دچار ساده اندیشی نشویم

آیا واقعا از روی دلسوزی و انسانیت است و یا اینکه اهداف دیگری را به دنبال دارد. با نگاه به تاریخچه انتخابات روسای جمهور آمریکا در دهه‌های اخیر و جا به جا شدن قدرت میان دموکرات‌ها و جمهوریخواهان، به یک الگوی مشابه می‌رسیم.

آمریکایی ها همواره به دنبال هژمون هستند و جمهوریخواهان در زمانی که روی کار بودند برای اعمال این هژمون علاوه بر مشروعیتی که سعی داشتند در افکار عمومی به دست آورند، با استفاده از نیروهای نظامی، تجاوز و جا به جایی دولت‌ها به دنبال قدرت نمایی سخت بودند.

دموکرات‌ها هم به هژمون معتقد هستند اما از طریق قدرت نرم. اوباما با این شعار سر کار آمد که بوش پسر شکست‌های متعددی از جمله جنگ‌های عراق و افغانستان را مرتکب شده و هزینه‌های مادی و معنوی فراوانی برای آمریکا به بار آورده است.

بر همین اساس در دو دوره با رای بالا پیروز شد. در واقع اوباما و تیم دموکرات‌ها معتقدند می‌توان هژمون را بدون هزینه زیاد از خود و بیشتر بر اساس ژست‌های مردم پسندانه اعمال کرد.

دموکرات ها تاکید دارند که روش جمهوریخواهان برای آمریکا هزینه‌های فراوانی به همراه داشته است بنابراین نباید این روش شکست خورده را در مورد سوریه اعمال کرد.

بر همین اساس اوباما معتقد است با تقویت مخالفان و از طریق اقدامات نرم با هزینه کمتر و با آبروریزی بسیار کمتر، می‌توان موفق شد. در نتیجه با اعترافات اخیرش درباره سوریه به دنبال این است که تئوری خودش را جا بیندازد.

آنها یک تئوری دیگر نیز دارند که تحت عنوان «موازنه از راه دور » شناخته می‌شود. می‌گویند می‌توان به جای وارد کردن نیرو در منطقه‌ای همچون خاورمیانه، از کشورهای تاثیرگذار در این منطقه (به زعم خودشان ایران، ترکیه و عربستان) و با استفاده از ایجاد رقابت میان آنها، سیاست‌های خود را پیش برد حتی تفاوت نگرش آنها به ایران نیز از همین مورد نشات می‌گیرد که البته ناشی از قدرت کشورمان در منطقه است.

در حال حاضر شاهدیم که بحث سوریه باعث شده مراجعات بین‌المللی به سمت ایران زیاد شود که از جمله آنها می توان به سفر معاون وزیر خارجه به اروپا و یا حضور قائم مقام دبیر کل سازمان ملل در ایران اشاره کرد.

بر همین اساس به نظر می‌رسد تدبیر و مدیریت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در اینجا فرصت بسیار خوبی برای بروز و ظهور دارد.

یعنی بدون اینکه ساده اندیشانه تصور کنیم آمریکا و اروپا می‌خواهند با ما همکاری کنند، دیپلماسی ایران باید بازی خود را داشته باشد.

سیاست ما بر اساس آموزه‌های امام خمینی (ره) و خط دهی‌های بسیار عمیق مقام معظم رهبری است.

یعنی طرف ما مردمانی هستند که از ظلم در این منطقه از حکومت‌هایشان و یا حامیان‌شان به ستوه آمده‌اند. در اینجا ما هستیم که با الهام بخشی می توانیم نظر آنها را بیش از پیش به سمت خود جلب کنیم.

دکتر علیرضا شیخ عطار - سفیر پیشین ایران در آلمان