بررسی حقوقی کم‍پ‌های غیرمجاز دو بعد دارد. اول این‌که آیا حضور در این کم‍‌پ‌ها با پیگرد قانونی همراه است؟ به زبانی دیگر با توجه به فعالیت غیرمجاز این مراکز نامناسب، فردی که از خدمات آنجا استفاده می‌کند نیز متهم به شمار می‌رود؟ عده‌ای از فعالان و مسئولان حوزه مبارزه با اعتیاد به این سوال جواب مثبت می‌دهند. از سوی دیگر برخی کارشناسان حقوق اعتقاد دارند اگر در کمپ‌های غیرمجاز آسیبی به فرد وارد نشود فعل مجرمانه‌ای در آن انجام نشده‌ است. سوال دوم نیز این است که آیا سوءاستفاده از این کمپ‌ها به‌عنوان محلی برای محبوس کردن اجباری فرد پیگرد قانونی دارد؟ هیچ‌کس نمی‌تواند به این سوال پاسخ منفی دهد. هیچ‌کس جز گروهی که چندی پیش کارگردان سینما را به اجبار محبوس و برای چندین روز به این کمپ فرستادند. به گفته سامان نیک‌نژاد، کارشناس ارشد حقوق، حکم آدم‌ربایی‌های اخیر می‌تواند تا 15 سال حبس هم برای متهم اعمال شود. در ادامه گفت‌وگوی تپش را با وی می‌خوانید.
کد خبر: ۸۴۷۸۱۸

فعالیت در کمپ‌های غیرمجاز مجرمانه است؟

درمان اعتیاد جرم نیست. یعنی اگر کسی مرکزی را احداث کند که در آن به درمان اعتیاد افراد بپردازد جرمی مرتکب نشده، بلکه ممکن است از برخی نظام‌های تصویب شده یا مصوبه‌های داخلی تخلف کرده باشد. به زبانی دیگر باید گفت اگر مراحل دریافت مجوز طی نشده باشد تخلف از نظام‌ها صورت گرفته است. ممکن است اعمالی مانند ضرب و شتم در آنجا رخ داده باشد که عنوان مستقل جزایی خود را دارد. به‌دلیل اصل قانونی بودن جرایم و مجازات‌ها هیچ عملی جرم نیست، مگر این‌که به‌عنوان جرم در قانون آمده باشد. ممکن است عملی قابل شماتت باشد، هرچند به‌عنوان انحراف از معیار اخلاقی تلقی شده باشد قابل تعقیب نیست.

این‌که فردی را مجبور به ترک اعتیاد کنیم هم جرم محسوب نمی‌شود؟

این هم در دایره جرم تعریف نمی‌شود و قابل پیگیری نیست.

حتی اگر فرد معتاد نباشد و فقط مشکوک به اعتیاد باشد هم فرستادن اجباری او به کمپ ترک اعتیاد جرم نیست؟

در این صورت موضوعیت ندارد. باید در نظر داشته باشید که اگر فردی را معتاد خطاب کنیم از جایی که اعتیاد جرم نیست، پس معتاد خطاب کردن او هم جرم محسوب نمی‌شود. اما اگر فرد را برخلاف میلش محبوس کنیم دیگر موضوع به همان سادگی نیست.

می‌توان از خانواده‌ای که فرزند خود را به اجبار به کمپ می‌فرستند و فرزند آنجا زندانی شود، شکایت کرد؟

به نظر نمی‌رسد اینجا هم عمل خانواده قابل تعقیب باشد. اگر قرار باشد حکمی برای این خانواده صادر شود، باید آنها را از چه چیزی پشیمان کرد؟

حتی اگر فرزندشان اعتیاد نداشته و فقط مورد شک خانواده قرار گرفته باشد باز هم نمی‌توان از آنها شکایت کرد؟

پدر، مادر، همسایه یا هر فردی که کسی را به اجبار به کمپ می‌فرستد تصور می‌کرده که او اعتیاد دارد، برای همین از این سمت جرمی مرتکب نشده‌اند، اما فرد می‌تواند تنها در دادگاه طرح دعوای خسارت کند، اما تقاضای مجازات پدر و مادر را با چه عنوانی مطرح کند؟ تلاش برای درمان که اصلا موضوعیت جرم ندارد. اما از سوی دیگر باید بررسی شود که آیا همسایه با علم به مجرمانه بودن عمل و بی‌مجوز بودن کمپ این عمل را انجام داده است یا خیر. خیلی از مراکز به تبلیغ می‌پردازند و این تصور را به‌وجود می‌آورند که آنها قانونی‌اند. بحث سوءنیت همسایه در اینجا منتفی است. آنها متوجه نمی‌شوند که این مراکز در حال تبلیغ غیرقانونی‌اند.

اگر ثابت شود که منتقل کردن اجباری فردی که معتاد نیست به کمپ درمان اعتیاد، عمدی بوده چه کسی متهم است؟

این وصف ماجرا را عوض می‌کند. اگر همسایه‌ها با علم به این‌که او اعتیاد ندارد و به روشی غیرقانونی متوسل شدند مرتکب جرم شده‌اند. شهروندان اگر از کسی ناراضی هستند باید به مراجع صالح شکایت کنند. این رفتار آنها به لحاظ کیفری قابل نکوهش است و فرض معاونت ارتکاب به جرم آدم‌ربایی را می‌توان در رابطه با آن مطرح کرد. آدم‌ربایی به این معناست که هر کس به هر نحو شخصی را برباید و به‌وسیله فردی بدزد.

چه حکمی برای این مجرمان صادر می‌شود؟

ما برای هر جرم ویژگی‌هایی در نظر می‌گیریم و روش جرم جزو عوامل تشدید‌کننده به‌شمار می‌رود. ارتکاب به جرم با وسیله نقلیه و به صورت دسته‌جمعی می‌تواند حبس برای اتهام آدم‌ربایی را تا 15 سال افزایش دهد. در قانون حبس پنج تا 15 ساله برای اتهام آدم‌ربایی مشخص شده اما از نظر قانونگذار انتقال فرد ربوده شده از نقطه‌ای به نقطه دیگر با وسیله نقلیه، وارد کردن آسیب حیثیتی به فرد یا قرار داشتن او در رده سنی زیر 15 سال حداکثر جرم را دارد.

حتی اگر این متهمان با زور فرد ربوده شده را به کمپی قانونی انتقال دهند باز هم جرمی رخ داده است؟

صرف قانونی بودن محل وصف آدم‌ربایی را تغییر نمی‌دهد. اگر قوه قاهره از دست دولت خارج شود و در دست هرکسی قرار بگیرد وضعیت خطرناکی ایجاد می‌شود. این رفتار‌ها می‌تواند شامل دستگیر‌کردن، بازداشت و انتقال او به مکانی دیگر و برخلاف میل او شود.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها