

پدرام ملکوتی: ما در خانواده‌ای بزرگ شده‌ایم که همیشه ساز و آواز در آن جاری بوده است. پدرمان هم ساز می‌زدند و هم آواز می‌خواندند. نقش خانواده روی پیشرفت ما مهم بوده است. ما به طور حرفه‌ای 14 یا 15 سال است که گیتار می‌نوازیم. قبل از آن ملودیکا، ضرب و تمپو می‌زدیم.

برای آموزش به کلاس رفتید؟

پدرام ملکوتی: خیر. به صورت خودآموز یاد گرفته‌ایم.

دلیل انتخاب «زرد یواش» برای عنوان گروه چیست؟

پیام ملکوتی: روزی فولکس‌واگن زردرنگی را دیدیم که آرام و یواش حرکت می‌کرد. تصمیم گرفتیم آن را بخریم و سرتاسر ایران را بگردیم و ساز بزنیم، اما چون ماشین بسیار معیوب بود قرارداد فسخ شد. در هر صورت این عنوان برای ما باقی ماند.

چرا خیابان را برای ارائه‌ هنر خود انتخاب کردید؟

پدرام ملکوتی: اولین دلیل این بود که جای دیگری برای ارائه خود نداشتیم. دلیل دیگر اینکه کنار خیابان ارتباط با مخاطب مستقیم است. این کار در واقع تنها شغلی است که خدمات را ارائه می‌کنید و خود مشتری تصمیم می‌گیرد چقدر بابت آن هزینه کند.

پس به موسیقی خیابانی به عنوان شغل نگاه می‌کنید و از آن درآمد دارید؟

پیام ملکوتی: بله. این کار شغل ما محسوب می‌شود و بزرگ‌ترین دلیل آن همین درآمدزایی است.

در حال حاضر چرا مدتی است در خیابان اجرا نمی‌کنید؟

پیام ملکوتی: درگیر کارهای انتشار اولین آلبوم گروه هستیم و فرصت این کار را پیدا نمی‌کنیم.

شما غیر از موسیقی که عرضه می‌کنید فعالیت‌های فرهنگی هم انجام می‌دهید؟

پیام ملکوتی: درک شخصی ما از موسیقی این است که بتوانیم انرژی منتقل کنیم و در کنار آن فرهنگی بسازیم. در این راستا سعی بر ایجاد فرهنگ در ارتباط با اعتیاد، زباله، بانک سلول‌های بنیادی، اینترنت و ... داریم. زمانی که حتی یک نفر از خواب بیدار شود ما رسالت خود را انجام داده‌ایم. گروه از صمیم قلب این کار را می‌کند. باعث افتخار است در ایستگاهی که ساز می‌زنیم ایستگاه آرامش نام می‌گیرد. مردم با درگیری‌ها و مشغله‌های مختلف به تماشای برنامه ما می‌ایستند و ذهن آن‌ها آرام می‌شود. شاید تأثیر ما روی بزرگسالان کم باشد اما این فرهنگ‌سازی‌ها روی کودکان تأثیر زیادی دارد.

درواقع موسیقی را برای انتقال مسائل فرهنگی انتخاب کرده‌اید؟

دقیقاً

در چه شهرهایی غیر از تهران به اجرای برنامه پرداخته‌اید؟

کرمانشاه، همدان، اصفهان، یزد، رشت، رامسر، جواهرده، کرج، قزوین و مشهد.

آیا به فکر برگزاری کنسرت و گسترش گروه هستید؟

پیام ملکوتی: نزدیک به انتشار آلبوم هستیم. به لطف خدا کارهای ما ضبط شده‌اند و شعرها مجوز گرفته‌اند و در ارشاد هستند. هدف ما این است به جایگاهی برسیم که هم صدایمان بیشتر شنیده شود و هم درآمد کسب کنیم و این درآمد را صرف کارهای خیر بکنیم. تصمیم داریم کمپ ترک اعتیادی تأسیس کنیم که در آن موسیقی زنده تدریس می‌شود. از نظر من این یک کار بزرگ است که نیاز به حمایت مردم و دیگر هنرمندان دارد.

اینکه شما روزی گرفتار اعتیاد بودید و الان بهبود یافته‌اید و کنار خیابان ساز می‌زنید خودش پیام‌آور بهبود و به سمت خوب رفتن جامعه است.

پیام ملکوتی: بله. موسیقی خیلی در این راه به من کمک کرد. من مدتی در مشهد کارتن‌خواب بودم. زمانی گیتار داشتم و ساز می‌زدم و در مسافرخانه اقامت می‌کردم. در هر صورت دلم برای ساز نواختن با برادرم تنگ شده بود. یکی از بزرگ‌ترین دلایل پاکی من پدرام بود که حائل بسیار ارزشمندی در زندگی‌ام است.

آلبوم چه زمانی منتشر می‌شود؟

پیام ملکوتی: منتظر جواب نهایی ارشاد هستیم. به احتمال زیاد بعد از پایان ماه‌های محرم و صفر منتشر شود.

آهنگسازی قطعات و ترانه‌ها به عهده‌ چه کسی بوده است؟

پدرام ملکوتی: در رابطه با آهنگسازی یک قطعه پیام، یک قطعه من و برادرم، یکی دیگر توسط اشکان چراغی ساخته شده‌اند و ترانه‌ها از حضرت حافظ، ابوالفضل رجبی، امیر آزاد، پیام و خودم هستند. البته کاری از رستاک حلاج هم داشتیم که پس از نظر ارشاد حذف شد. این آلبوم 10 قطعه دارد.

فکر می‌کنید 10 سال دیگر در چه جایگاهی از موسیقی باشید؟

پیام ملکوتی: 10 سال آتی قابل پیش‌بینی نیست. هدف ما از چهره شدن فعالیت‌های فرهنگی است. تصمیم داریم بعد از انتشار اثر به کمک ارشاد و شهرداری و نیروی انتظامی هماهنگی صورت گیرد تا به طور مثال در یک ساعت مشخص محله گیشا را از زباله پاکسازی کنیم. یا روزی را مشخص کنیم و از بیمارستان شریعتی بخواهیم زمانی را به طرفداران ما اختصاص بدهند تا عضو بانک خون شوند. این کارها مستلزم چهره شدن است.

فکر می‌کنید چه آینده‌ای برای موسیقی خیابانی است؟

پیام ملکوتی: ما به آینده‌ این کار خوش‌بین هستیم. وزارت ارشاد به ما و موسیقی خیابانی نظر مثبتی داشته است و امید داریم که بهتر هم می‌شود. فقط تنها درخواستی که از دولت داریم این است که صنفی برای موسیقی خیابانی به وجود بیاید. در فرانسه موسیقی خیابانی زیرمجموعه‌ی دولت است و همه‌ اعضای گروه‌های مختلف بیمه دارند، مالیات پرداخت می‌کنند و ثبت‌شده هستند. وقتی موسیقی به من معتاد کمک کرده است قطعاً به خیلی از افراد دیگر هم کمک می‌کند.

چه مشکلاتی در این کار داشته‌اید؟

پیام ملکوتی: مهم‌ترین آن‌ها سرما، بارندگی و نبودن موقعیت مکانی مناسب برای اجرا است. گاهی هم مردم کم‌لطفی می‌کنند. مثلاً در حین گوش دادن به موسیقی با موبایل صحبت می‌کنند. البته کم پیش می‌آید.

آقای ملکوتی همیشه پایان صحبت‌های خود از عبارت «سبز باشید و آگاه» استفاده می‌کنید. این به چه معنا است؟

پیام ملکوتی: سبز بودن یعنی مانند طبیعت سبز، تازه، زنده و رو به رشد باشید. آدمی که مریض باشد زرد است. آگاه بودن یعنی در ابتدا شکرگزار باشید. زندگی همانند بازی قانون دارد و از نظر من اولین قانون شکرگزاری است.

برای پایان مصاحبه اگر صحبتی دارید بفرمایید.

پدرام ملکوتی: هنر را حمایت کنیم. چون هنر مخصوصاً موسیقی مانند ورزش و غذا برای داشتن زندگی سالم حائز اهمیت است. برای آن ارزش قائل بشویم. همان‌طور که برای خوردن غذا و خریدن کتاب هزینه می‌کنیم برای موسیقی هم هزینه کنیم.

پیام ملکوتی: همیشه نام نیک از انسان باقی خواهد ماند. من تشکر ویژه از مردم دارم که هر هنرمندی در هر هنری غیر از لطف خداوند و تلاش‌هایی که می‌کند، مدیون مردم است. ما این موضوع که مردم موسیقی خیابانی را دوست دارند درک کرده و دیده و شنیده‌ایم. کشوری مثل ترکیه که 35 سال قبل هیچ‌چیز نداشت امروزه فستیوال موسیقی خیابانی دارد. اما چرا در جایی مثل کشور ما که حضرت محمد (ص) گفته‌اند اگر دانش در ثریا باشد مردانی از سرزمین پارس می‌روند و آن را کشف می‌کنند موسیقی حمایت نمی‌شود؟

یعنی فکر می‌کنید موسیقی خیابانی یک دانش است؟

پیام ملکوتی: بله و فلسفه جدا دارد. مانند تئاتر که هم صحنه‌ای و هم خیابانی داریم. ما دو قشر انسان داریم. گروهی که موقعیت مالی دارند و برای دیدن برنامه به سالن می‌روند. گروهی دیگر که وقت و پول این کار را ندارند. بیشتر حمایت ما از طرف همین گروه دوم است.